cân, đo, lường vô hình, cho nên chưa lấy gì chuẩn-định cái phải để trỏ cho người ta cái cách ở đời vậy.
Nay cái phải đã chưa có chuẩn-định, nếu tất muốn tìm cách ở đời cho được phải, chẳng cũng nhọc lòng mà vô ích lắm du? Dẫu thế, nếu ở đời mà không cần thế nào là phải thời cũng không cần luận; nay đã luận ở đời thế nào là phải thời dẫu chưa tìm được cách ở cho thật phải, cũng phải tìm lấy một cách có thể tạm lấy làm phải mà ở đời. Cách ở đời có thể tạm lấy làm phải, ý kẻ luận này trộm nghĩ rằng: nhời thị phi phó mặc thiên-hạ, cuộc thành bại theo ở tự-nhiên; một câu nói, một việc làm của ta, ngoài mong có ích cho xã-hội, trong không mang thẹn với lương-tâm thời dẫu chưa biết có là phải với đời mà tự ta cũng có thể tạm lấy làm phải với ta vậy. Da vàng cát xạm, vận đỏ khôn tìm; ngày xanh tên đi, lòng son dễ nhạt. Tuổi vô-dụng giục người tóc bạc, trận phong-sương giồn-dã cuộc trăm năm; bút hữu-tình dúng nước mực đen, kiếp văn-tự hẹn-hò duyên bốn bể. Giời chiều bóng sế, con đường xa lắc, đi dẫu không đến, cũng cố mà đi.
Ba đức riêng
Tự-ái.— Tự-trọng.— Tự-tôn.
Người ta có ba đức riêng, chỉ là tự mình đối với mình: một là tự-ái. hai là tự-trọng, ba là tự-tôn.
Tự-ái là tự mình yêu tiếc mình, tự-trọng là tự mình trọng mình; tự-tôn là tự mình tôn mình. Tự-
