Trang:Vi nghia quen tinh.pdf/35

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 29 —

cùng đi một đường với anh em nhà họ Lê cách nhau năm cây-lô-mét kia đương thênh-thang ở trong chốn Thăng-long, dưới non Nùng trên sông Nhị.

Thì giờ như tên bắn, ngày tháng như thoi đưa, bà Nguyễn-quả-mẫu ngồi nhà tính đốt ngón tay đã được hai tháng lẻ. Ờ! mới ngày nào một vẻ thiều-quang thiên-hạ nô-nức chơi xuân trẩy hội, mà đến nay còn một tháng nữa đã đến tết đoan-dương.

Nghĩ tới lúc tàn-xuân trăng vọng, con mình phải bắt, mà cái sầu này đã đến cùng-cực không biết thế nào rồi! Xiết bao nhiêu tốn kém về dân-làng khai-báo, mà đến nay chợt lại có lính cho đòi ra đến kinh-kỳ. Mảng tưởng đến chỗ chồng con du-học xưa nay, ra đến nơi lòng càng thảm-đạm.

Này, buổi hầu sáng, trống vừa thôi điểm, cậu lính tuần đã giải một bà cụ mặt mũi âu-sầu chua sót từng đi qua cái con đường người con trai thành-thị đi trước năm cây-lô-mét, tuần-phiên làng Yến-vy giải con mình đi sau, mắt đã nhìn thấy cửa huyện Hoài-yên, cửa dinh quan Tổng-đốc Cầu-đơ, bấy giờ mới đến tòa Kinh-lược mà vào hầu.

Vào tới nơi sụp xuống lạy, quan liền hỏi:

— Con mụ kia, xưa nay trong gia-đình sao không biết dạy con, để cho con làm điều phi-pháp.

— Dạ bẩm lạy cụ-lớn, ngài là sao phúc của muôn nhà, Phật sống của trăm họ, xét thấu tình cho con. Cha chúng nó ngoài bốn mươi thời chết, vốn cũng là người học-trò thi hai ba khoa tam-trường về nhà dạy học, con hơn mười năm nay chẳng may ở góa, giữ tiết thờ chồng, cũng mong nuôi cho con nối nghiệp thư-hương, không dè tai bay vạ gió hay con con dại-dột thế nào, sinh con ai nỡ sinh lòng, cụ-lớn thương cho con phận nào con nhờ phận ấy.

— Không, ta không có làm tội mụ làm gì, ta chỉ hỏi mụ cứ thực mà nói, trong hai đứa đứa nào ác hơn.

Trăm lạy cụ lớn, hai thằng con con xưa nay, chúng nó chăm-chỉ học-hành, nết-na đứng-đắn cả, người trong vùng