Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/317

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

khác. Bên Pháp lại sai một lữ-đoàn 旅 團[1] sang Bắc-kỳ và sai lục-quân trung-tướng Millot sang làm thống-đốc quân-vụ thay cho hải-quân thiếu-tướng Courbet.

Ngày 16 tháng giêng năm giáp-thân (1884), thống-tướng Millot sang nhận chức, thiếu-tướng Courbet được thăng lên hải-quân trung-tướng và lại ra coi hải-quân để giữ mặt bể. Bấy giờ quân Pháp cả thảy được hơn 1 vạn 6 nghìn người và 10 đội pháo-thủ, chia làm 2 lữ-đoàn. Một lữ-đoàn ở bên hữu ngạn sông Hồng-hà thì đóng ở Hà-nội, có thiếu-tướng Brière de l'Isle coi; một lữ-đoàn ở bên tả ngạn sông Hồng-hà, thì đóng ở Hải-dương, có thiếu-tướng De Négrier coi.

Bấy giờ con đường từ Hà-nội sang Bắc-ninh, chỗ nào cũng có quân Tàu và quân ta đóng. Thống-tướng Millot bèn truyền lệnh cho thiếu-tướng Brière de l'Isle đem quân qua sông Hồng-hà, rồi theo sông Đuống (tức là sông Thiên-đức) đi về phía đông. Còn toán quân của thiếu-tướng De Négrier ở Hải-dương, đi tàu đến Phả-lại lên bộ, để tiếp vào với toán quân của thiếu-tướng Brière de l'Isle, rồi cả thủy-bộ theo sông Cầu (sông Nguyệt-đức) tiến lên đánh Bắc-ninh.

Hai bên khởi sự đánh nhau từ ngày 11 tháng 2 đến ngày 16, thì lấy được Đáp-cầu. Quân Tàu thấy quân Pháp chặn mất đường lên Lạng-sơn, bèn bỏ Bắc-ninh rút lên mạn Thái-nguyên. Tối ngày 16, thì quân Pháp vào thành Bắc-ninh. Trận ấy quân Pháp chỉ mất có 8 người và 40 người bị thương mà thôi.

Thiếu-tướng Brière de l'Isle đem quân lên đánh Yên-thế, rồi đến ngày 23 thì lên lấy thành Thái-nguyên.

10. LẤY HƯNG-HÓA. Hạ dược thành Bắc-ninh và thành Thái-nguyên rồi, quân Pháp quay về mạn sông Hồng-

  1. Mỗi một lữ-đoàn (brigade) có hai vệ-quân, độ chừng bảy tám nghìn người, có chức thiếu-tướng coi. Hai lữ-đoàn là một sư-đoàn (division), có chức trung-tướng coi.