mà sinh ra ác cảm với bọn « cọc cạch »[1], cái thái-độ ấy có khi tỏ rõ ra lắm, là thường thấy trèo lên trên tờ báo nữa, cho nên tưởng người Bắc cũng nên có lời gì đáp lại, không phải là cãi nhau, mà là phân giải, cốt sao giữ lấy cái tình nghĩa anh em cho vững. Hoặc có người hỏi tiền đâu mà duy-trì lấy tờ báo ấy được, thì tưởng cũng không khó, chỉ mỗi nhà buôn bán (riêng các nhà buôn Bắc thôi) đăng cho một cái cáo-bạch, to thì 20$. nhỏ thì 5 hay 10 $. độ vài chục nhà như thế là đủ giữ sống được tờ báo ấy, mà có thể nay tỉnh này mai tỉnh khác, gửi không đi chiêu hàng, không cần phải bán cho ai cả. Ngày trước tác-giả đã bàn định đem tờ « Nam-kỳ kinh-tế-báo » riêng làm cơ-quan buôn bán của người Bắc kiều-thương trong Nam, y như là báo « Nam-Kỳ Hoa-Kiều Nhật-Báo » của Khách trú ở Chợ Lớn vậy, song không được mấy ông tán thành, ý hẳn sợ khai cái giá-mục hàng-hóa cho phân-minh ra, thì khó bán đắt sao? Từ bấy đến giờ, loanh quanh vẫn có hội Bắc-kỳ nghĩa-trang, mỗi năm đánh vài bữa chén say, thêm mấy nấm đất mới.......... chỉ lo « chết không có chỗ chôn » thôi.
Lại còn mấy nhà buôn ở ngoài Bắc này nữa. Thường thấy anh em Nam-kỳ ta vẫn phàn nàn rằng: « Mình muốn tránh sự mua đồ Bắc ở trong này phải đắt đỏ, nên mới gửi thẳng ra tận tổ mà mua, ai dè mấy ông ngoài ấy, lần trước thì còn gởi hàng tốt, chuyến sau thì gởi thứ vừa, chuyến sau nữa thì gởi thứ xấu, mà cái giá có khi lại đắt hơn mấy tiệm bán trong này, thiệt không sao mà tin cậy được » Điều trách ấy không phải là nói sai, ấy cũng chỉ tại mấy nhà buôn ngoài này tham quá. Nếu không mau chấn-chỉnh lại, và trừ cho tuyệt sự tham lam man trá kia đi, mà mất mối hàng Nam-
- ▲ Ấy là cái tên riêng mà anh em trong Nam ta dùng để chỉ người Bắc, không rõ là nghĩa làm sao, cũng tức như gọi Hoa-Kiều là « Chệt, » gọi người Quảng-Bình là « tụi ghe bầu », gọi người Huế là « tụi vàng chân », mà gọi chung người Trung-kỳ là « đồ Huế » vậy. Song đó toàn là tên gọi đùa, không nên lấy gì làm quan-hệ.
