Trang:Viet Nam phong tuc.pdf/274

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
NÓI VỀ PHONG-TỤC XÃ-HỘI
275
 

hương rồi thì thi hội, thi đình, ai đỗ đình mới định hơn kém mà chia làm tam giáp. Năm Đại-Bảo thứ ba, mới bắt đầu khắc bia tiến sĩ mà dựng trong nhà Thái-học (tức ở đền Giám bây giờ). Năm Quang-Thuận thứ 7 đời vua Thánh-Tôn (1467), mới định lệ đỗ tiến sĩ được truyền loa và được vinh qui; năm Hồng-Đức thứ hai mươi bốn (1486) thì định lệ ban yến cho tiến sĩ và ban thưởng áo mũ. Bây giờ đỗ tiến-sĩ thực là vinh dự vô cùng. Còn thi hương chia làm hai hạng, ai đỗ hạng cao gọi là hương cống, đỗ hạng tháp gọi là sinh đồ.


Cách thức thi hương bản triều.

Quốc triều ta, từ năm Minh-Mệnh thứ sáu, định lệ cứ năm Tí, Ngọ, Mẹo, Dậu thì mở khoa thi hương. Thừa-thiên, Gia-định, Nghệ-an thi về tháng bảy, Thanh-hóa, Nam-định, Bắc thành (Hànội) thi về tháng chín.

Năm Đồng Khánh nguyên niên thì tràng Hànội, tràng Nam-Định họp lại làm một mà gọi là tràng Hà-Nam.

Đại để phép thi của ta, cứ năm nào đến khoa thi thì quan Đốc học các tỉnh phải sát hạch học trò, ai đỗ hạch mới được đi thi. Gần đến tháng thi học trò đỗ hạch và những tú, ấm phải nộp quyển trước cho quan Đốc học bản hạt mỗi người nộp ba quyển, mỗi quyển độ một, hai chục tờ, đóng bằng giấy thi, mặt quyển đề họ, tên, niên canh, quán chỉ và phải khai họ tên, nghề nghiệp tổ phụ tam đại nhà mình. Quan Đốc sai lễ sinh thâu quyển rồi đóng hòm tử tế, làm danh sách, đợi đến ngày thi thì đem nộp cho quan trường.