có thứ tự, không hề viết thêm chữ nào. Không thể dùng tài liệu ở đó mà bảo nó là tư-tưỏng của Khổng-tử được.
Thế thì muốn xét cái quan-niệm của Khổng-tử đối với trời và quỷ-thần, người ta phải tìm ở đâu?
Tất nhiên là ở trong sách Luận-ngữ. Tất cả các sách nói về tư tưởng của Khổng-tử chỉ có sách này là đáng tin cậy.
Trong sách Luận ngữ, có một, vài chỗ Khổng-tử cũng nói đến trời và quỉ-thần.
Về trời:
Một lần ngài bảo Tử-cống:
« Trời nói gì đâu? bốn mùa vẫn đi, trăm vật vẫn sinh, trời nói gì đâu ».
Một lần bị vây ở nước Khuông, ngài bảo những người đi theo:
« Trời mà sắp sửa làm mất « tư-văn », thì kẻ chết sau ta này sẽ không được nghe « tư-văn ». Trời chưa làm mất « tư văn » thì người nước Khuông làm gì được ta... »
Một lần bị người nước Tống tên là Hoàn-Đôi có ý làm hại, ngài bảo học-trò:
« Trời đã sinh đức cho ta, gã Hoàn-Đôi làm gì được ta? »
