Trang:Phe binh Nho giao Tran Trong Kim.pdf/69

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
67
PHE BINH NHO GIAO

tác-giả mới nói thế này:

« Ngày nay ai bàn đến Nho-giáo thì cũng chỉ xét những điều thiết thực về đường luân lý và chính-trị, chứ không mấy khi bàn đến đạo lý tối cao ở Nho-giáo. Thành thử ta chỉ hiểu được cái phần thiển-cận mà thôi. Cái phần thâm-viễn thì vẫn mập mờ không rõ ».

Đó là ý của tác-giả. Bởi vì tác giả nghĩ vậy, cho nên mới muốn Khổng giáo cũng được như vậy. Kỳ thực những cái mà tác-giả cho là phần tối-cao, phần thâm viễn của Khổng-giáo đó, đối với đời nay, chỉ là những cái tư-tưởng ấu-trĩ của đời thượng-cổ và nó không đúng với học-thuyết của Khổng-tử.

Cố nhiên tác-giả nhận định cái quan-niệm của Khổng-tử đối với trời và quỷ-thần như vậy, cũng là theo những tài-liệu ở các sách cổ mà sắp đặt ra cho môn loại, không phải tự mình đặt ra.

Nhưng, những tài-liệu ấy, tác-giả đã lấy ở đâu?

Kinh Thi, kinh Thư, kinh Lễ, kinh Dịch, Trung-dong và Khổng-tử gia-ngữ. Đó là những chỗ mà tác giả dùng làm căn-cứ để phán-đoán cái phần «Hình nhi thượng» trong học-thuyết của Khổng-tử.

Trong bấy nhiêu cuốn, thì kinh Lễ, kinh