Trang:Phe binh Nho giao Tran Trong Kim.pdf/68

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
66
PHE BINH NHO GIAO

được muôn vật không sót vật nào: Đâu đâu cũng hình như ở trên đầu ta, ở bên tả bên hữu ta... »

Trang 118, dưới cái tiểu đề « Kính và thành »:

« Khổng-tử tin có trời và có quỉ-thần, chứ không phải như ý-kiến những người hiểu không rõ cái học-thuyết của ngài, nói phỏng chừng rằng: đạo của ngài là đạo vô thần. Nhưng phải biết rằng: Phu-tử cho trời là cái Ly-linh-diệu chí-công chí-chính, ma quỉ-thần là cái Ly-linh-khí của trời đất, rất thông-minh chính-trực, tất là trời và quỉ-thần không có thiên tư điều gì vậy...

Trang 121 dưới cái tiểu đề « Sự sinh-tử »:

« Về sự sinh-tử thì Khổng phu tử cũng tin như mọi người đương thời bấy giờ. Ngài nói rằng: người sinh ra có khí, có hồn, có phách. Khí, hồn, phách hội lại gọi là sinh...

« Chết rồi thì cái hài cốt chôn xuống đất, dần dần tan nát đi, còn cái khí tinh-anh thì lên trên khoảng không gian sáng rõ rực-rỡ. »

Còn nữa và còn nhiều lắm. Dẫn vào bấy nhiêu, cũng đủ chứng rằng: theo ý tác-giả Nho-giáo thì đối với trời và quỉ-thần, Khổng-tử đã có những cái quan-niệm rất rõ-rệt.

Sự nhận-định ấy có lẽ là chỗ rất đắc-ý của tác giả, cho nên trong lời phát-đoán,