ở xã Ái-tử 愛 子 (sau gọi là kho Cây Khế), thuộc huyện Đăng-xương, tỉnh Quảng-trị.
Ông Nguyễn-Hoàng là một người khôn ngoan mà lại có lòng nhân đức, thu dùng hào kiệt, yên ủy nhân dân, cho nên lòng người ai cũng mến phục.
Đến năm kỷ-tị (1569) ông ra chầu vua ở An-tràng 安 場. Qua năm sau Trịnh Kiểm gọi quan tổng-binh ở Quảng-nam là Nguyễn Bá-Quýnh 阮 伯 駉 về giữ đất Nghệ-an, và lại cho ông vào trấn cả đất Thuận-hóa và đất Quảng-nam. Lệ mỗi năm phải nộp thuế 400 cân bạc, 500 tấm lụa.
Năm nhâm-thân (1572) nhân lúc Trịnh Kiểm mới mất, con là Trịnh-Cối 鄭 檜 và Trịnh-Tùng 鄭 松 đánh nhau, nhà Mạc đem quân vào đánh Thanh-hóa và sai tướng là ngươi Lập Bạo 立 暴 đem một toán quân đi 60 chiếc thuyền, bởi đường hải-đạo kéo vào đóng ở làng Hồ-xá 胡 舍 và ở làng Lạng-uyển 閬 宛 (thuộc huyện Minh-linh) để đánh ông Nguyễn Hoàng.
Ông mới sai một người con gái đẹp là Ngô-thị 吳 氏 giả làm cách đưa vàng bạc sang nói với Lập-Bạo xin cầu hòa. Lập-Bạo mừng rỡ, không phòng giữ gì cả, bị quân họ Nguyễn đánh lẻn, bắt được giết đi, và đánh tan quân nhà Mạc.
Năm quí-tị (1593) Trịnh-Tùng đã lấy lại được thành Thăng-long, bắt được Mạc-mậu-Hợp nhưng mà đảng nhà Mạc còn nhiều, phải đánh dẹp nhiều nơi, ông Nguyễn-Hoàng đưa quân binh và súng ống ra Đông-đô, ở hằng 8 năm, giúp Trịnh-Tùng để đánh họ Mạc, lập được nhiều công to. Nhưng mà Trịnh-Tùng vẫn có ý ghen ghét không muốn cho ngài về Thuận-hóa, mà ngài cũng chưa có dịp gì mà về được.
Năm canh-tí (1600) nhân vì họ Trịnh kiêu-hãnh quá, các quan có nhiều người không phục bọn Phan-Ngạn 潘 彥, Ngô Đình-Nga 吳 廷 鹹, Bùi Văn-Khuê 裴 文 奎 khởi binh chống lại với họ Trịnh ở cửa Đại-an (thuộc Nam-định), ông Nguyễn-Hoàng mới đem bản bộ tướng sĩ giả cách nói đi đánh giặc, rồi theo đường hải đạo về Thuận-hóa.
