bèn tự ném mình vào trước con hổ để cho nó ăn thịt. Ấy lòng từ-bi đến như thế... Những tích hay như thế còn nhiều lắm, không sao kể hết được.
Phật đã viên-tịch, bèn đem thiêu-tán. Tro-than còn lại (gọi là xá-lị 舍 利) chia ra tám phần, dựng tám cái tháp (stupa) để chôn vào trong, làm nơi lễ-bái. Hai thế-kỷ về sau có vua A-dục (Asoka) cho đào tám cái tháp cũ lên lấy tro chia ra làm 8 vạn 4 nghìn phần dựng 8 vạn 4 nghìn cái tháp mới trong khắp cõi Ấn-độ bấy giờ, ngày nay còn có nơi tương-truyền là tháp của Phật vậy.
Ấy đại-khái sự-tích Phật như thế. Sách của Nam-tôn và Bắc-tôn chép có nhiều đoạn khác nhau, đây là tôi châm-chước cả hai bên mà tự-thuật qua các việc chính trong đời Phật, để các ngài biết cái thân-thể của một bậc giáo-chủ rất cao-thâm siêu-việt của cõi Á-châu ta.
Nay xin nói đến giáo-lý trong đạo Phật.
II
Phật-lý uyên-nguyên
Tôn-giáo nào cũng phải có một ông giáo-chủ. Ông giáo-chủ Phật-giáo là Phật Thích-già, sự-tích đã thuật ở trên. Nhưng đã gọi là tôn-giáo thời phải có một cái giáo-lý gì, ông giáo-chủ đứng lên truyền dạy cho người đời. Nay đã biết sự-tích Phật-tổ, vậy phải xét đến giáo-lý đạo Phật. Phần này là phần khó hơn nhất, vì đạo Phật vừa là một nền tôn-giáo, vừa là một khoa triết-học,
