Vua Dực-tông không có con, nuôi 3 người cháu làm con nuôi: trưởng là ông Dục-đức 育 德[1], phong Thụy-quốc-công 瑞 國 公, thứ là ông Chánh-mông 正 蒙, phong Kiên-giang quận-công 堅 江 郡 公, ba là ông Dưỡng-thiện 養 善. Khi ngài sắp mất, có để di-chiếu nói rằng: đức-tính ông Dục-đức không đáng làm vua, mà ý ngài muốn lập ông Dưỡng-thiện, nhưng vì ông ấy còn bé, mà việc nước cần phải có vua lớn tuổi, cho nên phải lập con trưởng. Ngài lại cho Trần tiễn Thành 陳 踐 誠, Nguyễn văn Tường 阮 文 祥 và Tôn thất Thuyết 尊 室 說 làm phụ-chính.
Được ba ngày thì Nguyễn văn Tường và Tôn thất Thuyết đổi tờ di-chiếu, bỏ ông Dục-đức mà lập em vua Dực-tông là Lạng-quốc-công 朗 國 公 lên làm vua. Triều-thần ngơ-ngác, không ai dám nói gì, chỉ có quan ngự-sử Phan đình Phùng 潘 廷 逢 đứng dậy can rằng: « Tự-quân chưa có tội gì mà làm sự phế-lập như thế, thì sao phải lẽ ». Nguyễn văn Tường và Tôn thất Thuyết truyền đem bắt giam ông Phan đình Phùng, rồi cách chức đuổi về.
Lạng-quốc-công, húy Hồng Dật 洪 佚 lên làm vua, đặt niên-hiệu là Hiệp-hòa 協 和. Còn ông Dục-đức thì đem giam ở Dục-đức giảng đường 育 德 講 堂.
2. QUÂN PHÁP LẤY CỬA THUẬN-AN. Vua Hiệp-hòa vừa lập xong, thì viên Toàn-quyền mới là ông Harmand đến Hải-phòng, rồi hội hải-quân thiếu-tướng Courbet và lục-quân thiếu-tướng Bouet, để bàn-định mọi việc.
Định một mặt thì thiếu-tướng Bouet đem quân lên đánh lấy đồn phủ Hoài; một mặt thì thiếu-tướng Courbet đem tàu vào đánh lấy cửa Thuận-an, để bắt triều-đình phải nhận nước Pháp bảo-hộ.
- ▲ Dục-đức, Chánh-mông, Dưỡng-thiện là tên nhà học của những ông Hoàng con nuôi vua Dực-tông gọi là Dục-đức đường, Chánh-mông đường, v.v. Lúc các ông Hoàng ấy chưa được phong thì người ta cứ lấy tên nhà học mà gọi.
