Trang:Phat giao triet hoc.pdf/148

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

sở duyên duyên, bốn là tăng thượng duyên.

Nhân duyên là chỉ cái nguyên nhân thân mật phát sanh vạn vật. Trừ cái năng tác nhân ra, còn thì năm cái nhân kia đều là vào loại nhân duyên nầy cả: ở đây nhân tức là duyên.

Đẳng vô gián duyên là riêng nói về sự phát động của tâm. Tâm trước tâm sau, hai cái có cái thể đồng đẳng nhau. Tâm trước diệt, làm cái duyên phát động tâm của hiện tượng sau, không có gián cách ở khoảng nào cả.

Sở-duyên duyên là nói về cái tâm pháp. Phàm khi tâm khởi lên, là nó dựa vào cảnh khách quan mà khởi, cho nên cảnh khách quan ấy gọi là sở-duyên, nghĩa là cái bởi đó mà ra duyên.

Tăng thượng duyên cũng là năng tác nhân.— Tăng thượng duyên cũng gọi là công duyên.

Quả. — Bởi lục nhân tứ duyên mà ra thì có năm loại kết quả. Một là dị thục

146