Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/339

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

cho nên mới cảm bệnh nặng, đến ngày rằm tháng 10 năm bính-tuất (11 tháng 11 - 1886) thì mất. Nhà-nước đem linh-cữu về Pháp mai-táng.

Chính-phủ Pháp sai ông Bihourd sang lĩnh chức thống-đốc thay ông Paul Bert.

10. LẬP TỔNG-ĐỐC TOÀN-QUYỀN PHỦ. Nước Pháp đã lấy đất Nam-kỳ, lập Bảo-hộ ở nước Cao-miên, rồi lại lập Bảo-hộ ở Bắc-kỳ và ở Trung-kỳ, mở ra một cuộc thuộc-địa lớn ở Viễn-đông này; nhưng buổi đầu thì mỗi xứ có một chức thủ-hiến để coi riêng việc chính-trị. Đến năm đinh-hợi (1887), chính-phủ nước Pháp mới đặt phủ Tổng-đốc toàn-quyền để điều-khiển việc chính-trị cả mấy xứ ở nước ta và nước Cao-miên. Tháng 10 năm đinh-hợi (15 tháng 11 - 1887), thì viên Tổng-đốc toàn-quyền mới, tức là viên Tổng-đốc toàn-quyền trước nhất, là ông Constant sang nhận chức tại Sài-gòn.

Từ đó ở các nơi như Nam-kỳ thì có viên Thống-đốc, Trung-kỳ và Cao-miên thì mỗi nơi có viên Khâm-sứ, Bắc-kỳ và Lào thì mỗi nơi có viên Thống-sứ đứng đầu coi việc cai-trị trong hạt; những việc gì quan-hệ đến chính-sách cả toàn cảnh thì phải theo lệnh viên Tổng-đốc toàn-quyền mà thi-hành.