Trang:Viet Nam Su Luoc, Quyen 2, 1928.pdf/54

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 47 —

Năm đinh-vị (1667) Trịnh-Tạc 鄭 柞 đem đại binh cùng các tướng là Đinh-văn Tả 丁 文 左, Lê-Châu 黎 珠, Lê Hiến 黎 憲 lên đánh lấy đất Cao-bằng. Mạc kính-Vụ phải bỏ chạy sang Tầu. Trịnh Tạc mới treo bảng, chiêu tập dân sự về làm ăn, và đặt quan cai-trị, lại sai Vũ-Vinh 武 榮 làm đốc-trấn đất Cao-bằng, Đinh-văn-Tả làm trấn-thủ đất Thất-tuyền (tức đất Thất-khê bây giờ).

Mạc-kính-Vụ ở bên Tàu, lấy vàng bạc đút lót cho quan nhà Thanh để tâu xin với Thanh đế bắt họ Trịnh giả lại đất Cao-bằng cho họ Mạc. Thanh-đế cho Kính-Vụ về ở Nam-ninh 南 寧, rồi sai sứ sang thương nghị với Nam triều về việc ấy. Triều-đình An-nam và sứ nhà Thanh bàn đi bàn lại mãi, sau Trịnh-Tạc phải chịu trả lại cho họ Mạc đất 4 châu ở Cao-bằng là châu Thạch-lâm, Quảng-uyên, Thượng-lang, Hạ-lang và triệu quan đốc-trấn Vũ-Vinh về.

Về sau Ngô-tam-Quế 吳 三 桂 phản nhà Thanh ở đất Vân-nam và đất Quảng-tây, Mạc-kính-Vụ cũng về đảng với Tam Quế mà chống lại nhà Thanh. Đến khi Tam-Quế chết rồi, nhà Thanh đã lấy lại đất Quảng tây, họ Trịnh muốn nhân dịp ấy mà trừ họ Mạc cho xong, bèn một mặt sai ông Đinh văn-Tả 丁 文 左 và Nguyễn-hữu-Đăng 阮 有 登 lên đánh Mạc-kính-Vụ. Đến tháng tám năm đinh-tị (1667) ông Đinh-văn-Tả lấy được thành Cao-bằng, Mạc-kính-Vụ cùng họ hàng chạy sang Long-châu, bị quân nhà Thanh bắt giải sang trả cho An-nam.

Từ khi Mạc-mậu-Hợp phải bắt, họ Mạc thất thủ Thăng-long rồi, con cháu chạy lên mạn ngược, nhờ thế nước Tàu, được giữ đất Cao-bằng, tương truyền được 3 đời, là Mạc-kính-Cung, Mạc-kính-Khoan, và Mạc-kính-Vụ; đến nay mới mất hẳn. Dòng dõi họ Mạc hoặc bị bắt, hoặc về hàng, có nhiều người được tha, cho làm quan với họ Trịnh.

3. Quan chế. — Trước khi họ Mạc cướp ngôi nhà Lê thì quan chế vẫn theo như đời Hồng đức 洪 德, nhưng từ khi nhà Lê trung-hưng về sau, chính về họ Trịnh, cho nên