giả Hà-hĩ-Văn, cô An-Tôn và các anh em, rồi trở về với mấy tên bộ hạ.
Khi Đức Nguyển-Ánh ở dưới thuyền, đương ngồi bàn nghị việc nước với Vương-Mẩu và phu nhơn xảy thấy Nguyễn-huỳnh-Đức bước vô, thì hõi rằng:
— Khanh đi thám dọ sơn đảo thế nào? có đều chi lạ chăng hãy nói cho nghe thữ.
Nguyển-huỳnh-Đức nói:
— Bẩm Điện-Hạ, tại phía nam cù lao nầy, cách đây chừng hai mươi dậm, có một xóm người Ma-Lai, tục kêu là người Chà Châu-giang ở đó, những người ấy toàn làm nghề phường chài đánh cá theo mé cù lao nầy mà thôi, chớ không có chi lạ.
Đức Nguyển-Ánh lại hỏi:
— Xóm người chà Ma-Lai ở đó nhiều ít thế nào?
— Bẩm Điện-Hạ, chúng nó ở đó ước chừng vài ba chục cái nhà lá nhỏ nhỏ mà thôi.
— Phía ấy có đồ thổ sãn chi chăng?
— Bẫm, người Ma-Lai có làm ruông nương, cũng đũ cho chúng nó dùng, còn khoai bấp thì chĩ trồng chút đĩnh, chớ không thấy thỗ sãn chi lạ. Nói vừa dứt lời, kế Nguyễn-hửu-Thoại về tới, rồi bước vô thuật các công việc gặp Hà-hĩ-Văn nơi sơn-động cho đức Nguyển-Ánh nghe, và nói Hà-hỉ-Văn đã chịu qui thuận theo ngài, sáng mai chúng nó sẻ đến yết kiến.
Đức Nguyển-Ánh nghe nói liền hõi rằng:
— Hà-hỉ-Văn là người tài lực thế nào? và phe đãng nó bao nhiêu?
— Bẫm Điện-Hạ, tôi xem Hà-hỉ-Văn cũng là một
