Có người nói rằng: cái số hay thì tự nhiên trời xui giục cho được gặp hay, cái số dở thì tự nhiên trời dun rủi cho phải gặp dở. Lời ấy cũng xin cãi rằng không phải. Nghề ở đời, tài nào lại không có cái may cái rủi. Song sự may rủi đó là sự ngẫu nhiên, chớ bao giờ việc gì cũng thành tại có chí, mà bại bởi vô chí. Người có chí, dẫu rủi ro không thành được ngay, nhưng cố gắng mãi thì quyết phải được, người vô chí dẫu may mắn mà được một dịp may, nhưng chẳng bao lâu cái may ấy nó cũng hết đi.
Sách có câu rằng: « Nhân định thắng thiên » nghĩa là người đã nhất định thì thắng được cả trời. Tục ngữ có câu: có công mài sắt có ngày nên kim. Vậy thì số nào cho bằng bụng người được.
Những người không biết suy xét cho cùng, động mở miệng là nói cái số trời bắt mình như vậy, bắt khổ phải chịu khổ, bắt nghèo phải chịu nghèo, bắt đau đớn phải chịu đau đớn. Ấy là những lời vô chí, phải sao chịu ép một bề, không biết cựa cái sức mình để tranh lấy quyền tạo hóa, chính mình tự bao tự khí cái thân mình.
XXIV.— TƯỚNG THUẬT
Phép xem tướng có cũng đã lâu. Bên Tàu có những sách Ma-y tướng-pháp, Liễu-trang thủy-kính, Vương-thị phong-giám, Tướng-lý hành-chân, v.v... Các sách ấy luận về cách xem tướng đã tường, mà cứ lời trong sử sách để lại thì ứng nghiệm cũng nhiều lắm. Bên ta cũng nhiều người tin theo sách tướng, song người thông thái không
