Trang:Quoc van trich diem 1930.pdf/194

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này cần phải được hiệu đính.
174
VĂN XUÔI KIM

thời là dễ, không phải mẹ sinh ra mà giữ sự hiếu mới thực là khó.

Tục-ngữ đã có câu rằng: « Mẹ ghẻ con chồng » ấy là bảo rằng không có tình thương yêu nhau gì cả. Phương chi gặp những người bạc ác, thời cũng là những sự biến cố trong nhà. Nhưng ta xem ông Mẫn-tử-Khiên[1] tuy rằng mẹ là người bạc ác, nhưng còn may nhờ cha có đức nhân từ, nên chỉ lấy một lời hiếu hạnh mà làm cho trên thì cảm động lòng cha, dưới thì thay đổi tính mẹ, đến như ông Nguyễn-đình-Tế, cha thời yêu hầu mà bỏ vợ cả, dì thì cậy thế mà bỏ con chồng, cảnh ngộ như thế, chẳng là khó xử ru? Thế mà ông ấy khi cha đương còn thì cam ở riêng với mẹ, mà thần hôn chẳng bỏ lễ thường, khi cha đã mất thì về kẻ chung với dì, mà thảo thuận cũng như mẹ đẻ, bởi một lòng hiếu kính ấy mà làm cho dì đã khỏi được tiếng ghen từ trước, mà cha cũng khỏi mang tiếng ác về sau. Thế mới biết rằng cái sự hiếu ấy càng khó hơn ông Mẫn-tử-Khiên vậy.

CÂU HỎI. — I. Ý tưởng. — 1. Bài này thuộc về thể văn gì?

2. Cảnh-ngộ ông Đình-Tế thế nào? — Khi cha mẹ ông còn sống ông cư sử với dì thế nào? Khi cha mẹ ông mất rồi ông ăn ở với dì thế nào?

3. Thường tình người ta con chồng đối với mẹ ghẻ thế nào? Kể qua chuyện ông Mẫn-tử-Khiên bên Tàu và so sánh chuyện ấy với chuyện ông Đình-Tế.

II. Lời văn. — Nghĩa chữ từ-mẫu. Kể những chữ đồng-nghĩa và phản nghĩa. — Nói qua về quyển Đại-Nam liệt-truyện. — Kể các câu tục-ngữ ca-dao của ta nói về « mẹ ghẻ con chồng ». — Nghĩa chữ thần-hôn. Kể các thành-ngữ nói về đạo làm con.

2. Lối văn truyện-ký thế nào là hay? — Lời bàn trong bài này có sác lý không?

II

113 — ÔNG NGUYỄN-VĂN-DANH

Ông Nguyễn-văn-Danh người huyện Bình-sơn thuộc về


  1. Xem truyện ông Mẫn-tử-Khiên ở tr. 117.