Trang:Phat giao triet hoc.pdf/47

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

là đạo, nghĩa là đường dẫn đến chỗ diệt khổ.

Khổ (duhkha) là gì? Là những nỗi khổ vì sanh, lão, bịnh, tử, khổ vì chia lìa với điều thích, khổ vì kết hiệp với điều không ưa. Điều ta ước vọng, điều ta tha thiết tìm tòi, mà không đoạt được, ấy cũng là khổ. Tóm lại, cái mà ngũ quan ta cảm giác là khổ, thế gian gọi nó là khổ.

Nguồn gốc của khổ là đâu? Ấy là « tập », tức là cái ước vọng không bao giờ nguôi (trisna) vẫn nối gót dục tình khoái lạc.

Diệt khổ (moksa) là làm thế nào cho nguồn gốc của khổ phải hoàn toàn tiêu tán.

Con đường nào dẫn đến chỗ diệt được khổ? Ấy là đạo, tức là con đường bát chánh (mârga), đã nói trên kia.

Lần đầu Phật chuyển pháp luân, thuyết tứ diệu đế (khổ, tập, diệt, đạo), đại khái như thế.

Trong thời kỳ hoạt động, sau khi ngộ đạo, Phật thường thuyết pháp trong hai

45