Trang:Phat giao triet hoc.pdf/113

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Thuyết tiêu cực là chủ trương của tiểu thừa giáo. Giáo phái nầy bảo rằng: « chư hành vô thường. » Nghĩa là vạn hữu có sanh có diệt, chuyển biến, chớ không phải thường trụ. Thoát cho được cái cảnh giới sanh diệt chuyển biến vô thường, mà đến cảnh giới thường tịch, không chuyển biến sanh diệt, là đến niết bàn. Thuyết như thế là hình dung cái trạng thái của tâm được nhứt trí với thật tại Nhưng mà hình dung một cách tiêu cực.

Tiểu thừa giáo lại bảo rằng: « chư pháp vô ngã. » Nghĩa là bảo rằng: tâm thân của ta chuyển động không định; già chết chẳng lường. Lìa cho được chỗ chấp trước của cái bất định đó, mà diệt thân diệt trí, thì đến được cảnh giới vô . Cảnh giới nầy gọi là Arhat (a la hán, hay là la hán, nghĩa là vô học; bởi đến đó thì là vô pháp khả học.) Thuyết như thế cũng lại là một thuyết tiêu cực. Thuyết trên hình dung cái trạng thái của tâm được cùng với thật tại nhứt tri. Thuyết

111