Trong khi vua còn đi vắng, thống-tướng De Courcy đặt ông Thọ-xuân 壽 春 lên làm giám-quốc, giao quyền Binh-bộ thượng-thư cho viên Khâm-sứ De Champeaux, để bãi việc binh-lính của ta đi, và gọi quan Kinh-lược ở Bắc-kỳ là Nguyễn hữu Độ 阮 有 度 và quan Tổng-đốc Nam-định là Phan đình Bình 潘 廷 評 về cùng với Nguyễn văn Tường 阮 文 祥 coi việc Cơ-mật. Vì hai ông ấy ở Bắc-kỳ đã hiểu mọi việc và đã biết theo chính-sách của bảo-hộ, cho nên thống-tướng đem về để thu-xếp mọi việc cho chóng xong. Nguyễn văn Tường và Nguyễn hữu Độ không hợp ý nhau, Nguyễn hữu Độ lại trở ra Bắc-kỳ.
5. QUÂN CẦN-VƯƠNG. Tôn-thất Thuyết ở Quảng-bình làm hịch cần vương truyền đi các nơi, bởi vậy chỉ trừ những chỗ chung quanh Kinh-thành ra, còn tự Bình-thuận trở ra cho đến Nghệ-an, Thanh-hóa, chỗ nào sĩ-dân cũng nổi lên, đổ cho dân bên đạo gây thành mối loạn, rồi đến đốt phá những làng có đạo. Sách tây chép rằng từ đầu tháng 6 cho đến cuối tháng 8, dân bên đạo phải 8 ông cố và hơn 2 vạn người bị giết.
Thống-tướng De Courcy thấy chỗ nào cũng có loạn cả, bèn trở ra Bắc-kỳ, hội các tướng lại để bàn sự đánh-dẹp. Thống-tướng đã định sai đại-tá Pernot đem 1500 quân ở Huế ra đuổi Tôn-thất Thuyết, lại sai thiếu-tướng De Négrier đem một đạo quân đi từ Thanh-hóa đánh vào. Nhưng chính-phủ ở Paris điện sang không cho thống-tướng khởi sự dùng đại-binh, và lại nhân lúc bấy giờ ở Bắc-kỳ và Trung-kỳ có bệnh dịch-tả, quân Pháp chết hại đến ba bốn nghìn người, bởi vậy cho nên việc dùng binh phải đình lại.
Ở Huế thì mãi không ai biết vua Hàm-nghi ở đâu. Triều-đình thì mỗi ngày một rối, việc lập vua mới thì tuy rằng đã định rồi, nhưng còn lôi thôi chưa xong.
Đến ngày 27 tháng 7, vừa hết hạn 2 tháng của thống-tướng De Courcy hẹn cho Nguyễn văn Tường, vả bấy giờ ở
