Trịnh Trịnh-Doanh mất năm đinh-hợi (1767). Tĩnh-đô-vương Trịnh-Sâm Trịnh-Sâm dẹp yên giặc ở xứ Bắc. Lấy đất Thuận-hóa và đất Quảng-nam của chúa Nguyễn. Nhưng vì say đắm nàng Đặng-thị-Huệ, mới bỏ con trưởng lập con thứ, làm thành ra cái mối biến loạn. Mất năm nhâm-dần (1782). Tôn-đô-vương Trịnh-Cán 鄭 澣. Làm chúa được 2 tháng bị lính Tam-phủ bỏ đi, lập anh là Trịnh-Khải lên làm chúa. Đoan-nam-vương Trịnh-Khải 鄭 楷 (1783-1786) Bị Tây-Sơn bắt được, phải tự tử năm bính ngọ (1786). |
Nguyễn Võ-vương Nguyễn-phúc-Khoát xưng vương hiệu năm giáp-tí (1744), và mất năm ất-dậu (1765). Định-vương Nguyễn-phúc-Thuần 阮 福 淳 Truy tôn là Duệ-tôn Hiếu-định Hoàng-đế. Đời ngài làm chúa bị Trương-phúc-Loan chuyên quyền. Quân Tây-sơn nổi lên đánh phía nam, quân họ Trịnh đánh phía bắc. Sau quân chúa Trịnh vào lấy mất Phú xuân, Định-vương chạy vào Gia-định, bị tướng Tây-sơn là Nguyễn văn-Huệ giết mất. Ngài thọ 24 tuổi. Nguyễn-vương Nguyễn phúc-Ánh 阮 福 暎, tức là vua Thế tổ Cao hoàng đế nhà Nguyễn khởi binh ở Gia-định. |
LÊ MẪN-ĐẾ 黎 愍 帝 (1781-1788)
Niên-hiệu: Chiêu-thống 昭 統
Mẫn đế là cháu đích-tôn vua Hiến-tôn. Ngài bị quân Tây-sơn đánh thua chạy sang Tàu cầu cứu, sau đánh thua lại trở sang Tàu, bị quan Tàu làm nhục, rồi mất ở Yên kinh.
