Bước tới nội dung

Trang:Viet Nam Su Luoc, Quyen 2, 1928.pdf/65

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 58 —

ở phủ-liêu là bọn ông Nguyễn-quí-Cảnh 阮 貴 憼, Nguyễn-công-Thái 阮 公 寀, Võ-công-Tế 武 公 宰 bèn truất Trịnh-Giang mà lập em là Trịnh-Doanh lên làm chúa để lo việc đánh dẹp cho yên giặc-dã.

Đời bấy giờ giặc cướp thì nhiều, nhưng mà những giặc to phải đánh lâu, thì có Nguyễn-Tuyển 阮 選, Nguyễn-Cừ 阮 遽 và Võ-trác-Oánh 武 卓 瑩 ở đất Hải-dương; Hoàng-công-Chất 黄 公 質, Võ-đình-Dung 武 廷 容 ở Sơn-nam; Nguyễn-danh-Phương 阮 名 芳, Nguyễn-Diên 阮 延, Tế 濟, Bồng 蓬 ở Sơn-tây; Nguyễn-hữu-Cầu 阮 有 求 ở mặt đông nam; Lê-duy-Mật 黎 維 樒 ở mặt Thanh hóa và Nghệ-an. May lúc ấy lại có những quan đánh giặc giỏi như Hoàng-nghĩa-Bá 黄 義 伯, Hoàng-ngũ-Phúc 黄 五 福, Phạm-đình-Trọng 范 廷 重, Nguyễn-Phan 阮 潘, Bùi-thế-Đạt 裴 世 達 v.v. cho nên Trịnh-Doanh và Trịnh-Sâm mới dần dần dẹp yên được các nơi.

1. Giặc Ngân-già. — Năm canh-thân (1740) trong khi đất Hải-dương, ở làng Ninh-sá, có bọn Nguyễn-Tuyển, Nguyễn Cừ làm loạn, thì đất Sơn-nam, ở làng Ngân-già, có Vũ đình-Dung, Đoàn-danh Chấn, Tú-Cao cướp phá rất dữ, giết cả quan Đốc lĩnh là Hoàng-kim-Qua 黄 金 瓜. Thế giặc mạnh lắm, Trịnh Doanh phải tự làm tướng đem binh đi đánh, bắt được lũ Võ-đình-Dung đem chém, và đổi tên xã Ngân-già làm Lai-cách (nay là Gia-hòa).

2. Giặc Ninh-xá. — Bọn Nguyễn-Tuyển, Nguyễn-Cừ, Vũ-trác-Oánh và Nguyễn-Diên dấy binh từ năm kỷ-mùi (1739) làm loạn ở Hải-dương rồi vẫy vùng ở đất Từ sơn, Thuận-thành Nam-sách và Hồng-châu. Nguyễn-Cừ thì giữ đất Đỗ-lâm ở Gia-phúc, Nguyễn-Tuyển thì giữ núi Phao-sơn ở Chí-linh, làm đồn xây lụy liên lạc với nhau, quân lính kể có hàng mấy vạn người, quan quân đi đánh có nhiều người phải bắt.

Năm tân-sửu (1745) quan Thống-lĩnh Hải dương là Hoàng-nghĩa-Bá 黄 義 伯 phá được các đồn của giặc ở Phao-sơn, ở Ninh-xá và ở Gia-phúc, Nguyễn-Tuyển thua chạy rồi chết,