Trang:Quoc van trich diem 1930.pdf/193

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này cần phải được hiệu đính.

VĂN XUÔI KIM


HOÀNG-CAO-KHẢI[1]

GƯƠNG HIẾU HẠNH

Những bài sau này trích ở quyển « Làm con phải hiếu[2] » của cụ Thái-Xuyên Hoàng quận-công. Trong quyển ấy cụ chọn 24 chuyện hiếu hạnh ở nước ta chép ra và bàn thêm. Chuyện là chuyện của người nước nhà, văn là văn một bực đại-gia, thật là một quyển sách gia-huấn rất hay. Xưa nay ta chỉ thường đọc chuyện « Nhị-thập tứ-hiếu » của người Tàu, ta cũng nên biết những gương hiếu-hạnh ở nước Nam ta nữa.

I

112 — ÔNG NGUYỄN-ĐÌNH-TẾ

Ông Nguyễn-đình-Tế, người huyện Bạch-hạc thuộc về tỉnh Sơn-tây, cha ông là Nguyễn-đình-Cửu trước lấy mẹ ông sinh ra ông cùng em là ngươi Quí-Bình; sau lại lấy một người thiếp sinh ra con là ngươi Soạn. Ông Đình-Cửu ghét người vợ cả mà thương người vợ thiếp. Bởi thế gia sản trong nhà, nhất thiết là giao cho người thiếp cai quản coi sóc, mà thiếp tự cậy có thế chồng yêu, không cho người vợ cả ở chung. Anh em ông ấy đều phải theo mẹ ở riêng làm ăn, thường đi lại thăm viếng cha, kính dì như mẹ, yêu con dì cũng như em ruột mình, không còn có chê trách gì được.

Khi cha mẹ ông ấy đã mất rồi, ông ấy xin về ở chung với dì, thờ dì rất là hiếu kính. Từ đó người dì ông ấy cũng hóa ra từ-mẫu, coi ông ấy cũng như con. Việc ấy chép ở Đại-Nam liệt-truyện

Thường tình người ta, bởi mẹ sinh ra mà giữ sự hiếu


  1. Coi tiểu-truyện Tướng-công ở tr. 27.
  2. Tập này đã in trong Đông-dương tạp-chí.