— 35 —
Nhời quê chắp nhặt rônh-rài,
Ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương.
Ví đem vào tập đoạn-trường,
Hoạ là người dưới suối vàng biết cho.
Ếch mà. (Hài văn)
Khoảng thu đông, sương xuống, gió lạnh, nước ao cạn, ếch chui vào mà. * Rô, riếc, chê, chuối, cua. ốc, tôm, tép, đều có ý chê là vô tình. Ếch ngồi mà tự nghĩ riêng rằng: như mình, hai bàn tay không làm được việc gì, từ khi ra với đời, chỉ ăn cho no lòi tù-và, rồi phi nhẩy hão vô ích thời lại ngồi dương mắt ra đấy thôi. Thôi thời đành ngồi tho mà chịu tiếng vô tình, còn hơn nhẩy lắm mà vô ích. Nghĩ vậy, Ếch ngồi ngâm một bài, đề mà gửi đi rằng:
Phượng kêu trái núi bên tê,[1]
Hồng bay bốn bể, Nhạn về nơi nao[2].
Cánh Bằng đập ngọn phù-dao,[3]
Đầm xa tiếng Hạc lên cao vọng giời.[4]
- ▲ Câu này lấy ở chữ kinh Thi: Phụng-hoàng minh hỹ, vu bỉ chiêu-dương. 鳳 凰 鳴 矣,于 彼 朝 陽.
- ▲ Sách nho có chữ rằng: 鴻 飛 冥 冥 Hồng phi minh minh, là chim hồng bay từ lúc mờ mờ. Lại có chữ rằng: 雁 南 歸 nhạn nam qui, là chim nhạn về phương nam.
- ▲ Câu này lấy ở chữ Trang-tử: Bằng đoàn phù-dao. 鵬 摶 扶 搖. Phù-dao là ngọn gió.
- ▲ Câu này lấy ở chữ kinh Thi: Hạc minh vu cửu cao, thanh vấn vu thiên. 鶴 鳴 于 九 臯,聲 聞 于 天. — Bốn câu này chỉ là nói các vật quí đi hết những nơi xa.