Trang:Viet Han van khao.pdf/63

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 51 —

Trích lục mấy câu tuồng

Gót ngọc từ vương tơ đỏ, mạch sầu bỗng quặn lòng son; điềm xà yết sớm trình, mộng bi hùng chửa trổ. Phảng phất hồn hoa theo gió, mơ màng phách quế đầm sương, kể từ ly biệt hai phương, chi xiết hoài ngàn dặm.

(Đào-phi-Phụng)


Bên tường thông hơi gió, trước mặt nức mùi hương, hay là tuệ nhãn dao quang, lân mẫn ngu tình sở nguyện. Âu là đầu rút trâm, tay cổi xuyến, chân thay dép gót đổi hài, bây giờ vui rặng đá đồi cây, chẳng còn tưởng lầu son gác tía.

(Sơn-Hậu)


Lối không vần

1.— ĐỐI LIÊN.— Đối liên là một câu có hai vế đối nhau, hoặc 4, 5 chữ gọi là câu tiểu đối, hoặc 7 chữ gọi là câu đối thơ, hoặc mỗi vế chia làm hai đoạn, gọi là câu đối phú, hoặc dài hơn nữa cũng được.

Đối liên phải chọn từng chữ từng ý mới hay, hoặc lấy sẵn câu trong sách mà ra thì cũng phải lấy sẵn câu trong sách mà đối. Có câu tức cảnh là trông thấy cảnh gì đối ngay cảnh ấy, có câu triết tự là lấy ý trong hình chữ nghĩa chữ mà đối nhau, có câu đặt một lối cầu kỳ gian xáp cho người ta khó đối.

Người ta dùng câu đối để thử tài nhau, hoặc tự mình làm để tỏ cái ý của mình. Người lại dùng để mừng nhau, phúng nhau, hoặc là đề ở các nơi đình chùa.

Trích lục vài câu đối cổ
Câu tức cảnh

Di ỷ ỷ đồng, đồng ngoạn nguyệt,
Điểm đăng đăng các, các quan thư.

Vế trên nghĩa đen là dịch ghế dựa vào cây vông để cùng nhau xem giăng, vế dưới là đốt đèn lên gác để cùng xem sách. Nghĩa tuy tầm thường song cùng là cảnh bấy giờ và hai chữ « ỷ » hai chữ « đồng » trùng tiếng mà khác nghĩa, lại đối với hai chữ « đăng » hai chữ « các » cũng trùng tiếng mà khác nghĩa cho nên là khéo.