Trang:Phe binh Nho giao Tran Trong Kim.pdf/53

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
51
PHE BINH NHO GIAO

hay bị mờ-ám bởi sự bàn ra, tán vào của người đẻ sau.

Tác-giả Nho-giáo vốn là một nhà Tây-học uyên-thâm, hẳn đã từng đọc những sách khảo-cứu của phương Tây, chắc không lạ gì những phương-pháp ấy. Không hiểu vì sao ông ấy không chịu đem nó mà dùng vào việc kê-cứu, biên-tập?

Thật thế, trong bộ “Nho-giáo” người ta ít khi được thấy có chỗ hợp với phương-pháp khoa-học.

Bởi thế sách ấy — nhất là cuốn I — mới có những khuyết-điểm sau đây:

1) Phân loại không được rành-rọt.

Về học thuyết của Khổng-tử, tác-giả chia ra hai phần: Hình-nhi-thượng-học và hình-nhi-hạ-học.

Hai chữ «học» ấy có lẽ chưa được ổn thỏa. Khổng-tử là nhà tư tưởng, không phải là nhà học-giả, dù mà ngài vẫn nói mình là người ham học. Thế thì những điều nhận-xét của ngài, chỉ có thể gọi là quan-niệm, hay tư-tưởng, không thể gọi là cái học. Người ta không nói « vũ trụ học » « nhân-sinh học » của Giê xu, tất nhiên