ngày 1er Juillet mới rồi, 30 vạn dân họ kiều-cư ở đấy bị chính-phủ Mỹ ra luật khu-trục đi, thì chính-phủ lo tìm ngay chỗ khác, để đặt số dân đó, là di sang ở bên nước Brésil, mỗi tên dân đi như thế, chính-phủ trích tiền công ra cho 200 viên (Yen, là đồng bạc Nhật), mà mỗi chuyến đến mấy nghìn người, đã có tầu của nhà nước chở đi, tưởng chính-phủ lo đường sinh-hoạt cho dân, đến thế là chu-chí lắm vậy.
Về việc này, Chính-phủ Bảo-hộ cũng lo cho dân ta nhiều lắm, ta cũng phải biết ơn mới được. Cái chính-sách « ưu-dân » của Chính-phủ, rất hay mà vừa dễ dàng, chắc chắn, đỡ tốn kém, đỡ phiền-phức trông nom, là cái chính-sách « dân xứ nào cứ ở yên xứ ấy mà làm ăn », lo khô ráo thì đã lập ra máng nước, lo lụt lội thì đã có cách giữ đê (tiếc thay, nước là một chất mạnh lắm, cho nên đê vẫn vỡ luôn), lo đường vận-tải không có, thì lại khai thông sông ngòi, mở thêm đường xá, lo công-nghệ vật-sản không có chỗ tiêu-thụ thì đã có mấy nhà xuất-cảng đem ra ngoại-quốc bán cho, và Chính-phủ hằng lưu-tâm đi tìm mối hàng mới cho, tức như là sắp ký thương-ước với nước Nhật nay mai v....v... bao nhiêu cái công nghiệp đó, Chính-phủ toàn là vì dân mà làm, muốn cho ai nấy sinh-trưởng ở đâu, thì lập nghiệp ngay ở đấy, cần gì phải đi xa-xôi. Vả chăng hiện nay đường xá hãy còn trắc trở nghiêu khê, cho nên Chính-phủ đang gia công làm con đường xe lửa Vinh-Đônghà, chừng mấy năm nữa xong, lại làm nối con đường từ Tourane đi Nhatrang, cũng chừng mươi lăm năm nữa mới có là sớm, bấy giờ con đường Đông-Pháp thiết-đạo (le Transindochinois) làm xong, tha hồ cho người Nam kẻ Bắc đi lại với nhau, không phải phiền đến Chính-phủ phải bận lòng nữa.
Lâu nay, Chính phủ cũng đã thâm hiểu cái tình-thể cấp-bách của xứ Bắc-kỳ phải di dân đi là thế nào, nên chi có di một ít dân sang làm cu-li bên Nouvelle-Calédonie và Nonvelle Hébrides (đều là thuộc địa của Pháp ở Úc-châu) đủ chứng tỏ rằng Chính-phủ cũng lưu ý đến việc ấy lắm. Duy có việc di dân vào Nam-kỳ bao lâu nay,, vốn là ý dân ao ước, vốn là ý Chính phủ định
