Trang:Vi nghia quen tinh.pdf/17

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 11 —

Chủ nhân im chuyện để ngủ, ngủ mà thấy bạn thở ngắn thở dài bên cạnh sao nhắm mắt được yên, nên mới liều hỏi ngay rằng:

— Vậy thời, chẳng hay sao mà ngô-huynh đa-cảm nhường này? Đáng lẽ tiểu-đệ cũng không dám hỏi chi cái bí-hiểm riêng ở trong lòng bạn e phạm lỗi thóc-mách không phải, song chỗ đôi ta cái tình « giường treo », « đàn gẩy »: Từ, Trần, Chung, Bá sánh tầy, dám phiền ngô-huynh ngỏ nỗi giọc-ngang, may ra có phương nào giúp được nhau trong vòng u-uất này chăng?

Khách thấy chủ-nhân nói vậy, đương trùm đầu trong chăn, nhò cổ ra ngoài, ngoảnh mặt đối nhau mà thưa rằng:

— Giấu nhau thì không phải đạo bè-bạn thân-yêu, nói ra thời mang tiếng bêu xấu người cố-cựu, để lòng thời bực-tức khôn mang, thôi thà đeo cái lỗi còn hơn chựu cái khổ! Thưa với anh, tôi xin thú với anh rằng vì tình mà tiểu-đệ đây ảo-não can-tràng đó mà thôi.

— Trong bài tựa cụ án Trinh đề trên quyển Kiều rằng: « Tôi vốn đa-tình, cảm người đồng-điệu », tôi xin lấy câu đó mà nói với anh rằng: « Cái mê vô-tích mê mê giại mê giại mà mê mãi chẳng thôi » là tả những kẻ đa-tình đã mắc vào thời lụy, đã lụy thời sầu; tiểu-đệ đây cũng đã nhiều phen rơi lụy về tình, nghĩ đến những bực thánh-hiền chính-đính, soi gương mình thẹn cho mình, bị « ngũ-trọc » sai khiến, mà « tâm vi hình dịch »; thương vay khóc mướn, cười hão vui phèo, Cụ Khổng-tử đã phải kêu rằng: « Chưa thấy ai hiếu-đức như hiếu-sắc », thời mới biết « thành nghiêng quán đổ tan-tành » là thường, chắc anh lại bị ngõ liễu đường hoa, ai lừa ai dối đó hẳn thôi?

— Không phải là ngõ liễu đường hoa, « những con người ấy ai cầu mà chi. » Số là khi tôi mới bước chân lên đất Bắc-kỳ này, học cùng với anh ở trường Bảo-hộ cho đến khi học ở Pháp-chánh, tôi được cái hân-hạnh mà quen biết mấy cậu ấm con quan lớn Án kia. Lân-la biết đến cả nhà, bà-lớn Án coi tôi như vàng nén, trao cho tôi dạy mấy cậu trai cùng mấy cô gái học Pháp-văn. Tôi thành-tâm