Bước tới nội dung

Trang:Viet Nam Su Luoc, Quyen 2, 1928.pdf/70

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 63 —

sai quan Thống-lĩnh là Đoàn nguyễn Thục 段 阮 俶 đem quân Sơn-tây lên đánh động Mạnh-thiên. Khi quan quân lên đến nơi thì Hoàng-công-Chất đã chết rồi, con là Hoàng-công-Toản 黄 公 纘 chống giữ không nổi, bỏ chạy sang Vân-nam. Đồ-đảng tan cả.

6. Lê duy-Mật. — Năm mậu-ngọ (1738) đời vua Ý-tôn, bọn hoàng-thân là Lê-duy-Mật, Lê-duy-Quí và Lê-duy-Chúc định mưu giết họ Trịnh, nhưng chẳng may sự không thành phải bỏ chạy vào Thanh-hóa. Sau Duy-Quí và Duy Chúc phải bệnh mất, còn Duy-Mật giữ đất thượng-du phía tây-nam. Những người đồng mưu với Duy-Mật đều bị họ Trịnh bắt được giết cả. Bấy giờ có bắt được ông Phạm-công Thế 范 公 勢 đem ra hỏi rằng: « Ông là người khoa giáp sao lại theo nghịch? » — Ông Công-Thế cười mà nói rằng: « Đã lâu nay danh phận không rõ, lấy gì mà phân thuận nghịch? » Nói rồi, giương cổ ra chịu hình.

Lê-duy-Mật từ khi chạy về Thanh-hóa, chiêu tập binh sĩ, rồi từ năm canh thân (1740) là Cảnh-hưng năm đầu về đánh ở đất Hưng-hóa và Sơn-tây, sau lại cùng với giặc là tên Tương 將 giữ đồn Ngọc-lâu (thuộc huyện Thạch-thành). Đến khi tướng họ Trịnh phá được đồn Ngọc-lâu, tên Tương tử trận, Lê-duy-Mật lại chạy vào Nghệ-an, rồi sang Trấn-ninh giữ núi Trình quang 呈 光 làm căn bản.

Năm giáp-tí (1764) Lê-duy-Mật sai người đem thư vào cầu cứu với chúa Nguyễn là Vũ-vương. Nhưng chúa không muốn gây sự với họ Trịnh, cho nên không giúp.

Năm đinh-hợi (1767) được tin Trịnh-Doanh vừa mất, con là Trịnh-Sâm lên làm chúa, Lê-duy-Mật đem quân về đánh ở đất Hương-sơn và đất Thanh-chương rồi lại rút về Trấn-ninh. Trịnh-Sâm cho người đưa thư sang dỗ về không được, mới quyết ý dùng binh để giứt mối loạn.

Năm kỷ-sửu (1769) Trịnh-Sâm sai Bùi-thế-Đạt 裴 世 達 làm thống-lĩnh đất Nghệ-an, Nguyễn-Phan 阮 潘 làm chánh-đốc-lĩnh đất Thanh-hóa, Hoàng-đình-Thể 黄 廷 體 làm đốc-binh đất Hưng hóa, cả ba đạo đều tiến sang đánh Trấn-ninh.