Biên dịch:Hiến pháp Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết 1977
(LUẬT CƠ BẢN)
LIÊN BANG CỘNG HÒA
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
XÔ VIẾT
Được thông qua tại phiên họp bất thường lần thứ VII của Xô Viết Tối cao Liên Xô lần thứ IX triệu tập vào ngày 7 tháng 10 năm 1977
Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại của công nhân và nông dân Nga dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản do Vladimir Lenin lãnh đạo, đã lật đổ sự cai trị của tầng lớp tư sản và địa chủ, phá bỏ gông cùm áp bức, hình thành nên nền chuyên chính vô sản, và tạo ra nhà nước Xô viết, một nhà nước kiểu mới, công cụ chủ yếu để bảo vệ thành quả cách mạng và xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Bằng cách đó nhân loại đã mở ra một kỷ nguyên mới chuyển từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội.
Sau khi giành được thắng lợi trong Nội chiến và đẩy lùi sự can thiệp của đế quốc, chính quyền Xô viết đã hoàn thành việc cải biến xã hội và kinh tế một cách mạnh mẽ nhất, chấm dứt vĩnh viễn chế độ người bóc lột người, đối kháng giữa các giai cấp, và thù hằn giữa các dân tộc. Sự thống nhất của các nước Cộng hòa Xô viết trong Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết đã nhân thêm sức mạnh và tiềm lực của các dân tộc toàn quốc trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Quyền sở hữu xã hội về tư liệu sản xuất, chế độ dân chủ chân chính của quần chúng lao động được xác lập. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, một xã hội xã hội chủ nghĩa được tạo ra.
Chiến công oanh liệt của nhân dân Liên Xô và các Lực lượng vũ trang giành thắng lợi lịch sử trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại đã trở thành biểu tượng sinh động cho sức mạnh của chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi này đã củng cố tầm ảnh hưởng và vị thế quốc tế của Liên Xô, mở ra thời cơ thuận lợi mới cho sự phát triển của các lực lượng xây dựng chủ nghĩa xã hội, giải phóng dân tộc, dân chủ và hòa bình trên khắp thế giới.
Tiếp nối những nỗ lực sáng tạo của mình, nhân dân lao động Liên Xô đã đảm bảo sự phát triển nhanh chóng, toàn diện của đất nước và sự phát triển vững chắc của hệ thống xã hội chủ nghĩa. Củng cố khối liên kết giai cấp lao động, tập thể công nông, và đội ngũ trí thức nhân dân, tình hữu nghị của giữa các quốc gia và dân tộc trong Liên Xô. Sự thống nhất về chính trị-xã hội và lý tưởng của xã hội Xô viết, trong đó giai cấp lao động là lực lượng tiên phong, đã được thực hiện. Sau khi hoàn tất những nhiệm vụ của nền chuyên chính vô sản, nhà nước Xô viết đã trở thành một nhà nước của toàn dân. Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đội tiên phong của toàn dân ngày càng lớn mạnh.
Một xã hội xã hội chủ nghĩa phát triển đã được xây dựng ở Liên Xô. Vào giai đoạn này, khi chủ nghĩa xã hội đang phát triển tại nơi nó khởi nguồn, những lực lượng sáng tạo của hệ thống mới và ưu điểm của lối sống xã hội chủ nghĩa đang trở nên ngày càng rõ rệt, và nhân dân lao động đang ngày càng hưởng thụ nhiều hơn những thành quả của cuộc cách mạng vĩ đại mang lại.
Đó là một xã hội đã tạo ra các lực lượng sản xuất hùng mạnh và nền khoa học và văn hóa tiên tiến, trong đó, hạnh phúc của nhân dân ngày càng được nâng cao, và tạo ra ngày càng nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển cá nhân một cách toàn diện.
Đó là một xã hội của những mối quan hệ xã hội xã hội chủ nghĩa trưởng thành, trong đó, trên cơ sở liên kết mọi giai cấp và tầng lớp xã hội và sự công bằng pháp lý và thực tế của mọi quốc gia và dân tộc cùng sự hợp tác anh em, một cộng đồng dân tộc mới trong lịch sử đã được hình thành - dân tộc Xô viết.
Đó là một xã hội có tính tổ chức cao, kiên định ý tưởng, và hiểu biết về nhân dân lao động, những con người ái quốc và có tính quốc tế.
Đó là một xã hội trong đó quy luật của cuộc sống là mọi người vì một người, một người vì mọi người.
Đó là một xã hội với một nền dân chủ thực thụ, một hệ thống chíng trị đảm bảo quản lý hiệu quả mọi vấn đề xã hội, có sự tham gia của nhân dân lao động vào nhà nước nhiều hơn bao giờ hết, và kết hợp các quyền lợi và quyền tự do thực sự của công dân với bổn phận và trách nhiệm của họ đối với xã hội.
Một xã hội xã hội chủ nghĩa phát triển là một giai đoạn tự nhiên trên con đường đi đến chủ nghĩa cộng sản.
Mục tiêu cao nhất của nhà nước Xô viết là xây dựng một xã hội cộng sản không phân chia giai cấp với một chính phủ độc lập cộng sản của toàn dân. Những mục tiêu chính của nhà nước xã hội chủ nghĩa nhân dân là: đặt nền móng vật chất và kỹ thuật cho chủ nghĩa cộng sản, hoàn thành các mối quan hệ xã hội xã hội chủ nghĩa và chuyển chúng thành các mối quan hệ cộng sản, hình thành công dân của một xã hội cộng sản, nâng cao đời sống và văn hóa của người dân, bảo vệ an ninh quốc gia, và góp phần củng cố hòa bình và phát triển hợp tác quốc tế.
Nhân dân Xô viết,
- dưới sự dẫn dắt của lý tưởng chủ nghĩa cộng sản khoa học và trung kiên với truyền thống cách mạng,
- dựa trên lợi ích xã hội, kinh tế và chính trị vĩ đại của chủ nghĩa xã hội,
- đấu tranh cho sự phát triển ngày càng cao dân chủ xã hội chủ nghĩa,
- có tính đến vị thế quốc tế của Liên Xô như một bộ phận của hệ thống chủ nghĩa xã hội thế giới, và nhận thức được trách nhiệm quốc tế của mình,
- tiếp nối lý tưởng và nguyên tắc của Hiến pháp Xô viết đầu tiên năm 1918, Hiến pháp Liên Xô năm 1924 và Hiến pháp Liên Xô năm 1936,
- khẳng định các nguyên tắc cấu trúc xã hội và chính trị của Liên Xô, định nghĩa các quyền lợi, quyền tự do và nghĩa vụ của công dân, và các nguyên tắc tổ chức một nhà nước xã hội chủ nghĩa toàn dân, và các mục tiêu của nó, và tuyên bố điều này trong bản Hiến pháp này.
I. Cấu trúc xã hội và chính trị của Liên Xô
[sửa]Chương 1. Hệ thống chính trị
[sửa]Điều 1. Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết là một nhà nước xã hội của toàn dân, thể hiện ý chí và quyền lợi của công nhân, nông dân, và tầng lớp trí thức, nhân dân lao động của toàn quốc gia và dân tộc của đất nước.
Điều 2. Mọi quyền lực tại Liên Xô thuộc về nhân dân.
Nhân dân thực thi quyền lực nhà nước thông qua các Xô viết nhân dân, hình thành nên nền tảng chính trị của Liên Xô.
Mọi cơ quan nhà nước khác nằm dưới sự điều hành, và có trách nhiệm phải giải thích cho Xô viết nhân dân.
Điều 3. Nhà nước Xô viết được tổ chức và hoạt động dựa trên nguyên tắc tập trung dân chủ, tức là mọi cơ quan quản lý nhà nước từ cấp thấp nhất đến cấp cao nhất đều được bầu lên, trách nhiệm của các cơ quan đó với nhân dân, và nghĩa vụ của các cơ quan thấp hơn trong việc giám sát các nghị quyết của cơ quan cao hơn. Sự tập trung dân chủ kết hợp sự lãnh đạo trung ương với những sáng kiến địa phương và hoạt động sáng tạo và với trách nhiệm của từng cơ quan nhà nước và công chức đối với công việc được tin tưởng giao cho họ.
Điều 4. Nhà nước Xô viết và các tổ chức của nó vận hành trên cơ sở quy tắc xã hội chủ nghĩa, đảm bảo duy trì pháp luật và trật tự, và bảo vệ lợi ích của xã hội và quyền lợi và sự tự do của công dân.
Các tổ chức nhà nước, tổ chức xã hội và công chức sẽ giám sát Hiến pháp Liên Xô và luật pháp Xô viết.
Điều 5. Các vấn đề hệ trọng của nhà nước sẽ được đệ trình để thảo luận trên toàn quốc và trưng cầu dân ý.
Điều 6. Lực lượng lãnh đạo và dẫn dắt xã hội Xô viết và hạt nhân của hệ thống chính trị, của tất cả các tổ chức nhà nước và tổ chức xã hội, là Đảng Cộng sản Liên Xô. Đảng Cộng sản tồn tại vì nhân dân và phục vụ dân.
Đảng Cộng sản, được trang bị bằng Chủ nghĩa Mác-Lênin, quyết định mô hình chung cho sự phát triển của xã hội và đường lối đối nội và đối ngoại của Liên Xô, chỉ đạo các kế hoạch lớn của nhân dân Xô viết, và có vai trò lên kế hoạch, hệ thống hóa và chứng minh lý thuyết trong cuộc đấu tranh của nhân dân vì sự thắng lợi của chủ nghĩa cộng sản.
Mọi tổ chức đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp Liên Xô.
Điều 7. Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Lênin toàn Liên bang, hợp tác xã, và các tổ chức xã hôi khác, thể theo đường lối hoạt động của tổ chức, tham gia vào việc quản lý nhà nước và các vấn đề xã hội, trong việc quyết định các vấn đề chính trị, kinh tế và văn hóa-xã hội.
Điều 8. Các tập thể lao động tham gia vào việc thảo luận và quyết định các vấn đề nhà nước và xã hội, lập kế hoạch sản xuất và phát triển xã hội, đào tạo và cất nhắc cán bộ, thảo luận và quyết định các vấn đề có liên hệ đến việc quản lý xí nghiệp và tổ chức, và sử dụng nguồn tiền cấp phát để phát triển sản xuất lẫn cho các mục đích xã hội và văn hóa và khích lệ tài chính.
Các tập thể lao động thúc đẩy thi đua xã hội chủ nghĩa, lan truyền các phương pháp lao động tiên tiến, và tăng cường kỷ luật sản xuất, giáo dục các thành viên tư tưởng đạo đức chủ nghĩa cộng sản, và phấn đấu nâng cao nhận thức chính trị và tầm văn hóa, kỹ năng và phẩm chất.
Điều 9. Phương hướng chủ đạo trong sự phát triển hệ thống chính trị của xã hội Xô viết là sự mở rộng tập trung dân chủ, tức là việc tham gia sâu rộng hơn bao giờ hết của công dân trong việc điều hành các vấn đề xã hội và nhà nước, cải thiện liên tục bộ máy nhà nước, nâng cao hoạt động của các tổ chức xã hội, củng cố hệ thống điều hành của nhân dân, củng cố nền tảng pháp lý để điều hành nhà nước và đời sống xã hội, tính mở và công cộng ngày càng lớn, và đáp ứng liên tục nguyện vọng của nhân dân.
Chương II. Hệ thống kinh tế
[sửa]Điều 10. Nền tảng của hệ thống kinh tế Liên Xô là quyền sở hữu xã hội chủ nghĩa các phương tiện sản xuất dưới hình thức sở hữu nhà nước (thuộc về toàn dân), và sở hữu tập thể và nông trang tập thể.
Sở hữu xã hội chủ nghĩa cũng bao gồm tài sản của công đoàn và các tổ chức xã hội khác cần dùng để thực hiện mục đích do tổ chức quy định.
Nhà nước bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa và tạo điều kiện để nó phát triển.
Không ai có quyền sử dụng tài sản xã hội chủ nghĩa vì lợi ích cá nhân hoặc các mục đích ích kỷ khác.
Điều 11. Tài sản nhà nước, tức là tài sản chung của nhân dân Xô viết, là dạng chủ yếu của tài sản xã hội chủ nghĩa.
Đất đai, khoáng sản, nước, và rừng là tài sản độc quyền của nhà nước. Nhà nước sở hữu các phương tiện sản xuất cơ bản trong công nghiệp, xây dựng, và nông nghiệp; các phương tiện giao thông và liên lạc; ngân hàng; tài sản của các tổ chức thương mại nhà nước và các tiện ích công cộng, và các doanh nghiệp nhà nước khác; phần lớn nhà cửa thành thị; và các tài sản khác cần thiết cho mục đích của nhà nước.
Điều 12. Tài sản của các nông trang tập thể và các tổ chức hợp tác khác, và của doanh nghiệp hợp tác của họ, bao gồm các phương tiện sản xuất và các tài sản khác cần cho mục đích của tổ chức theo quy định.
Đất đai do nông trang tập thể nắm giữ được giao cho họ sử dụng tự do vĩnh viễn.
Nhà nước khuyến khích phát triển tài sản nông trang tập thể và hợp tác và đưa lên ngang hàng với tài sản nhà nước.
Các nông trang tập thể, cũng như những người sử dụng đất khác, có bổn phận khai thác một cách hiệu quả và tiết kiệm đất đai để tăng độ màu mỡ.
Điều 13. Thu nhập kiếm được là nền tảng của tài sản cá nhân của công dân Xô viết. Tài sản cá nhân của công dân Xô viết bao gồm hàng hóa sử dụng hàng ngày, tiêu dùng và tiện nghi cá nhân, đồ đạc và những đối tượng như mảnh ruộng nhỏ, căn nhà, và tiền tiết kiệm. Tài sản cá nhân của công dân và quyền thừa kế được nhà nước bảo hộ.
Công dân có thể được trao quyền sử dụng mảnh đất, theo pháp luật quy định, dành cho việc canh tác phụ trợ (bao gồm việc cất giữ thú nuôi và chim muông), để trồng hoa quả hoặc để xây dựng nhà ở cá nhân. Công dân bắt buộc phải sử dụng đất đai được giao cho họ một cách hợp lý. Nhà nước, và nông trang tập thể hỗ trợ công dân canh tác trên mảnh đất nhỏ đó.
Tài sản do công dân sở hữu hoặc sử dụng không được xem là phương tiện tạo ra thu nhập không kiếm mà có hoặc dùng làm phương hại đến lợi ích của xã hội.
Điều 14. Nguồn gốc để tăng sự giàu có của xã hội và hạnh phúc của con người, và của mỗi cá nhân, là lao động, không bị bóc lột, của người dân Xô viết.
Nhà nước thực thi quản lý mức độ lao động và tiêu thụ theo nguyên tắc chủ nghĩa xã hội: "Làm việc theo năng lực, hưởng thụ theo lao động". Nhà nước quy định mức thuế đối với thu nhập tính thuế.
Hiệu quả xã hội của công việc và kết quả của nó quyết định địa vị của một người trong xã hội. Với việc kết hợp khuyến khích vật chất và tinh thần và khích lệ sáng tạo và thái độ sáng tạo trong công việc, nhà nước giúp biến đổi lao động thành nhu cầu hàng đầu của mọi công dân Xô viết.
Điều 15. Mục tiêu cao nhất của sản xuất xã hội dưới chủ nghĩa xã hội là sự thỏa mãn cao nhất các đòi hỏi ngày càng cao về vật chất, văn hóa và tri thức của con người.
Dựa trên các sáng kiến sáng tạo của nhân dân lao động, thi đua xã hội chủ nghĩa, và tiến bộ khoa học và công nghệ, và bằng cách nâng cao các hình thức và phương pháp quản lý kinh tế, nhà nước bảo đảm phát triển năng suất lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng công việc, và sự phát triển năng động, có kế hoạch, cân đối của nền kinh tế.
Điều 16. Nền kinh tế của Liên Xô là một phức hệ kinh tế tích hợp bao gồm tất cả yếu tố sản xuất xã hội, phân phối, và trao đổi trên lãnh thổ.
Nền kinh tế được quản lý dựa trên nền tảng các kế hoạch nhà nước về phát triển kinh tế và xã hội, có tính đến các nguyên tắc khu vực và lãnh thổ, và bằng cách phối hợp sự chỉ đạo trung ương với tính độc lập quản lý và sáng tạo của cá nhân và phối hợp với doanh nghiệp và các tổ chức khác, với mục tiêu tính toán quản lý, lợi nhuận, chi phí, và các đòn bẩy và động cơ kinh tế khác.
Điều 17. Ở Liên Xô, luật pháp thừa nhận lao động cá nhân trong các ngành thủ công, trồng trọt, nguồn dịch vụ công ích, và các dạng hoạt động khác dựa chủ yếu trên công việc cá nhân của từng công dân và thành viên gia đình. Nhà nước sẽ quy định các dạng công việc này để đảm bảo nó phục vụ cho lợi ích của xã hội.
Điều 18. Vì lợi ích của thế hệ hôm nay và mai sau, các bước cần thiết đã được tiến hành tại Liên Xô để bảo vệ và sử dụng đất đai, tài nguyên, nguồn nước, cây trồng và vật nuôi một cách khoa học và hợp lý, để bảo tồn sự trong lành của không khí và nước, bảo đảm tái sản xuất nguồn tài nguyên thiên nhiên, và nâng cao môi trường sống của con người.
Chương 3. Phát triển xã hội và văn hóa
[sửa]Điều 19. Nền tảng xã hội của Liên Xô là liên minh không thể tách rời của giai cấp công nhân, nông dân, và đội ngũ trí thức.
Nhà nước giúp đỡ nâng cao tính thuần nhất của xã hội, tức là triệt tiêu sự khác biệt giai cấp, sự phân biệt bản chất giữa thành thị và nông thôn và giữa lao động chân tay và trí óc, đồng thời phát triển về mọi mặt và liên kết mọi quốc gia và dân tộc trong Liên Xô.
Điều 20. Theo lý tưởng cộng sản -- "Sự phát triển tự do của cá nhân là điều kiện cho sự phát triển tự do của toàn dân"—nhà nước theo đuổi mục tiêu cung cấp cho công dân ngày càng nhiều cơ hội để cống hiến năng lực sáng tạo, khả năng, và tài năng, và để phát triển cá nhân về mọi mặt.
Điều 21. Nhà nước quan tâm đến việc cải thiện điều kiện làm việc, an toàn lao động, bảo hộ lao động và tổ chức công việc một cách có khoa học. Nhà nước còn quan tâm đến việc giảm thiểu rồi triệt tiêu tất cả lao động chân tay gian khổ thông qua cơ giới hóa và tự động hóa quy trình sản xuất trong mọi nhánh kinh tế.
Điều 22. Hiện có một chương trình đang được thực hiện nhất quán tại Liên Xô để chuyển ngành nông nghiệp sang một số ngành công nghiệp khác, để mở rộng mạng lưới giáo dục, văn hóa, y tế, và thương mại, phân phối lương thực, dịch vụ và các cơ sở tiện ích công trong các khu vực nông thôn, và biến đổi làng xã thành những khu dân cư được quy hoạch và trang bị tốt.
Điều 23. Nhà nước theo đuổi chính sách nhất quán là tăng mức lương và mức thu nhập thức sự của nhân nhân dân thông qua nâng cao năng suất.
Để thỏa mãn nhu cầu của nhân dân Xô viết, đã có nhiều quỹ tiêu dùng xã hội được tạo ra. Nhà nước, cùng với sự tham gia sâu rộng của các tổ chức xã hội và hợp tác xã, bảo đảm sự tăng trưởng và phân phối công bằng các quỹ này.
Điều 24. Tại Liên Xô, các hệ thống chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội, các dịch vụ thương mại và phân phối lương thực, dịch vụ công cộng và tiện nghi, cùng các tiện ích công cộng của nhà nước đang được vận hành và mở rộng.
Nhà nước khuyến khích các hợp tác xã và tổ chức xã hội khác cung ứng mọi loại dịch vụ cho dân chúng. Nhà nước khuyến khích sự phát triểm văn hóa thể dục và thể thao.
Điều 25. Ở Liên Xô có một hệ thống giáo dục công thống nhất, được cải thiện liên tục, cung cấp nền giáo dục phổ thông và đào tạo nghề nghiệp cho công dân, phục vụ cho công cuộc phát triển giáo dục cộng sản, tri thức, và thể chất của tuổi trẻ, và đào tạo họ cho công việc và các hoạt động xã hội.
Điều 26. Theo nhu cầu của xã hội, nhà nước hỗ trợ sự phát triển có kế hoạch của khoa học và đào tạo các cá nhân khoa học, tổ chức giới thiệu các thành quả nghiên cứu trong kinh tế và các lĩnh vực khác của đời sống.
Điều 27. Nhà nước quan tâm đến việc bảo vệ, tăng cường và sử dụng tối đa văn hóa phong phú của xã hội để giáo dục đạo đức và thẩm mỹ cho nhân dân Xô viết, nâng cao tầm văn hóa của họ.
Tại Liên Xô sự phát triển nghệ thuật chuyên nghiệp, nghiệp dư và dân gian được khuyến khích về mọi mặt.
Chương 4. Chính sách đối ngoại
[sửa]Điều 28. Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết trước sau như một thực hiện chính sách hòa bình lê-nin-nít, chủ trương củng cố an ninh của các dân tộc và hợp tác quốc tế rộng rãi.
Chính sách đối ngoại của Liên Xô nhằm bảo đảm những điều kiện quốc tế thuận lợi để xây dựng chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô để bảo vệ những lợi ích quốc gia của Liên Xô, củng cố vị trí của chủ nghĩa xã hội thế giới, ủng hộ cuộc đấu tranh của các dân tộc vì giải phóng dân tộc và tiến bộ xã hội, nhằm ngăn ngừa những cuộc chiến tranh xâm lược, nhằm đạt được giải trừ quân bị hoàn toàn và triệt để trước sau như một thực hiện nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình giữa các nước có chế độ xã hội khác nhau.
Ở Liên Xô cấm tuyên truyền chiến tranh.
Điều 29. Những mối quan hệ của Liên Xô với các nước khác được xây dựng trên cơ sở tuân theo những nguyên tắc bình đẳng về chủ quyền; cùng khước từ dùng vũ lực hoặc đe dọa bằng vũ lực; không xâm phạm biên giới, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia; giải quyết hòa bình các cuộc tranh chấp; không can thiệp vào công việc nội bộ; tôn trọng quyền của con người và các quyền tự do cơ bản; bình đẳng và quyền các dân tộc định đoạt lấy vận mệnh của mình, hợp tác giữa các nước; tự nguyện thực hiện những cam kết dựa trên những nguyên tắc được thế giới công nhận và những tiêu chuẩn của pháp luật quốc tế trong những hiệp ước quốc tế mà Liên Xô đã ký kết.
Điều 30. Với tư cách là một bộ phận cấu thành của hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới, của cộng đồng xã hội chủ nghĩa, Liên Xô phát triển và củng cố tình hữu nghị hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau trên tình đồng chí với các nước xã hội chủ nghĩa trên cơ sở nguyên tắc chủ nghĩa quốc tế xã hội chủ nghĩa, tích cực tham gia việc nhất thể hóa kinh tế và phân công lao động xã hội chủ nghĩa quốc tế
Chương 5. Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa
[sửa]Điều 31. Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là một trong những chức năng quan trọng nhất của Nhà nước, là sự nghiệp của toàn dân.
Nhằm mục đích bảo vệ những thành quả xã hội chủ nghĩa, công cuộc lao động hòa bình của nhân dân Liên Xô, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia, đã thành lập các lực lượng vũ trang Liên Xô và đặt ra nghĩa vụ quân sự chung.
Nghĩa vụ của các lực lượng vũ trang Liên Xô trước nhân dân là bảo vệ vững chắc Tổ quốc Xã hội chủ nghĩa, luôn luôn sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm giáng trả ngay tức khắc bất kỳ kẻ xâm lược nào.
Điều 32. Nhà nước bảo đảm an ninh và khả năng quốc phòng của đất nước, trang bị cho lực lượng vũ trang Liên Xô mọi phương tiện cần thiết.
Nhiệm vụ của các cơ qua Nhà nước, các đoàn thể xã hội, những người có chức vụ và công dân bảo đảm an ninh cho đất nước và củng cố khả năng phòng thủ của đất nước được quy định bằng pháp luật của Liên Xô.
II. Nhà nước và cá nhân
[sửa]Chương 6. Quyền công dân của Liên Xô / Quyền bình đẳng của công dân
[sửa]Điều 33. Liên Xô sẽ có một quyền công dân liên bang thống nhất. Mọi công dân của Cộng hòa Liên bang sẽ là công dân của Liên Xô.
Nguyên tắc và thủ tục để được nhận và mất quyền công dân của Liên Xô sẽ được xác định bởi Luật Quốc tịch Liên Xô. Các công dân của Liên Xô ở nước ngoài sẽ được hưởng sự bảo vệ và bảo hộ của nhà nước Liên Xô.
Điều 34. Công dân Liên Xô bình đẳng trước Pháp luật, không phân biệt nguồn gốc, địa vị xã hội và tài sản, chủng tộc và dân tộc, giới tính, trình độ học vấn, ngôn ngữ, quan điểm đối với tôn giáo, loại hình và tính chất nghề nghiệp, nơi cư trú và các hoàn cảnh khác.
Quyền bình đẳng của công dân Liên Xô được bảo đảm trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa.
Đặc quyền cho một số công dân chỉ được thiết lập theo luật. Không ai trong Liên Xô được hưởng các đặc quyền bất hợp pháp.
Điều 35. Ở Liên Xô, phụ nữ và nam giới có quyền bình đẳng.
Việc thực hiện các quyền này được đảm bảo bằng cách cung cấp cho phụ nữ cơ hội bình đẳng với nam giới được giáo dục và đào tạo chuyên môn trong công việc và thăng tiến trong các hoạt động chính trị - xã hội và văn hóa, cũng như các biện pháp đặc biệt để bảo vệ sức khỏe và lao động của phụ nữ, và tạo điều kiện cho phép phụ nữ kết hợp công việc với quyền làm mẹ, hỗ trợ về vật chất và tinh thần cho bà mẹ và trẻ nhỏ, bao gồm việc cung cấp các kỳ nghỉ có lương và các lợi ích khác cho phụ nữ mang thai.
Điều 36. Công dân của Liên Xô thuộc các dân tộc và quốc tịch khác nhau có quyền bình đẳng.
Việc thực hiện các quyền này được đảm bảo bằng chính sách phát triển và liên kết toàn diện của tất cả các quốc gia và dân tộc của Liên Xô, giáo dục công dân theo tinh thần yêu nước của Liên Xô và chủ nghĩa quốc tế xã hội chủ nghĩa, và cơ hội sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ và ngôn ngữ của các dân tộc khác của Liên Xô.
Bất kỳ sự hạn chế trực tiếp hoặc gián tiếp nào đối với các quyền, thiết lập các đặc quyền trực tiếp hoặc gián tiếp, của công dân trên cơ sở chủng tộc và quốc gia, cũng như bất kỳ lời rao giảng về sự độc quyền của chủng tộc hoặc quốc gia, sự thù địch hoặc khinh thường, sẽ bị trừng phạt bởi pháp luật.
Điều 37. Công dân nước ngoài và người không quốc tịch tại Liên Xô được bảo đảm các quyền và tự do theo quy định của pháp luật, bao gồm quyền khiếu nại lên tòa án và các cơ quan nhà nước khác để được bảo vệ về cá nhân, tài sản, gia đình và các quyền khác của họ.
Công dân nước ngoài và người không quốc tịch trên lãnh thổ của Liên Xô có nghĩa vụ tôn trọng Hiến pháp của Liên Xô và tuân thủ luật pháp của Liên Xô.
Điều 38. Liên Xô trao quyền tị nạn cho người nước ngoài bị đàn áp vì bảo vệ lợi ích của người lao động và các vấn đề của thế giới, hoặc tham gia phong trào cách mạng và giải phóng dân tộc, hoạt động xã hội và chính trị tiến bộ, khoa học hoặc hoạt động sáng tạo khác.
Chương 7. Quyền cơ bản, quyền tự do và nghĩa vụ của công dân Liên Xô
[sửa]Điều 39. Công dân của Liên Xô được hưởng đầy đủ các quyền và tự do xã hội, kinh tế, chính trị và cá nhân được công bố và bảo đảm bởi Hiến pháp Liên Xô và luật pháp Liên Xô. Hệ thống xã hội chủ nghĩa phải bảo đảm việc mở rộng các quyền và tự do, không ngừng cải thiện điều kiện sống của công dân khi các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và văn hoá được thực hiện.
Việc được hưởng các quyền và tự do của công dân không được làm phương hại đến lợi ích của xã hội, của Nhà nước hoặc của công dân khác.
Điều 40. Công dân Liên Xô có quyền làm việc, nghĩa là nhận được một công việc được đảm bảo với mức lương phù hợp với số lượng và chất lượng của nó và không thấp hơn mức tối thiểu do nhà nước quy định, bao gồm quyền lựa chọn nghề nghiệp, công việc và làm việc phù hợp với năng khiếu, năng lực, trình độ đào tạo, học vấn chuyên nghiệp và có tính đến nhu cầu xã hội.
Quyền này được đảm bảo bởi hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa, sự phát triển ổn định của lực lượng sản xuất, đào tạo chuyên môn miễn phí, nâng cao trình độ lao động và đào tạo các ngành nghề mới, phát triển hệ thống định hướng nghề nghiệp và việc làm. .
Điều 41. Công dân của Liên Xô có quyền nghỉ ngơi.
Quyền này được quy định bởi việc thiết lập một tuần làm việc cho công nhân và người lao động không quá 41 giờ, ngày làm việc ngắn hơn trong một số ngành nghề và công việc làm việc thời gian ban đêm; bằng cách cung cấp các ngày nghỉ hàng năm có lương, ngày nghỉ hàng tuần, mở rộng mạng lưới các cơ sở văn hóa, giáo dục, y tế và phát triển thể chất, thể dục thể thao, cắm trại và du lịch trên quy mô lớn; bằng cách cung cấp các phương tiện giải trí lân cận và các cơ hội khác để sử dụng hợp lý thời gian rảnh.
Thời giờ làm việc và nghỉ ngơi của nông dân tập thể do nông trường tập thể quy định.
Điều 42. Công dân của Liên Xô có quyền được bảo vệ sức khỏe.
Quyền này được cung cấp bởi dịch vụ chăm sóc y tế đủ tiêu chuẩn miễn phí do các cơ sở chăm sóc sức khỏe của nhà nước cung cấp cho công dân của Liên Xô thông qua việc phát triển và cải thiện các biện pháp an toàn và vệ sinh trong công nghiệp bằng các biện pháp phòng ngừa rộng rãi để cải thiện môi trường, bao gồm cả việc cấm lao động trẻ em, loại trừ những công việc trẻ em làm như một phần của chương trình học; và bằng cách phát triển nghiên cứu để ngăn ngừa và giảm tỷ lệ mắc bệnh và đảm bảo cho công dân một cuộc sống năng động và lâu dài.
Điều 43. Công dân Liên Xô có quyền được bảo đảm về vật chất khi về già, trong trường hợp ốm đau, mất khả năng lao động toàn bộ hoặc một phần, cũng như mất đi người trụ cột trong gia đình.
Quyền này được bảo đảm bằng bảo hiểm xã hội của công nhân, viên chức và nông dân tập thể; trợ cấp thương tật tạm thời; trả lương hưu, trợ cấp tàn tật và lương hưu khi mất người trụ cột trong gia đình; bằng cách cung cấp việc làm cho người tàn tật một phần; chăm sóc người già và người tàn tật; và bằng các hình thức an sinh xã hội khác.
Điều 44. Công dân của Liên Xô có quyền có nhà ở.
Quyền này được đảm bảo bằng việc phát triển và duy trì nhà ở thuộc sở hữu nhà nước và nhà ở thuộc sở hữu xã hội; hỗ trợ xây dựng nhà ở hợp tác xã và cá nhân; bằng cách phân phối công bằng, dưới sự kiểm soát của công chúng, đối với nhà ở sẵn có thông qua việc thực hiện chương trình xây dựng những nơi ở đầy đủ tiện nghi, và bằng giá thuê thấp và phí dịch vụ tiện ích thấp. Công dân của Liên Xô phải chăm sóc tốt nhà ở được giao cho công dân.
Điều 45. Công dân của Liên Xô có quyền được học hành.
Quyền này được thực hiện miễn phí đối với tất cả các loại hình giáo dục, phổ cập giáo dục phổ thông, giáo dục trung học cơ sở bắt buộc và phát triển rộng rãi giáo dục nghề nghiệp, trung học chuyên nghiệp và giáo dục đại học, trên cơ sở gắn đào tạo với đời sống, với sản xuất; bằng việc phát triển giáo dục bổ túc, hàm thụ và các khóa học buổi tối; bằng việc cung cấp học bổng và trợ cấp của nhà nước và các đặc quyền cho học sinh sinh viên; bằng việc phát miễn phí sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục; bằng việc có cơ hội theo học tại một trường học được giảng dạy bằng ngôn ngữ mẹ đẻ; và bằng việc cung cấp các phương tiện để tạo điều kiện tự giáo dục.
Điều 46. Công dân Liên Xô có quyền hưởng các lợi ích về văn hóa.
Quyền này được đảm bảo bằng cách tiếp cận rộng rãi các kho tàng văn hóa của đất nước và của thế giới được bảo tồn trong nhà nước và các bộ sưu tập công cộng khác; bằng sự phát triển và phân bổ công bằng của các cơ sở văn hóa và giáo dục trong cả nước; bằng cách phát triển truyền hình và phát thanh, xuất bản sách, báo và tạp chí định kỳ, và bằng cách mở rộng dịch vụ thư viện miễn phí; và bằng cách mở rộng giao lưu văn hóa với các nước khác.
Điều 47. Công dân Liên Xô được bảo đảm quyền tự do sáng tạo khoa học, kỹ thuật và nghệ thuật phù hợp với mục tiêu xây dựng chủ nghĩa cộng sản. Quyền tự do này được đảm bảo bằng cách mở rộng nghiên cứu khoa học, khuyến khích phát minh và đổi mới, đồng thời phát triển văn học và nghệ thuật. Nhà nước cung cấp các điều kiện vật chất cần thiết cho việc này và hỗ trợ các đoàn thể tự nguyện và liên hiệp của những người lao động trong lĩnh vực nghệ thuật, tổ chức đưa các sáng chế và đề xuất hợp lý hóa vào nền kinh tế quốc dân và các lĩnh vực hoạt động khác.
Quyền của tác giả, nhà phát minh, sáng tạo được nhà nước bảo vệ.
Đièu 48. Công dân Liên Xô có quyền tham gia quản lý các công việc nhà nước và công cộng, thảo luận và thông qua các luật và quyết định có tầm quan trọng của quốc gia và địa phương.
Quyền này được đảm bảo bằng cơ hội được đi bầu cử và được bầu vào Xô viết Đại biểu Nhân dân và các cơ quan nhà nước dân cử khác, tham gia các cuộc thảo luận và trưng cầu dân ý trên phạm vi toàn quốc, trong giám sát nhân dân, trong công tác cơ quan nhà nước, tổ chức công và các cộng đồng địa phương, và trong các cuộc họp của tập thể lao động hoặc nơi ở.
Điều 49. Mọi công dân của Liên Xô đều có quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước và các tổ chức công để cải thiện hoạt động của mình và phê bình những thiếu sót trong công việc của họ.
Các quan chức phải có nghĩa vụ xem xét các kiến nghị và đơn của công dân, trong thời hạn quy định, cung cấp câu trả lời cho công dân và thực hiện các biện pháp cần thiết. Cấm bắt bớ chỉ trích. Những người bắt bớ để chỉ trích bị đưa ra pháp luật.
Điều 50. Phù hợp với lợi ích của nhân dân và để củng cố phát triển hệ thống xã hội chủ nghĩa, công dân Liên Xô được bảo đảm quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp, mít tinh, diễu hành và biểu tình trên đường phố.
Việc thực hiện các quyền tự do chính trị này sẽ được đảm bảo bằng cách cung cấp cho người lao động và các tổ chức của họ các tòa nhà công cộng, đường phố và quảng trường, phổ biến rộng rãi thông tin và khả năng sử dụng báo chí, truyền hình và đài phát thanh.
Điều 51. Phù hợp với mục tiêu xây dựng chủ nghĩa cộng sản, công dân Liên Xô có quyền liên kết trong các tổ chức công cộng thúc đẩy hoạt động chính trị và sáng kiến và làm tròn nhiệm vụ các quyền lợi khác nhau của công dân.
Các tổ chức công được đảm bảo các điều kiện để thực hiện thành công các nhiệm vụ theo luật định.
Điều 52. Công dân Liên Xô được đảm bảo quyền tự do lương tâm, nghĩa là quyền tuyên xưng bất kỳ tôn giáo nào hoặc không tuyên xưng bất kỳ tôn giáo nào, và thực hiện việc thờ cúng tôn giáo hoặc tuyên bố vô thần. Nghiêm cấm việc kích động thù địch và thù hận liên quan đến tín ngưỡng tôn giáo.
Ở Liên Xô, nhà thờ được tách khỏi nhà nước và trường học.
Điều 53. Gia đình được nhà nước bảo hộ.
Việc kết hôn dựa trên sự đồng ý tự nguyện của nam và nữ; vợ chồng hoàn toàn bình đẳng trong quan hệ gia đình.
Nhà nước giúp đỡ gia đình bằng cách cung cấp và phát triển một hệ thống rộng lớn các cơ sở chăm sóc trẻ em, tổ chức và cải thiện các dịch vụ đời sống hàng ngày và phục vụ ăn uống công, bằng cách chi trả các khoản trợ cấp khi sinh con, bằng cách cung cấp trợ cấp và phúc lợi trẻ em cho các gia đình đông con giảm trừ gia cảnh và hỗ trợ.
Điều 54. Công dân Liên Xô được bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về cá nhân. Không ai có thể bị bắt trừ khi có quyết định của tòa án hoặc theo giấy phép của viện kiểm sát.
Điều 55. Công dân Liên Xô được đảm bảo quyền bất khả xâm phạm về nhà ở của họ. Không ai có quyền vào nhà ở mà không có cơ sở pháp lý hoặc trái với ý muốn của những người sống ở đó.
Điều 56. Quyền riêng tư của công dân và thư từ, điện đàm và liên lạc điện báo của họ được pháp luật bảo vệ.
Điều 57. Tôn trọng cá nhân và bảo vệ các quyền và tự do của công dân là nghĩa vụ của mọi cơ quan nhà nước, tổ chức công quyền và viên chức.
Công dân Liên Xô có quyền được tòa án bảo vệ chống lại những hành vi xâm phạm đến danh dự và uy tín, tính mạng và sức khỏe, quyền tự do cá nhân và tài sản của họ.
Điều 58. Công dân Liên Xô có quyền khiếu nại hành động của các quan chức, nhà nước và cơ quan công quyền. Khiếu nại sẽ được xem xét theo trình tự và trong thời gian Luật quy định.
Các hành vi của các quan chức vi phạm Pháp luật, vượt quá thẩm quyền, xâm phạm quyền của công dân có thể bị kháng cáo theo trình tự quy định của Pháp luật tại tòa án.
Công dân của Liên Xô có quyền được bồi thường thiệt hại do hành động trái pháp luật của các tổ chức nhà nước và công quyền cũng như các quan chức trong khi thi hành công vụ gây ra.
Điều 59. Việc thực hiện quyền và tự do của công dân không tách rời việc thực hiện nhiệm vụ, nghĩa vụ. Công dân Liên Xô có nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp Liên Xô và luật pháp Liên Xô, tuân thủ các chuẩn mực ứng xử xã hội chủ nghĩa, và giữ vững danh dự và nhân phẩm của công dân Liên Xô.
Điều 60. Mỗi công dân Liên Xô có nghĩa vụ và danh dự là phải làm việc tận tâm trong lĩnh vực đã chọn, hoạt động có ích cho xã hội, chấp hành kỷ luật lao động. Việc trốn tránh lao động có ích cho xã hội là không phù hợp với các nguyên tắc của xã hội xã hội chủ nghĩa.
Điều 61. Công dân Liên Xô có nghĩa vụ giữ gìn và bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa. Công dân Liên Xô có nghĩa vụ chống lại sự biển thủ và tiêu xài hoang phí tài sản nhà nước và thuộc sở hữu xã hội cũng như sử dụng tiết kiệm của cải của nhân dân.
Người nào xâm phạm tài sản xã hội chủ nghĩa dưới mọi hình thức đều bị trừng trị theo quy định của pháp luật.
Điều 62. Công dân của Liên Xô có nghĩa vụ bảo vệ các lợi ích của nhà nước Liên Xô, và nâng cao quyền lực và uy tín của quốc gia.
Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là nghĩa vụ thiêng liêng của mọi công dân Liên Xô.
Tội phản Tổ quốc là tội nặng nhất trước nhân dân.
Điều 63. Nghĩa vụ quân sự trong hàng ngũ Lực lượng vũ trang Liên Xô là nghĩa vụ vinh dự của công dân Liên Xô.
Điều 64. Mọi công dân Liên Xô có nghĩa vụ tôn trọng phẩm giá quốc gia của các công dân khác và củng cố tình hữu nghị của các quốc gia và dân tộc của nhà nước Xô Viết đa quốc gia.
Điều 65. Công dân Liên Xô có nghĩa vụ tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, không khoan nhượng đối với các hành vi chống đối xã hội và hỗ trợ hết mình trong việc bảo vệ trật tự công cộng.
Điều 66. Công dân Liên Xô có trách nhiệm chăm sóc nuôi dưỡng con cái, giáo dục cho chúng làm việc có ích cho xã hội và nuôi dạy chúng trở thành những thành viên xứng đáng của xã hội xã hội chủ nghĩa. Con cái phải chăm sóc cha mẹ và giúp đỡ họ.
Điều 67. Công dân của Liên Xô có nghĩa vụ bảo vệ thiên nhiên và bảo tồn sự giàu có của nó.
Điều 68. Quan tâm đến việc bảo tồn các di tích lịch sử và các giá trị văn hóa khác là bổn phận và nghĩa vụ của công dân Liên Xô.
Điều 69. Công dân Liên Xô có nghĩa vụ quốc tế là thúc đẩy tình hữu nghị và hợp tác với các dân tộc ở các nước khác cũng như giúp duy trì và củng cố hòa bình thế giới.
III. Cấu trúc quốc gia dân tộc của Liên Xô
[sửa]Chương 8. Liên Xô - Nhà nước Liên bang
[sửa]Điều 70. Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết là một nhà nước toàn vẹn, liên bang, đa quốc gia, được hình thành theo nguyên tắc liên bang xã hội chủ nghĩa là kết quả của quyền tự quyết các quốc gia và sự liên kết tự nguyện của các nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết bình đẳng.
Liên Xô hiện thân là nhà nước thống nhất của nhân dân Xô viết, gán kết tất cả các quốc gia, dân tộc lại với nhau vì cùng một mục tiêu xây dựng chủ nghĩa cộng sản.
Điều 71. Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết thống nhất lại:
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Byelorussia,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Uzbek,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kazakh,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Gruzia,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Lithuania,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Moldova,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Latvia,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kirghiz,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tajik,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Turkmen,
- Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Estonia.
Điều 72. Mỗi nước Cộng hòa Liên bang sẽ giữ quyền tự do ra khỏi Liên Xô.
Điều 73. Quyền tài phán của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết, được đại diện bởi các cơ quan quyền lực và hành pháp nhà nước cao nhất của nó, sẽ tuân theo:
- việc kết nạp các nước cộng hòa mới vào Liên Xô; tán thành việc hình thành các nước cộng hòa tự trị mới và các vùng tự trị trong các nước Cộng hòa Liên bang;
- xác định biên giới quốc gia của Liên Xô và chấp thuận những thay đổi về biên giới giữa các nước Cộng hòa Liên bang;
- thiết lập các nguyên tắc chung về tổ chức và hoạt động của các cơ quan quyền lực và hành pháp nhà nước cộng hòa và địa phương;
- đảm bảo sự thống nhất các quy định lập pháp trong toàn Liên Xô, thiết lập nền tảng pháp luật của Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết và các nước Cộng hòa Liên bang;
- thực hiện chính sách kinh tế - xã hội thống nhất, quản lý nền kinh tế đất nước: xác định phương hướng chủ yếu tiến bộ khoa học kỹ thuật và các biện pháp chung để sử dụng hợp lý bảo vệ tài nguyên thiên nhiên; xây dựng và phê duyệt các kế hoạch nhà nước về phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô, phê duyệt các báo cáo về việc thực hiện các kế hoạch đó;
- lập và phê duyệt ngân sách nhà nước thống nhất của Liên Xô và phê duyệt báo cáo tình hình thực hiện ngân sách đó; quản lý hệ thống tiền tệ và tín dụng thống nhất; xác định các khoản thuế và thu nộp ngân sách nhà nước của Liên Xô; và xây dựng chính sách định giá cả và tiền lương;
- quản lý các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân, các hiệp hội và các xí nghiệp thuộc thẩm quyền của Liên bang: quản lý chung các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của Liên bang-Cộng hòa;
- vấn đề hòa bình và chiến tranh, bảo vệ chủ quyền, bảo vệ biên giới và lãnh thổ của nhà nước Liên Xô, tổ chức phòng thủ, lãnh đạo các Lực lượng vũ trang Liên Xô;
- đảm bảo an ninh nhà nước;
- đại diện của Liên Xô trong quan hệ quốc tế; quan hệ của Liên Xô với các quốc gia khác và với các tổ chức quốc tế; thiết lập trật tự chung và điều phối quan hệ của các nước Cộng hòa Liên bang với các quốc gia nước ngoài và các tổ chức quốc tế; ngoại thương và các loại hình hoạt động kinh tế đối ngoại khác trên cơ sở độc quyền nhà nước;
- kiểm soát việc tuân thủ Hiến pháp Liên Xô và đảm bảo các hiến pháp của các nước Cộng hòa Liên bang phù hợp với Hiến pháp Liên Xô;
- và giải quyết các vấn đề khác có tầm quan trọng của Toàn Liên bang.
Điều 74. Luật pháp Liên Xô có hiệu lực như nhau trên lãnh thổ của tất cả các nước Cộng hòa Liên bang. Trong trường hợp có sự khác biệt giữa Luật của một nước Cộng hòa Liên bang và Luật của Liên Xô, Luật của Liên Xô sẽ được ưu tiên áp dụng.
Điều 75. Lãnh thổ của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết là một thực thể duy nhất và bao gồm các lãnh thổ của các nước Cộng hòa Liên bang.
Chủ quyền của Liên Xô mở rộng ra toàn bộ lãnh thổ của mình.
Chương 9. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Liên bang
[sửa]Điều 76. Cộng hòa Liên bang là một quốc gia Xã hội chủ nghĩa thuộc Liên Xô có chủ quyền đã thống nhất với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô khác thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết.
Ngoài các giới hạn quy định tại Điều 73 của Hiến pháp Liên Xô, Cộng hòa Liên bang sẽ thực hiện quyền lực nhà nước một cách độc lập trên lãnh thổ của mình.
Cộng hòa Liên bang sẽ có Hiến pháp riêng tương ứng với Hiến pháp Liên Xô và có tính đến các đặc thù của Cộng hòa.
Điều 77. Cộng hòa Liên bang sẽ tham gia giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của Liên Xô, tại Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Chính phủ của Liên Xô và các cơ quan khác của Liên Xô.
Cộng hòa Liên bang sẽ đảm bảo sự phát triển kinh tế và xã hội toàn diện trên lãnh thổ của mình. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi các quyền lực Liên Xô trên lãnh thổ của mình và thực hiện các quyết định của cơ quan quyền lực nhà nước và hành pháp cao nhất của Liên Xô
Đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình, Cộng hòa Liên bang sẽ điều phối và kiểm soát hoạt động của các doanh nghiệp, thể chế và tổ chức thuộc thẩm quyền của Liên bang.
Điều 78. Lãnh thổ của Cộng hòa Liên bang không được thay đổi nếu không có sự đồng ý của quốc gia đó. Biên giới giữa các nước Cộng hòa Liên bang có thể được thay đổi theo thỏa thuận chung của các nước cộng hòa tương ứng, điều này phải được Liên Xô chấp thuận.
Điều 79. Một nước Cộng hòa Liên bang sẽ xác định sự phân chia thành lãnh thổ, vùng, tỉnh, huyện, và giải quyết các vấn đề khác về cơ cấu hành chính và lãnh thổ.
Điều 80. Cộng hoà Liên bang có quyền quan hệ với nước ngoài, ký kết điều ước quốc tế với họ và trao đổi đại diện ngoại giao, lãnh sự, tham gia hoạt động của các tổ chức quốc tế.
Điều 81. Quyền chủ quyền của các nước Cộng hòa Liên bang được Liên Xô bảo vệ.
Chương 10. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị
[sửa]Điều 82. Một nước Cộng hòa Tự trị sẽ là một bộ phận của nước Cộng hòa Liên bang.
Trong các lĩnh vực không thuộc quyền tài phán của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết và Cộng hòa Liên bang, một nước Cộng hòa Tự trị sẽ giải quyết các vấn đề trong thẩm quyền của mình một cách độc lập.
Một nước cộng hòa tự trị sẽ có Hiến pháp riêng, tuân theo Hiến pháp Liên Xô và Hiến pháp của Cộng hòa Liên bang và có tính đến các đặc thù của một nước cộng hòa tự trị.
Điều 83. Cộng hòa Tự trị tham gia giải quyết các vấn đề thuộc quyền tài phán của Liên Xô và Cộng hòa Liên bang thông qua các cơ quan quyền lực và hành pháp nhà nước cao nhất của Liên Xô và Cộng hòa Liên bang.
Một nước Cộng hòa Tự trị sẽ đảm bảo sự phát triển toàn diện về kinh tế và xã hội trên lãnh thổ của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi các quyền lực của Liên Xô và Cộng hòa Liên bang trên lãnh thổ của mình, đồng thời thực hiện các quyết định của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Liên Xô và Cộng hòa Liên bang.
Trong các vấn đề thuộc phạm vi quyền hạn của mình, Cộng hòa Tự trị sẽ điều phối và kiểm soát hoạt động của các doanh nghiệp, thể chế và tổ chức trực thuộc Liên bang hoặc Cộng hòa Liên bang.
Điều 84. Lãnh thổ của một nước Cộng hòa Tự trị không thể thay đổi nếu không có sự đồng ý của nước đó.
Điều 85. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga gồm các nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị Bashkir, Buryat, Daghestan, Kabardin-Balkar, Kalmyk, Karelian, Komi, Mari, Mordovian, Bắc Ossetian, Tatar, Tuva, Udmurt, Chechen-Ingush, Chuvash, và Yakut.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Uzbek gồm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị Kara-Kalpak.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Gruzia gồm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị Abkhasian và Adzhar.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan gồm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị Nakhichevan.
Chương 11. Vùng Tự trị và Tỉnh tự trị
[sửa]Điều 86. Vùng tự trị là một phần của một nước Cộng hòa Liên bang hoặc Lãnh thổ. Luật về vùng tự trị được Xô viết Tối cao của nước Cộng hòa Liên bang thông qua theo đề nghị của Đại hội Đại biểu Nhân dân của vùng tự trị.
Điều 87. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga gồm các vùng tự trị Adygei, Gorno-Altai, Jewish, Karachai-Circassian, và Khakass.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Gruzia gồm vùng tự trị Nam Ossetian.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan gồm vùng tự trị Nagorno-Karabakh.
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tajik gồm vùng tự trị Gorno-Badakhshan.
Điều 88. Tỉnh tự trị là một bộ phận cấu thành của Lãnh thổ hoặc vùng. Luật về tỉnh tự trị sẽ được thông qua bởi Xô viết Tối cao Cộng hòa Liên bang có liên quan.
IV. Các Xô viết và Quy trình bầu cử
[sửa]Chương 12. Hệ thống Xô viết Đại biểu Nhân dân và Nguyên tắc làm việc
[sửa]Điều 89. Xô viết Đại biểu Nhân dân tức là Xô viết Tối cao Liên Xô; Xô viết Tối cao các nước Cộng hòa Liên bang và các nước Cộng hòa tự trị; Xô viết Đại biểu Nhân dân các vùng tự trị, tỉnh tự trị, huyện và các đơn vị hành chính, lãnh thổ khác - tạo thành một hệ thống thống nhất các cơ quan đại diện quyền lực nhà nước.
Điều 90. Nhiệm kỳ của Xô viết Tối cao Liên Xô, Xô viết Tối cao các nước cộng hòa Liên bang và các nước cộng hòa tự trị là 5 năm. Nhiệm kỳ của Xô viết đại biểu nhân dân địa phương là hai năm rưỡi.
Các cuộc bầu cử Xô viết Đại biểu Nhân dân Liên Xô sẽ được triệu tập chậm nhất là hai tháng trước khi Xô viết tương ứng kết thúc nhiệm kỳ.
Điều 91. Những vấn đề quan trọng nhất thuộc thẩm quyền của các Đại biểu nhân dân Liên Xô được xem xét và giải quyết tại kỳ họp của mình.
Xô viết đại biểu nhân dân bầu ra các ủy ban thường vụ, thành lập các cơ quan hành pháp và quản lý, cũng như các cơ quan khác chịu trách nhiệm trước họ.
Điều 92. Xô Viết Đại biểu Nhân dân là cơ quan kiểm soát của nhân dân, kết hợp kiểm soát của nhà nước với kiểm soát của công nhân đối với các xí nghiệp, hợp tác xã, cơ quan, tổ chức.
Các cơ quan kiểm soát nhân dân kiểm soát việc thực hiện các kế hoạch và nhiệm vụ của nhà nước; đấu tranh chống các hành vi vi phạm kỷ luật nhà nước, các biểu hiện cục bộ, lề lối làm việc, quản lý yếu kém và lãng phí, cửa quyền và quan liêu; góp phần cải tiến bộ máy nhà nước.
Điều 93. Xô viết Đại biểu Nhân dân trực tiếp và thông qua cơ quan do mình thành lập quản lý mọi lĩnh vực nhà nước, xây dựng kinh tế, văn hóa - xã hội, quyết định, bảo đảm việc thi hành và kiểm soát việc thi hành quyết định.
Điều 94. Hoạt động của Xô viết Đại biểu Nhân dân dựa trên cơ sở thảo luận và giải quyết vấn đề tập thể, tự do, mang tính xây dựng, công khai, báo cáo thường xuyên của các cơ quan hành pháp, hành chính, các cơ quan khác do Xô viết thành lập với họ và nhân dân, sự tham gia rộng rãi của công dân vào công việc của họ.
Xô viết đại biểu nhân dân và các cơ quan do mình thành lập thông báo một cách có hệ thống cho nhân dân về công việc và các quyết định đã thực hiện.
Chương 13. Hệ thống bầu cử
[sửa]Điều 95. Bầu cử đại biểu Xô viết đại biểu nhân dân các cấp được thực hiện trên cơ sở phổ thông, bình đẳng và trực tiếp bằng hình thức bỏ phiếu kín.
Điều 96. Các cuộc bầu cử đại biểu sẽ mang tính phổ thông: mọi công dân của Liên Xô đủ 18 tuổi đều có quyền bầu cử và ứng cử, trừ những người được công nhận là mất năng lực theo quy định của pháp luật.
Một công dân của Liên Xô đủ 21 tuổi có thể được bầu làm Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Điều 97. Bầu cử đại biểu bình đẳng: mỗi cử tri có một phiếu bầu; tất cả các cử tri tham gia bầu cử với tư cách bình đẳng.
Điều 98. Bầu cử đại biểu trực tiếp: đại biểu của tất cả các đại biểu nhân dân Xô Viết đều do công dân trực tiếp bầu ra.
Điều 99. Việc bỏ phiếu tại các cuộc bầu cử đại biểu là bí mật: không được phép kiểm soát việc thể hiện ý chí của cử tri.
Điều 100. Quyền giới thiệu người ứng cử đại biểu thuộc về tổ chức Đảng Cộng sản Liên Xô, công đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Lênin toàn bang, hợp tác xã và các tổ chức xã hội khác, tập thể lao động, cũng như các cuộc họp của quân nhân trong đơn vị quân đội.
Công dân Liên Xô và các tổ chức xã hội được đảm bảo thảo luận tự do và toàn diện để tranh luận chính trị, nghị sự và phẩn chất cá nhân của những người ứng cử đại biểu, cũng như quyền vận động tranh cử tại các cuộc họp, trên báo chí, truyền hình và đài phát thanh. Các chi phí liên quan đến việc tổ chức các cuộc bầu cử vào các Đại biểu nhân dân của Liên Xô do nhà nước chi trả.
Điều 101. Các cuộc bầu cử đại biểu của Xô viết Đại biểu nhân dân do các khu vực bầu cử tổ chức. Theo quy định, một công dân của Liên Xô không được bầu vào quá hai Xô viết Đại biểu Nhân dân. Việc tổ chức các cuộc bầu cử đối với Liên Xô được đảm bảo bởi các ủy ban bầu cử, được hình thành từ đại diện của các tổ chức xã hội, tập thể lao động và các cuộc họp của quân nhân trong các đơn vị quân đội. Quy định tổ chức bầu cử Đại biểu nhân dân Liên Xô được quy định bởi luật pháp của Liên Xô, Cộng hòa Liên bang và các nước cộng hòa tự trị.
Điều 102. Cử tri trao nhiệm vụ cho đại biểu của mình.
Xô viết đại biểu nhân dân tương ứng xem xét nhiệm vụ của cử tri, cân nhắc trong việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội và lập ngân sách, tổ chức thực hiện nhiệm vụ và thông báo cho công dân biết.
Chương 14. Đại biểu nhân dân
[sửa]Điều 103. Đại biểu là người đại diện theo ủy quyền của nhân dân trong Xô viết đại biểu nhân dân.
Tham gia vào công việc của Xô viết, đại biểu giải quyết các vấn đề xây dựng nhà nước, kinh tế, văn hóa xã hội, tổ chức hoạt động của Xô viết và cuộc sống, kiểm soát công việc của các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.
Trong các hoạt động của mình, một đại biểu được dẫn dắt bởi lợi ích quốc gia, quan tâm đến nhu cầu của người dân trong khu vực bầu cử, tìm cách thực hiện các nhiệm vụ của cử tri.
Điều 104. Theo quy định, đại biểu thực hiện quyền hạn của mình không được làm gián đoạn các hoạt động sản xuất hoặc dịch vụ.
Tại thời điểm diễn ra các phiên họp của Xô viết, cũng như để thực hiện quyền của đại biểu trong các trường hợp khác do pháp luật quy định, đại biểu được miễn thực hiện nhiệm vụ sản xuất, công vụ trong khi vẫn duy trì thu nhập bình quân tại nơi làm việc lâu dài.
Điều 105. Đại biểu có quyền chất vấn với các cơ quan nhà nước và các quan chức có liên quan, có nghĩa vụ trả lời chất vấn tại một phiên họp của Xô viết.
Các đại biểu có quyền tiếp cận với bất kỳ nhà nước hoặc cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, thể chế hoặc tổ chức nào về các vấn đề phát sinh từ công việc của họ với tư cách là Đại biểu và tham gia xem xét các câu hỏi do họ đưa ra. Người đứng đầu nhà nước hoặc các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, thể chế hoặc tổ chức có liên quan có nghĩa vụ tiếp các Đại biểu không chậm trễ và xem xét các đề xuất của họ trong thời hạn do luật định.
Điều 106. Đại biểu được tạo điều kiện để việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình không bị cản trở và có hiệu quả.
Quyền miễn trừ của đại biểu, cũng như các bảo đảm khác đối với hoạt động của đại biểu, được thiết lập bởi Luật về tư cách đại biểu và các đạo luật lập pháp khác của Liên Xô, liên bang và các nước cộng hòa tự trị.
Điều 107. Các đại biểu có nghĩa vụ báo cáo công việc của mình và công việc của Xô viết trước cử tri, cũng như với các tập thể và tổ chức xã hội đã đề cử mình làm đại biểu.
Đại biểu nào không bảo đảm được sự tín nhiệm của cử tri thì bất cứ lúc nào cũng có thể bị đa số cử tri bãi nhiệm theo quyết định của pháp luật.
V. Các cơ quan cấp cao quản lý và điều hành Liên Xô
[sửa]Chương 15. Xô viết Tối cao Liên Xô
[sửa]Điều 108. Cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Liên Xô là Xô viết Tối cao Liên Xô.
Xô viết Tối cao Liên Xô được trao quyền quyết định tất cả các vấn đề được Hiến pháp này giao cho quyền thẩm quyền của Liên Xô.
Thông qua Hiến pháp Liên Xô, sửa đổi Hiến pháp; chấp nhận các nước cộng hòa mới vào Liên Xô, chấp thuận việc hình thành các nước cộng hòa tự trị mới và các vùng tự trị; phê duyệt các kế hoạch nhà nước về phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô, ngân sách nhà nước của Liên Xô và báo cáo tình hình thực hiện; hình thành các cơ quan của Liên Xô chịu trách nhiệm về nó được thực hiện chỉ bởi Xô Viết Tối cao của Liên Xô.
Luật pháp của Liên Xô được thông qua bởi Xô viết tối cao Liên Xô hoặc bằng một cuộc bỏ phiếu phổ thông (trưng cầu dân ý) do Xô viết Tối cao Liên Xô tiến hành.
Điều 109. Xô Viết Tối cao Liên Xô bao gồm hai cơ quan: Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, các viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô là bình đẳng.
Điều 110. Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia gồm số đại biểu bằng nhau.
Xô viết Liên bang được bầu ở các khu vực bầu cử có số dân bình đẳng.
Xô viết Quốc gia được bầu theo tỉ lệ: 32 đại biểu từ mỗi nước cộng hòa liên bang, 11 đại biểu từ mỗi nước cộng hòa tự trị, 5 đại biểu từ mỗi vùng tự trị và một đại biểu từ mỗi tỉnh tự trị.
Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia theo đề nghị của Ủy ban thẩm tra tư cách đại biểu sẽ quyết định công nhận toàn quyền của các đại biểu, và trong trường hợp vi phạm luật bầu cử - việc công nhận các cuộc bầu cử của các đại biểu cá nhân bị vô hiệu.
Điều 111. Mỗi viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô sẽ bầu Chủ tịch của viện và bốn Phó Chủ tịch viện.
Chủ tịch Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia chủ trì các cuộc họp của các viện tương ứng và phụ trách các quy định nội bộ.
Các cuộc họp chung của các viện sẽ do Chủ tịch Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia chủ trì.
Điều 112. Các phiên họp của Xô Viết Tối cao Liên Xô được triệu tập hai lần một năm.
Các phiên họp bất thường do Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô triệu tập theo sáng kiến của đoàn, cũng như theo đề nghị của nước cộng hòa liên bang hoặc ít nhất một phần ba số đại biểu của một trong các viện.
Phiên họp của Xô viết tối cao của Liên Xô bao gồm các phiên họp riêng và chung của các viện, cũng như các cuộc họp của ủy ban thường vụ của các viện hoặc ủy ban của Xô viết Tối cao Liên Xô được tổ chức trong khoảng thời giữa các kỳ họp. Phiên họp sẽ được khai mạc và bế mạc tại các cuộc họp riêng hoặc chung của các viện.
Điều 113. Quyền đề xuất lập pháp tại Xô viết Tối cao Liên Xô thuộc về Xô viết Liên bang, Xô viết Quốc gia, Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, các nước cộng hòa liên bang do cơ quan quyền lực nhà nước cấp cao làm đại diện, các ủy ban của Xô viết Tối cao Liên Xô và các ủy ban thường vụ của các viện, đại biểu của Xô viết Tối cao, Tòa án tối cao Liên Xô, Viện Kiểm sát Liên Xô.
Các tổ chức xã hội được đại diện bởi tất cả các cơ quan Liên bang của mình cũng có quyền khởi xướng pháp luật.
Điều 114. Các dự thảo luật và các vấn đề khác được đệ trình lên Xô Viết Tối cao Liên Xô được các viện thảo luận tại các phiên họp riêng hoặc chung của mình. Nếu cần, dự thảo luật hoặc vấn đề liên quan có thể được đệ trình lên một hoặc nhiều ủy ban để xem xét sơ bộ hoặc bổ sung.
Luật Liên Xô sẽ được coi thông qua nếu tại mỗi viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô, nó được đa số tổng số đại biểu của viện bỏ phiếu tán thành. Các nghị quyết và các văn bản khác của Xô viết Tối cao Liên Xô sẽ được đa số tổng số đại biểu của Xô viết Tối cao Liên Xô thông qua.
Dự thảo luật và các vấn đề quan trọng nhất khác của nhà nước theo quyết định của Xô viết Tối cao Liên Xô hoặc Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, thừa nhận đề xuất của họ hoặc theo đề nghị của Cộng hòa Liên bang, có thể được đệ trình để thảo luận công khai.
Điều 115. Trong trường hợp có bất đồng giữa Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, vấn đề sẽ được chuyển đến một ủy ban hòa giải do các viện thành lập trên cơ sở bình đẳng, sau đó vấn đề được Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia xem xét lần thứ hai tại một cuộc họp chung. Nếu trong trường hợp này không đạt được thỏa thuận, vấn đề được hoãn lại để thảo luận tại phiên họp tiếp theo của mình hoặc được trình lên Xô viết Tối cao Liên Xô để tiến hành bỏ phiếu phổ thông (trưng cầu dân ý).
Điều 116. Các luật, nghị quyết của Liên Xô và các đạo luật khác của Xô Viết Tối cao Liên Xô được công bố bằng ngôn ngữ của các nước cộng hòa liên bang do Chủ tịch và Thư ký Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô ký.
Điều 117. Một đại biểu của Xô viết Tối cao Liên Xô có quyền chất vấn Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, các bộ trưởng và người đứng đầu các cơ quan khác do Xô viết Tối cao Liên Xô thành lập. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô hoặc quan chức được yêu cầu giải quyết có nghĩa vụ trả lời bằng miệng hoặc bằng văn bản tại một phiên họp nhất định của Xô viết Tối cao Liên Xô trong vòng ba ngày.
Điều 118. Một đại biểu Xô viết Tối cao Liên Xô không phải chịu trách nhiệm hình sự, bị bắt hoặc bị áp dụng hình phạt hành chính tại tòa án mà không có sự đồng ý của Xô viết Tối cao Liên Xô, và trong thời gian giữa các kỳ họp - mà không có sự đồng ý của Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô.
Điều 119. Xô viết Tối cao Liên Xô tại cuộc họp chung của các viện bầu Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô - cơ quan thường trực của Xô viết Tối cao Liên Xô, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động và thực hiện các chức năng của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Liên Xô trong thời gian giữa các kỳ họp.
Điều 120. Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô được bầu trong số các đại biểu gồm Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao, Phó Chủ tịch thứ nhất, mười lăm Phó Chủ tịch - một từ mỗi nước cộng hòa liên bang, Thư ký Đoàn Chủ tịch và hai mươi mốt ủy viên Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô.
Điều 121. Đoàn Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Xô:
- 1) kêu gọi bầu cử Xô Viết Tối cao Liên Xô;
- 2) triệu tập các phiên họp của Xô viết Tối cao Liên Xô:
- 3) điều phối hoạt động của các ủy ban thường vụ của các viện thuộc Xô Viết Tối cao Liên Xô;
- 4) thực hiện quyền kiểm soát việc tuân thủ Hiến pháp của Liên Xô và đảm bảo sự phù hợp của hiến pháp và luật pháp của các nước cộng hòa liên bang với Hiến pháp và luật pháp của Liên Xô;
- 5) giải thích luật của Liên Xô;
- 6) phê chuẩn và bác bỏ các điều ước quốc tế của Liên Xô;
- 7) hủy bỏ các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô và Hội đồng Bộ trưởng của các nước cộng hòa Liên bang trong trường hợp chúng không tuân thủ Luật pháp;
- 8) thiết lập các cấp bậc quân sự, cấp bậc ngoại giao và các cấp bậc đặc biệt khác; phong quân hàm cao nhất, quân hàm ngoại giao và các chức danh đặc biệt khác;
- 9) thiết lập huân và huy chương của Liên Xô; thiết lập các danh hiệu danh dự của Liên Xô; tặng thưởng huân chương, huy chương của Liên Xô; phong tặng các danh hiệu danh dự của Liên Xô;
- 10) chấp nhận quyền công dân của Liên Xô: quyết định về các vấn đề từ bỏ quyền công dân của Liên Xô và tước quyền công dân của Liên Xô, về việc cấp phép tị nạn;
- 11) ban hành các văn bản ân xá và ân xá của toàn Liên bang;
- 12) bổ nhiệm và triệu hồi các đại diện ngoại giao của Liên Xô ở nước ngoài và tại các tổ chức quốc tế;
- 13) chấp nhận các thư tín nhiệm và triệu hồi từ các đại diện ngoại giao của các quốc gia nước ngoài được công nhận;
- 14) thành lập Hội đồng Quốc phòng Liên Xô và phê chuẩn thành phần của nó, bổ nhiệm và thay thế các chỉ huy cấp cao của Các Lực lượng Vũ trang Liên Xô;
- 15) ban bố tình trạng thiết quân luật ở một số khu vực hoặc trên toàn quốc vì lợi ích bảo vệ Liên Xô;
- 16) thông báo tổng động viên hoặc một phần;
- 17) trong khoảng thời gian giữa các phiên họp của Xô Viết Tối cao Liên Xô, tuyên bố tình trạng chiến tranh trong trường hợp có một cuộc tấn công quân sự vào Liên Xô hoặc, nếu cần, để thực hiện các nghĩa vụ hiệp ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;
- 18) thực hiện các quyền khác do Hiến pháp và luật của Liên Xô quy định.
Điều 122. Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô quyết định trong thời gian giữa các kỳ họp của Xô viết tối cao, đệ trình vào kỳ họp tiếp theo để Xô viết Tối cao thông qua:
- 1) giới thiệu, nếu cần thiết, các sửa đổi đối với các đạo luật hiện hành của Liên Xô;
- 2) chấp thuận những thay đổi về biên giới giữa các nước cộng hòa liên bang;
- 3) theo đề nghị của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, hình thành và bãi bỏ các bộ của Liên Xô và các ủy ban nhà nước của Liên Xô;
- 4) theo đề nghị của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, miễn nhiệm và bổ nhiệm các cá nhân là thành viên của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô.
Điều 123. Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô ra nghị định và thông qua nghị quyết.
Điều 124. Khi Xô viết Tối cao Liên Xô hết quyền hạn, Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao của Liên Xô vẫn giữ quyền hạn của mình cho đến khi thành lập Đoàn Chủ tịch mới bởi Xô Viết Tối cao Liên Xô mới được bầu.
Xô viết Tối cao Liên Xô mới được bầu sẽ do Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô thành phần trước đó triệu tập không muộn hơn hai tháng sau cuộc bầu cử.
Điều 125. Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia bầu ra các ủy ban thường vụ trong số các đại biểu để xem xét sơ bộ và chuẩn bị các vấn đề liên quan đến thẩm quyền của Xô viết Tối cao Liên Xô, cũng như để tạo điều kiện thực hiện luật pháp của Liên Xô và các quyết định khác của Xô viết Tối cao Liên Xô và Đoàn Chủ tịch của nó, kiểm soát các hoạt động các cơ quan và tổ chức chính phủ. Các viện của Xô Viết Tối cao của Liên Xô cũng có thể tạo ra các ủy ban chung trên cơ sở bình đẳng.
Xô Viết Tối cao Liên Xô thành lập, khi xét thấy cần thiết, các ủy ban điều tra, kiểm toán và các ủy ban khác về bất kỳ vấn đề nào.
Tất cả các cơ quan, tổ chức và quan chức nhà nước và xã hội có nghĩa vụ thực hiện các yêu cầu của ủy ban Xô viết tối cao Liên Xô và các ủy ban của các viện của nó, nộp cho họ các tài liệu và tư liệu cần thiết.
Các khuyến nghị của ủy ban phải được xem xét bắt buộc bởi các cơ quan, tổ chức và nhà nước và xã hội. Kết quả của việc xem xét hoặc các biện pháp đã thực hiện phải được báo cáo cho ủy ban trong thời gian quy định.
Điều 126. Xô viết Tối cao Liên Xô thực hiện quyền kiểm soát hoạt động của tất cả các cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm trước nó.
Xô Viết Tối cao Liên Xô thành lập Ủy ban Thanh tra Nhân dân Liên Xô, lãnh đạo hệ thống cơ quan kiểm soát công vụ.
Tổ chức và thủ tục hoạt động của các cơ quan thanh tra nhân dân được xác định bởi Luật Thanh tra nhân dân ở Liên Xô.
Điều 127. Thủ tục hoạt động của Xô viết tối cao Liên Xô và các cơ quan của nó được xác định bởi Quy tắc làm việc của Xô viết tối cao Liên Xô và các luật khác của Liên Xô được ban hành trên cơ sở Hiến pháp của Liên Xô.
Chương 16. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô
[sửa]Điều 128. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô - Chính phủ Liên Xô - là cơ quan hành pháp và hành chính cao nhất của chính quyền nhà nước Liên Xô.
Điều 129. Hội đồng Bộ trưởng của Liên Xô được thành lập bởi Xô viết Tối cao Liên Xô tại cuộc họp chung của Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, bao gồm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, các Phó Chủ tịch thứ nhất và các phó chủ tịch, các bộ trưởng của Liên Xô và chủ tịch các ủy ban nhà nước của Liên Xô.
Hội đồng Bộ trưởng của Liên Xô bao gồm, mặc nhiên, chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng của các nước Cộng hòa Liên bang.
Theo đề nghị của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, Xô viết Tối cao Liên Xô có thể bao gồm trong Chính phủ Liên Xô những người đứng đầu các cơ quan và tổ chức khác của Liên Xô.
Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô kết thúc nhiệm kỳ của mình trước Xô viết Tối cao Liên Xô mới được bầu tại phiên họp đầu tiên.
Điều 130. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô phải chịu trách nhiệm và chịu trách nhiệm trước Xô viết Tối cao Liên Xô, và trong khoảng thời gian giữa các kỳ họp của Xô viết Tối cao Liên Xô - chịu trách nhiệm trước Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô.
Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô sẽ thường xuyên báo cáo về công việc của mình cho Xô viết Tối cao Liên Xô.
Điều 131. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô được ủy quyền giải quyết tất cả các vấn đề chính quyền nhà nước thuộc thẩm quyền của Liên Xô, vì theo Hiến pháp, các vấn đề đó không thuộc thẩm quyền của Xô viết Tối cao Liên Xô và Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao của Liên Xô.
Trong giới hạn quyền hạn của mình, Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô:
- 1) bảo đảm nền kinh tế quốc dân và văn hóa xã hội phát triển: xây dựng và thực hiện các biện pháp bảo đảm tăng trưởng phúc lợi và văn hóa của người dân, phát triển khoa học và công nghệ, sử dụng hiệu quả và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, củng cố hệ thống tiền tệ và tín dụng, theo đuổi chính sách thống nhất về giá cả, tiền lương, an sinh xã hội, tổ chức bảo hiểm nhà nước và hệ thống kiểm toán, thống kê thống nhất; tổ chức quản lý các doanh nghiệp và hiệp hội công nghiệp, xây dựng, nông nghiệp, các doanh nghiệp vận tải và truyền thông, ngân hàng, cũng như các tổ chức và thể chế khác của công đoàn;
- 2) xây dựng và trình lên Xô Viết Tối cao Liên Xô các kế hoạch nhà nước hiện tại và dài hạn cho sự phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô, ngân sách nhà nước của Liên Xô; có biện pháp thực hiện kế hoạch và ngân sách nhà nước; đệ trình Xô viết Tối cao Liên Xô báo cáo về việc thực hiện các kế hoạch và thực hiện ngân sách;
- 3) thực hiện các biện pháp bảo vệ lợi ích của nhà nước, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa và trật tự công cộng, bảo đảm và bảo vệ các quyền và tự do của công dân;
- 4) thực hiện các biện pháp đảm bảo an ninh nhà nước;
- 5) thực hiện quản lý chung việc xây dựng Lực lượng vũ trang của Liên Xô, xác định lực lượng công dân được gọi nhập ngũ tại ngũ hàng năm;
- 6) thực hiện quản lý chung về lĩnh vực quan hệ với nước ngoài, ngoại thương, hợp tác kinh tế, khoa học, kỹ thuật và văn hóa của Liên Xô với nước ngoài; thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện các điều ước quốc tế của Liên Xô; phê chuẩn và bãi bỏ các điều ước quốc tế liên chính phủ;
- 7) nếu cần, thành lập các ủy ban, các tổng cục và các cơ quan khác trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô để phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa và quốc phòng.
Điều 132. Để giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo đảm sự lãnh đạo của nền kinh tế quốc dân và các vấn đề khác của quản lý nhà nước, Đoàn Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô hoạt động với tư cách là cơ quan thường trực của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, gồm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, các Phó Chủ tịch thứ nhất và các Phó Chủ tịch.
Điều 133. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, trên cơ sở và tuân theo luật pháp của Liên Xô và các quyết định khác của Xô viết Tối cao Liên Xô và Đoàn Chủ tịch của nó, ban hành các pháp lệnh và nghị quyết và xác minh việc thực hiện các nghị định và nghị quyết đó. Các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô có giá trị ràng buộc đối với toàn bộ lãnh thổ của Liên Xô.
Điều 134. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô có quyền, đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của Liên Xô, đình chỉ việc thi hành các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa Liên bang, cũng như hủy bỏ các văn bản của các bộ Liên Xô, ủy ban nhà nước Liên Xô và các cơ quan khác trực thuộc.
Điều 135. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô hợp nhất và chỉ đạo công việc của các bộ và các ủy ban nhà nước cấp toàn Liên bang và Liên bang-Cộng hòa, và các cơ quan khác trực thuộc.
Tất cả các Bộ toàn Liên bang và các ủy ban nhà nước toàn Liên bang chỉ đạo các cơ quan hành chính được ủy thác cho họ hoặc thực hiện quản lý liên ngành trên toàn Liên Xô, trực tiếp hoặc thông qua các cơ quan do họ thành lập.
Các bộ Liên bang-Cộng hòa và ủy ban nhà nước Liên bang-Cộng hòa chỉ đạo các ngành quản lý được ủy thác cho họ hoặc thực hiện quản lý liên ngành, theo quy định, thông qua các bộ liên quan, ủy ban nhà nước và các cơ quan khác của các nước cộng hòa liên bang và trực tiếp quản lý các doanh nghiệp và hiệp hội riêng lẻ dưới sự quản lý của công đoàn. Thủ tục chuyển các xí nghiệp và sáp nhập từ chế độ cộng hòa và địa phương trực thuộc sang liên bang do Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô quyết định.
Các bộ và ủy ban nhà nước của Liên Xô chịu trách nhiệm về nhà nước và sự phát triển của các lĩnh vực chính phủ giao cho họ; trong giới hạn thẩm quyền của mình, ban hành các văn bản trên cơ sở và tuân theo pháp luật của Liên Xô, các quyết định khác của Xô Viết Tối cao Liên Xô và Đoàn Chủ tịch của nó, các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô; tổ chức và kiểm tra việc thực hiện chúng.
Điều 136. Thẩm quyền của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô và Đoàn Chủ tịch Hội đồng, quy định hoạt động của mình, quan hệ của Hội đồng Bộ trưởng với các cơ quan nhà nước khác, cũng như danh sách các bộ và các ủy ban nhà nước của Liên Xô được xác định trên cơ sở Hiến pháp theo Luật Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô.
VI. Nguyên tắc cơ bản về cấu trúc các cơ quan quản lý và điều hành các nước cộng hòa
[sửa]Chương 17. Các cơ quan quyền lực nhà nước và quản lý tối cao nước cộng hòa liên bang
[sửa]Điều 137. Cơ quan quyền lực nhà nước tối của mỗi nước cộng hoà liên bang là Xô viết Tối cao Cộng hoà Liên bang.
Xô Viết Tối cao Cộng hòa Liên bang được trao quyền quyết định tất cả các vấn đề thuộc về thẩm quyền của nước cộng hòa liên bang bởi Hiến pháp của Liên Xô và Hiến pháp của nước cộng hòa liên bang.
Thông qua Hiến pháp của nước Cộng hòa Liên bang, và sửa đổi; phê duyệt các kế hoạch của nhà nước về phát triển kinh tế và xã hội, ngân sách nhà nước của nước cộng hoà liên bang và báo cáo tình hình thực hiện; việc thành lập các cơ quan chịu trách nhiệm về nó được thực hiện duy nhất bởi Xô viết Tối cao của nước cộng hòa liên bang.
Luật pháp của một nước cộng hòa liên bang được thông qua bởi Xô viết tối cao của nước cộng hòa liên bang hoặc bằng cách phổ thông đầu phiếu (trưng cầu dân ý), do Xô viết tối cao của nước cộng hòa liên bang tổ chức.
Điều 138. Xô viết Tối cao của Cộng hòa Liên bang bầu ra Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao, cơ quan thường trực của Xô viết Tối cao của Cộng hòa Liên bang, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của mình. Thành phần và quyền hạn của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao của một nước cộng hòa liên bang được xác định bởi Hiến pháp của nước cộng hòa liên bang.
Điều 139. Xô Viết Tối cao của nước Cộng hòa Liên bang thành lập Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Liên bang của Chính quyền Cộng hòa Liên bang là cơ quan hành pháp và quản lý cao nhất quyền lực nhà nước của Cộng hòa Liên bang.
Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Liên bang phải chịu trách nhiệm trước Xô viết Tối cao Cộng hòa Liên bang và trong khoảng thời gian giữa các phiên họp của Xô viết Tối cao là trước Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao của Cộng hòa Liên bang.
Điều 140. Hội đồng Bộ trưởng của Cộng hòa Liên bang ban hành các quyết định và pháp lệnh trên cơ sở và theo các văn bản lập pháp của Liên Xô và Cộng hòa Liên minh, các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, tổ chức và xác minh việc thực hiện chúng.
Điều 141. Hội đồng Bộ trưởng cộng hoà liên bang có quyền đình chỉ việc thi hành quyết định và pháp lệnh của Hội đồng bộ trưởng nước cộng hoà tự trị, huỷ bỏ quyết định và pháp lệnh của Ủy ban chấp hành các Xô viết đại biểu nhân dân vùng, tỉnh, thành phố (thành phố trực thuộc cộng hoà), Xô viết đại biểu nhân dân vùng tự trị, nhưng ở các nước cộng hòa liên bang, không có sự phân chia khu vực, Ủy ban chấp hành Xô viết đại biểu nhân dân thành phố tương ứng và tỉnh.
Điều 142. Hội đồng Bộ trưởng của Cộng hòa Liên bang thống nhất và chỉ đạo công việc Cộng hòa Liên bang và các bộ Cộng hòa, các ủy ban nhà nước của Cộng hòa Liên bang, và các cơ quan khác trực thuộc.
Các bộ cộng hòa liên bang và ủy ban nhà nước của cộng hòa liên bang chỉ đạo các ngành quản lý được ủy thác cho họ hoặc thực hiện quản lý liên ngành, trực thuộc cả Hội đồng bộ trưởng của nước cộng hòa liên bang và bộ cộng hòa liên bang tương ứng của Liên Xô hoặc ủy ban nhà nước của Liên Xô.
Các bộ và ủy ban nhà nước của Cộng hòa quản lý các ngành được ủy thác cho họ hoặc thực hiện quản lý liên ngành, trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng của nước Cộng hòa Liên bang.
Chương 18. Các cơ quan quyền lực nhà nước và quản lý tối cao của nước cộng hòa tự trị
[sửa]Điều 143. Cơ quan quyền lực nhà nước tối cao của một nước cộng hòa tự trị là Xô viết tối cao của nước cộng hòa tự trị.
Thông qua Hiến pháp của Cộng hòa Tự trị, sửa đổi nó; phê duyệt kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của nhà nước, cũng như ngân sách nhà nước của nước cộng hòa tự trị: việc thành lập các cơ quan chịu trách nhiệm về nó được thực hiện duy nhất bởi Xô viết tối cao của nước cộng hòa tự trị.
Luật pháp của một nước cộng hòa tự trị được thông qua bởi Xô viết tối cao của nước cộng hòa tự trị.
Điều 144. Xô viết tối cao của nước cộng hòa tự trị bầu ra Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao của nước cộng hòa tự trị và thành lập Hội đồng bộ trưởng của nước cộng hòa tự trị - chính phủ của nước cộng hòa tự trị.
Chương 19. Chính quyền và hành chính địa phương
[sửa]Điều 145. Cơ quan quyền lực nhà nước ở vùng, tỉnh, vùng tự trị, tỉnh tự trị, huyện, thành phố, quận ở thành phố, thị xã, khu định cư ở nông thôn là các Đại biểu nhân dân của Liên bang.
Điều 146. Xô viết đại biểu nhân dân địa phương quyết định mọi vấn đề quan trọng của địa phương, xuất phát từ lợi ích quốc gia, lợi ích của công dân sinh sống trên lãnh thổ của Xô viết, thực hiện các quyết định của cơ quan nhà nước cấp trên, chỉ đạo hoạt động của Xô viết đại biểu nhân dân cấp dưới, tham gia thảo luận về các vấn đề có ý nghĩa cộng hòa và toàn Liên bang, đưa ra các đề xuất của mình.
Các đại biểu nhân dân địa phương quản lý nhà nước, phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa trên lãnh thổ của mình; phê duyệt kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội và ngân sách địa phương; thực hiện quản lý đối với cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức trực thuộc, bảo đảm việc chấp hành pháp luật, bảo vệ nhà nước, trật tự công cộng, quyền của công dân; giúp tăng cường khả năng quốc phòng của đất nước.
Điều 147. Trong phạm vi quyền hạn của mình, Xô viết đại biểu nhân dân địa phương bảo đảm phát triển toàn diện kinh tế, xã hội trên lãnh thổ; thực hiện quyền kiểm soát việc tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp, thể chế và tổ chức cấp dưới trực tiếp trên lãnh thổ; phối hợp và kiểm soát các hoạt động của mình trong lĩnh vực sử dụng đất, bảo vệ thiên nhiên, xây dựng, sử dụng nguồn lao động, sản xuất hàng tiêu dùng, dịch vụ xã hội, văn hóa, hộ gia đình và các lĩnh vực khác cho dân cư.
Điều 148. Các đại biểu nhân dân của các Xô viết địa phương ra quyết định trong phạm vi quyền hạn được pháp luật của Liên Xô, Cộng hòa Liên bang và các nước Cộng hòa tự trị cấp cho họ. Các quyết định của Xô viết địa phương có giá trị ràng buộc đối với tất cả các doanh nghiệp, thể chế và tổ chức nằm trên lãnh thổ của Xô viết, cũng như các quan chức và công dân.
Điều 149. Cơ quan hành pháp và hành chính của Xô viết đại biểu nhân dân địa phương là Ủy ban Chấp hành do họ bầu ra trong số các đại biểu.
Ủy ban chấp hành ít nhất mỗi năm một lần báo cáo trước Xô viết đã bầu ra họ, cũng như tại các cuộc họp của tập thể lao động và tại nơi cư trú của công dân.
Điều 150. Ủy ban chấp hành của Xô viết đại biểu nhân dân địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp trước Xô viết đã bầu ra họ và trước cơ quan hành pháp và hành chính cấp trên.
VII. Tòa án, xét xử và kiểm sát
[sửa]Chương 20. Tòa án và Xét xử
[sửa]Điều 151. Tư pháp ở Liên Xô chỉ do tòa án thực hiện.
Tòa án hoạt động tại Liên Xô gồm Tối cao Liên Xô, Tòa án tối cao của các nước Cộng hòa Liên bang, Toà án tối cao của các nước cộng hoà tự trị, Toà án vùng, tỉnh, thành phố, Toà án vùng tự trị, Toà án tỉnh tự trị, Toà án nhân dân huyện (thành phố), cũng như các tòa án quân sự trong Lực lượng vũ trang.
Điều 152. Tất cả các toà án ở Liên Xô đều được thành lập trên cơ sở bầu cử các thẩm phán và hội thẩm nhân dân.
Thẩm phán Tòa án nhân dân huyện (thành phố) do công dân huyện (thành phố) bầu ra trên cơ sở phổ thông, bình đẳng, bỏ phiếu kín, nhiệm kỳ 5 năm. Hội thẩm nhân dân Tòa án nhân dân huyện (thành phố) được bầu tại phiên họp tiếp công dân nơi công tác, nơi cư trú bằng hình thức bỏ phiếu kín trong thời hạn hai năm rưỡi.
Các tòa án cấp trên do các Đại biểu nhân dân của Liên bang bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm.
Các thẩm phán của các tòa án quân sự do Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm và các hội thẩm nhân dân - bằng các cuộc họp của các quân nhân với nhiệm kỳ 2 năm rưỡi.
Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân chịu trách nhiệm trước cử tri hoặc cơ quan đã bầu ra, báo cáo và bãi nhiệm theo thủ tục do Luật quy định.
Điều 153. Tòa án Tối cao Liên Xô là cơ quan tư pháp cao nhất của Liên Xô và thực hiện quyền giám sát đối với các hoạt động tư pháp các tòa án của Liên Xô, cũng như các tòa án của các nước cộng hòa Liên bang trong giới hạn do luật định.
Tòa án Tối cao Liên Xô do Xô viết Tối cao Liên Xô bầu ra, gồm có Chủ tịch, các cấp phó, các thành viên và hội thẩm nhân dân. Tòa án tối cao Liên Xô bao gồm cả các chủ tịch đương nhiệm của Tòa án tối cao của các nước cộng hòa Liên bang.
Tổ chức và thủ tục hoạt động của Tòa án tối cao Liên Xô được xác định bởi Luật về Tòa án tối cao của Liên Xô.
Điều 154. Việc xem xét các vụ án dân sự và hình sự ở tất cả các Tòa án được thực hiện tập thể; tại phiên tòa sơ thẩm - có sự tham gia của hội thẩm nhân dân. Hội thẩm nhân dân thực hiện công tác tư pháp được hưởng mọi quyền của một thẩm phán.
Điều 155. Thẩm phán và hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân theo Pháp luật.
Điều 156. Tư pháp ở Liên Xô được thực hiện trên cơ sở bình đẳng của công dân trước pháp luật và tòa án.
Điều 157. Các thủ tục tố tụng tại tất cả các tòa án đều được công khai. Chỉ cho phép xét xử các vụ án trong một phiên toà kín trong những trường hợp do Luật quy định, đồng thời tuân thủ tất cả các quy tắc tố tụng.
Điều 158. Bị can được bảo đảm quyền bào chữa.
Điều 159. Các thủ tục pháp lý được tiến hành bằng ngôn ngữ của cộng hòa liên bang hoặc nước cộng hòa tự trị, vùng tự trị, tỉnh tự trị, hoặc bằng ngôn ngữ đa số dân cư của một địa phương nhất định. Những người tham gia vụ án không nói được ngôn ngữ mà người tiến hành tố tụng có quyền làm quen đầy đủ với tài liệu vụ án, tham gia tố tụng thông qua người phiên dịch và có quyền nói bằng tiếng mẹ đẻ của họ trước tòa.
Điều 160. Không ai có thể bị kết tội phạm tội cũng như bị trừng phạt hình sự ngoài bản án của Tòa án và theo quy định của Pháp luật.
Điều 161. Tập thể luật sư hoạt động để trợ giúp pháp lý cho công dân và tổ chức. Trong trường hợp pháp luật có quy định, việc trợ giúp pháp lý cho công dân được thực hiện miễn phí.
Tổ chức và thủ tục hoạt động của luật sư được xác định bởi luật pháp của Liên Xô và các nước cộng hòa Liên bang.
Điều 162. Đại diện của tổ chức xã hội và tập thể lao động được tham gia tố tụng dân sự và hình sự.
Điều 163. Việc giải quyết các tranh chấp kinh tế giữa các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức do cơ quan trọng tài nhà nước thực hiện theo thẩm quyền.
Tổ chức và thủ tục hoạt động của các cơ quan trọng tài nhà nước do Luật trọng tài nhà nước ở Liên Xô quy định.
Chương 21. Viện Kiểm sát
[sửa]Điều 164. Sự giám sát cao nhất đối với việc thực hiện chính xác và thống nhất pháp luật của tất cả các bộ, ủy ban nhà nước và các sở, xí nghiệp, cơ quan và tổ chức, các cơ quan hành pháp và hành chính của Xô viết đại biểu nhân dân địa phương, nông trường tập thể, hợp tác xã và các tổ chức xã hội khác, cán bộ, cũng như công dân sẽ được giao cho Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô và các kiểm sát viên cấp dưới.
Điều 165. Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô được bổ nhiệm bởi Xô viết tối cao Liên Xô, chịu trách nhiệm trước Xô viết Tối cao Liên Xô, và trong khoảng thời gian giữa các phiên họp của Xô viết tối cao - trước Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô.
Điều 166. Kiểm sát viên của các nước cộng hòa liên bang, nước cộng hòa tự trị, lãnh thổ, vùng và vùng tự trị do Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô bổ nhiệm. Các kiểm sát viên của tỉnh tự trị, kiểm sát viên cấp huyện và thành phố do kiểm sát viên của các nước cộng hòa Liên bang bổ nhiệm và được Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô phê chuẩn.
Điều 167. Nhiệm kỳ của Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô và tất cả các kiểm sát viên cấp dưới là 5 năm.
Điều 168. Các cơ quan của viện kiểm sát thực hiện quyền hạn của mình một cách độc lập với bất kỳ cơ quan địa phương nào, chỉ trực thuộc Viện Kiểm sát Liên Xô.
Tổ chức và quy định hoạt động các cơ quan của cơ quan kiểm sát được xác định bởi Luật về cơ quan kiểm sát Liên Xô.
VIII. Quốc huy, quốc kỳ, quốc ca của Liên Xô
[sửa]Điều 169. Quốc huy của nước Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô Viết là hình ảnh búa liềm trên nền địa cầu, dưới tia sáng mặt trời và được đóng khung bằng bắp ngô, có dòng chữ bằng ngôn ngữ của các nước cộng hòa thuộc Liên bang: "Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại!" Trên đầu quốc huy có ngôi sao năm cánh.
Điều 170. Quốc kỳ của nước Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết là một lá cờ hình chữ nhật màu đỏ, có hình ở góc trên, ở cột cờ, hình búa liềm vàng và phía trên có ngôi sao năm cánh màu đỏ, viền vàng. Tỷ lệ chiều rộng của lá cờ với chiều dài của nó là 1:2.
Điều 171. Quốc ca của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết được Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô phê chuẩn.
Điều 172. Thủ đô của Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết là thành phố Mátxcơva.
IX. Hiệu lực của Hiến pháp và việc sửa đổi Hiến pháp
[sửa]Điều 173. Hiến pháp Liên Xô có hiệu lực pháp lý tối cao. Tất cả các luật và các văn bản khác của các cơ quan nhà nước được ban hành trên cơ sở và phù hợp với Hiến pháp của Liên Xô.
Điều 174. Việc sửa đổi Hiến pháp Liên Xô được thực hiện theo quyết định của Xô viết Tối cao Liên Xô được thông qua bởi đa số ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu của mỗi viện của Xô viết Tối cao Liên Xô.
Sửa đổi
[sửa]Sửa đổi ngày 24 tháng 6 năm 1981
[sửa]Chương 6
[sửa]Điều 36. sửa đổi đoạn "Việc thực hiện các quyền này được đảm bảo bằng [...]" thành "Việc thực hiện các tính chất này được đảm bảo bằng [...]"
Sửa đổi ngày 1 tháng 12 năm 1988
[sửa]Chương 9
[sửa]Điều 77. "[...] thuộc thẩm quyền của Liên Xô, tại Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Đoàn Chủ tịch [...]" bổ sung thêm "[...] thuộc thẩm quyền của Liên Xô, tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô, tại Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Đoàn Chủ tịch [...]."
Chương 12
[sửa]Điều 89. sửa thành "Xô viết Đại biểu Nhân dân tức là Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô và Xô viết Tối cao Liên Xô; Đại hội Đại biểu Nhân dân, Xô viết Tối cao các nước Cộng hòa Liên bang và các nước Cộng hòa tự trị; Xô viết Đại biểu Nhân dân các vùng tự trị, tỉnh tự trị, huyện và các đơn vị hành chính, lãnh thổ khác - tạo thành một hệ thống thống nhất các cơ quan đại diện quyền lực nhà nước."
Điều 90. sửa đổi thành "Nhiệm kỳ của Xô viết đại biểu nhân dân là năm năm.
Các cuộc bầu cử đại biểu nhân dân phải được triệu tập chậm nhất là bốn tháng trước khi các cơ quan chính quyền Nhà nước tương ứng hết nhiệm kỳ."
Điều 91. sửa đổi thành "Những vấn đề quan trọng nhất của toàn Liên bang, Cộng hòa và địa phương sẽ được giải quyết tại các kỳ họp của Đại hội Đại biểu Nhân dân, các phiên họp của Xô viết Tối cao và Xô viết Đại biểu nhân dân các địa phương hoặc đưa ra trưng cầu ý dân.
Đại hội đại biểu nhân dân bầu ra Xô viết Tối cao và Chủ tịch Xô viết Tối cao. Xô viết đại biểu nhân dân địa phương bầu Chủ tịch Xô viết. Xô viết tối cao và Xô viết đại biểu nhân dân địa phương, ngoại trừ thành phố (thành phố trực thuộc vùng), thị trấn và nông thôn, đều có Đoàn chủ tịch.
Xô viết đại biểu nhân dân bầu ra các ủy ban thường vụ, thành lập các cơ quan hành pháp và quản lý, cũng như các cơ quan khác chịu trách nhiệm trước họ.
Cán bộ do Xô viết đại biểu nhân dân bầu, bổ nhiệm không được giữ chức vụ quá hai nhiệm kỳ liên tiếp.
Bất kỳ viên chức nào cũng có thể bị cách chức sớm trong trường hợp thực hiện không đúng nhiệm vụ của mình."
Điều 92. sửa đổi thành "Xô Viết Đại biểu Nhân dân là cơ quan kiểm soát của nhân dân, kết hợp kiểm soát của nhà nước với kiểm soát của công nhân đối với doanh nghiệp, cơ sở, tổ chức.
Cơ quan kiểm soát nhân dân kiểm tra việc thực hiện các yêu cầu của pháp luật, chương trình và nhiệm vụ của nhà nước; đấu tranh chống các hành vi vi phạm kỷ luật nhà nước, biểu hiện cục bộ, bộ máy, quản lý yếu kém, lãng phí, tệ quan liêu, cửa quyền; điều phối công việc của các cơ quan kiểm soát khác; góp phần hoàn thiện cơ cấu và công việc của bộ máy nhà nước."
Điều 94. "Xô viết đại biểu nhân dân và các cơ quan do mình thành lập thông báo một cách có hệ thống cho nhân dân về công việc và các quyết định đã thực hiện." sửa thành "Xô viết Đại biểu Nhân dân và các cơ quan do mình thành lập tiếp thu ý kiến của công dân, trình dân ý kiến thảo luận những vấn đề quan trọng nhất của quốc gia và địa phương, thông báo một cách có hệ thống cho công dân về công việc và quyết định của họ."
Chương 13
[sửa]Điều 95. sửa đổi thành "Bầu cử đại biểu nhân dân được tổ chức ở các đơn vị bầu cử gồm một hoặc nhiều ứng viên trên cơ sở phổ thông, bình đẳng và trực tiếp bằng hình thức bỏ phiếu kín. Để đảm bảo sự đại diện của các tổ chức xã hội phù hợp với các tiêu chuẩn do luật pháp của Liên Xô, Cộng hòa Liên bang và các nước cộng hòa tự trị thiết lập, một phần ba số Đại biểu nhân dân của Liên Xô, Đại biểu nhân dân Cộng hòa Liên bang và các nước Cộng hòa tự trị được bầu ra từ các tổ chức xã hội - Đảng Cộng sản Liên Xô, công đoàn, các tổ chức hợp tác, Đoàn Thanh niên Cộng sản Lenin toàn Liên Xô, hội liên hiệp phụ nữ, cựu chiến binh thời chiến và lao động, các nhà khoa học, nhà sáng tạo và các tổ chức khác được thành lập theo cách thức được luật pháp quy định và có tất cả các cơ quan liên bang hoặc cộng hòa. Các cuộc bầu cử đại biểu nhân dân của các tổ chức xã hội được tổ chức tại đại hội, hội nghị hoặc hội nghị toàn thể của các cơ quan toàn liên bang hoặc cộng hòa tương ứng."
Điều 96. sửa đổi thành "Bầu cử đại biểu nhân dân từ các đơn vị bầu cử là phổ thông: công dân Liên Xô đủ 18 tuổi có quyền bầu cử. Tất cả các đại biểu tham dự đại hội, hội nghị tương ứng hoặc người tham gia vào các hội nghị toàn thể của các cơ quan liên bang hoặc cộng hòa tương ứng đều có quyền bầu cử đại biểu từ các tổ chức xã hội.
Một công dân Liên Xô đủ 18 tuổi có thể được bầu làm Đại biểu Nhân dân, và Đại biểu Nhân dân Liên Xô - công dân Liên Xô đủ 21 tuổi.
Một công dân của Liên Xô không thể đồng thời là Đại biểu Nhân dân của hơn hai Đại biểu Nhân dân Liên bang.
Những người là thành viên Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa tự trị, Ủy ban chấp hành Xô viết đại biểu nhân dân địa phương, trừ Chủ tịch các cơ quan này, lãnh đạo các vụ, cục, văn phòng Ủy ban chấp hành Xô viết địa phương, thẩm phán và trọng tài nhà nước không được là đại biểu trong Xô viết bởi những chức vụ này được Xô viết tương ứng bổ nhiệm hoặc bầu.
Những công dân bị bệnh tâm thần được tòa án tuyên bố không đủ năng lực, những người bị giam giữ ở những nơi bị tước quyền tự do, cũng như những người bị tòa án đưa đến những nơi điều trị bắt buộc đều không tham gia bầu cử."
Điều 97. sửa đổi thành "Việc bầu cử Đại biểu nhân dân ở các đơn vị bầu cử đều bình đẳng: mỗi đơn vị bầu cử một phiếu bầu; cử tri tham gia bầu cử với tư cách bình đẳng.
Trong cuộc bầu cử đại biểu nhân dân của các tổ chức xã hội, mỗi đại biểu dự đại hội, hội nghị, hội nghị toàn thể của tổ chức tương ứng có một phiếu bầu và tất cả đều tham gia bầu cử với tư cách bình đẳng."
Điều 98. sửa đổi thành "Bầu cử đại biểu nhân dân ở đơn vị bầu cử trực tiếp: Đại biểu nhân dân do công dân trực tiếp bầu ra.
Đại biểu nhân dân từ các tổ chức xã hội được bầu trực tiếp bởi đại biểu dự đại hội, hội nghị tương ứng hoặc bởi những người tham gia các hội nghị toàn thể của các cơ quan liên bang hoặc cộng hòa tương ứng."
Điều 99. sửa đổi thành "Việc bỏ phiếu tại các cuộc bầu cử Đại biểu nhân dân là bí mật: không được kiểm soát việc thể hiện ý chí của cử tri."
Điều 100. sửa đổi thành "Quyền giới thiệu người ứng cử Đại biểu nhân dân ở khu vực bầu cử thuộc về tập thể lao động, tổ chức công quyền, tổ chức cử tri nơi cư trú và quân nhân trong đơn vị quân đội, ứng cử đại biểu nhân dân của các tổ chức xã hội - cho các cơ quan toàn Liên bang hoặc cộng hòa tương ứng, có xét đến các đề xuất về ứng cử viên đại biểu các cơ quan, đoàn thể cơ sở và thành viên của các tổ chức này.
Số lượng người ứng cử đại biểu nhân dân không hạn chế. Mỗi người tham gia cuộc họp trước bầu cử có thể đề xuất bất kỳ ứng cử viên nào để thảo luận, kể cả ứng cử viên là bản thân.
Bất kỳ số lượng ứng cử viên nào cũng có thể được đưa vào phiếu bầu.
Trong cuộc bầu cử đại biểu nhân dân tại các khu vực bầu cử có thể tổ chức các cuộc họp trước bầu cử cấp huyện để thảo luận về những người được giới thiệu ứng cử ở khu vực bầu cử đại biểu và ra quyết định về việc đưa ứng cử viên đăng ký vào ủy ban bầu cử thích hợp.
Các chi phí liên quan đến việc chuẩn bị và tiến hành bầu cử đại biểu nhân dân do nhà nước chi trả."
Điều 101. sửa đổi thành "Việc chuẩn bị bầu cử Đại biểu nhân dân được thực hiện công khai, minh bạch.
Việc tiến hành bầu cử được bảo đảm bằng ủy ban bầu cử được hình thành từ đại diện tập thể lao động, tổ chức công quyền, tổ chức cử tri nơi cư trú và quân nhân phục vụ trong các đơn vị quân đội.
Công dân Liên Xô, các tập thể lao động và các tổ chức xã hội được bảo đảm có cơ hội thảo luận tự do và toàn diện về các tranh luận chính trị, nghị sự và phẩm chất cá nhân những người ứng cử đại biểu nhân dân, cũng như quyền vận động ủng hộ hoặc chống lại một ứng cử viên tại các cuộc họp, trên báo chí, truyền hình và đài phát thanh.
Thủ tục tổ chức bầu cử đại biểu nhân dân được xác định theo luật của Liên Xô, các nước cộng hòa liên bang và tự trị."
Điều 102. sửa đổi thành "Cử tri và các tổ chức công trao nhiệm vụ cho đại biểu của mình.
Xô viết Đại biểu Nhân dân các cấp xem xét có trách nhiệm kiểm tra nhiệm vụ của cử tri, xem xét việc soạn thảo kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội và lập ngân sách, tổ chức thực hiện nhiệm vụ và thông báo cho công dân biết."
Chương 14
[sửa]Điều 103. sửa đổi "Trong hoạt động của mình, một đại biểu sẽ được dẫn dắt bởi lợi ích quốc gia, tính đến nhu cầu của người dân trong khu vực bầu cử, lợi ích của tổ chức công đã bầu ra đại biểu, tìm cách thực hiện nhiệm vụ của cử tri và tổ chức công cộng."
Điều 104. sửa đổi đoạn văn "Trong các kỳ họp của Đại hội đại biểu nhân dân, kỳ họp của Xô viết tối cao hoặc Xô viết đại biểu nhân dân địa phương và để thực hiện quyền của đại biểu trong các trường hợp khác theo quy định của pháp luật, đại biểu được miễn nhiệm vụ sản xuất, công vụ được hoàn trả các chi phí liên quan đến hoạt động đại biểu bằng chi phí của ngân sách nhà nước hoặc địa phương tương ứng."
Điều 105. sửa đổi đoạn văn thành "Đại biểu có quyền chất vấn các cơ quan nhà nước và quan chức nhà nước có liên quan, có nghĩa vụ phải trả lời câu hỏi tại Đại hội đại biểu nhân dân, các kỳ họp của Xô viết tối cao và Xô viết đại biểu nhân dân địa phương."
Điều 107. sửa đổi thành "Các đại biểu có nghĩa vụ báo cáo công tác, công tác của Đại hội đại biểu nhân dân, Xô viết Tối cao hoặc Xô viết đại biểu nhân dân địa phương với cử tri, tập thể và tổ chức xã hội đã đề cử đại biểu hoặc trước tổ chức xã hội đã bầu đại biểu.
Những đại biểu không đủ sự tín nhiệm của các cử tri của họ có thể bị bãi nhiệm bất cứ lúc nào theo quyết định của đa số cử tri hoặc tổ chức công đã bầu mình theo thủ tục do luật định."
Chương 15
[sửa]Đổi tên chương thành Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô và Xô viết Tối cao Liên Xô
Điều 108. sửa thành "Cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Liên Xô là Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô được trao quyền xem xét và giải quyết bất kỳ vấn đề nào thuộc thẩm quyền của Liên Xô.
Quyền lực đặc biệt của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô bao gồm:
- thông qua Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp của Liên Xô;
- thông qua các quyết định về các vấn đề của cơ cấu nhà nước quốc gia, thuộc thẩm quyền của Liên Xô;
- xác định biên giới quốc gia của Liên Xô; chấp thuận những thay đổi biên giới giữa các nước Cộng hòa Liên bang;
- xác định các phương hướng chính của chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô;
- phê duyệt các kế hoạch dài hạn của nhà nước và các chương trình quan trọng nhất của toàn Liên bang đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô;
- bầu Xô viết Tối cao của Liên Xô;
- bầu Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô;
- bầu Phó Chủ tịch thứ nhất Xô viết Tối cao;
- phê chuẩn Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;
- phê chuẩn Chủ tịch Ủy ban Thanh tra Nhân dân Liên Xô, Chánh án Tòa án Tối cao Liên Xô, Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô, Chánh án Tòa án Trọng tài Tối cao Liên Xô;
- bầu Ủy ban Giám sát Hiến pháp Liên Xô theo đề nghị của Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô;
- hủy bỏ các đạo luật đã được Xô Viết Tối cao của Liên Xô thông qua;
- ra quyết định tổ chức một cuộc bỏ phiếu trên toàn quốc (trưng cầu dân ý).
Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua các luật và nghị quyết của Liên Xô với đa số phiếu trên tổng số Đại biểu Nhân dân Liên Xô."
Điều 109. sửa đổi thành "Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô sẽ bao gồm 2250 đại biểu, được bầu theo thứ tự sau đây:
- 750 đại biểu được bầu từ các khu vực bầu cử theo lãnh thổ có số cử tri bằng nhau;
- 750 đại biểu được bầu từ các khu vực bầu cử quốc gia-lãnh thổ theo định mức: 32 đại biểu từ mỗi nước Cộng hòa Liên bang, 11 đại biểu từ mỗi nước Cộng hòa tự trị, 5 đại biểu từ mỗi vùng tự trị và một đại biểu từ mỗi tỉnh tự trị;
- 750 đại biểu được bầu từ tất cả các tổ chức công của Liên bang theo chỉ tiêu quy định của Luật bầu cử Đại biểu Nhân dân Liên Xô."
Điều 110. sửa đổi thành "Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô được triệu tập phiên họp đầu tiên không muộn hơn hai tháng sau cuộc bầu cử.
Theo đề nghị của Ủy ban thẩm tra tư cách đại biểu, Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô ra quyết định công nhận toàn quyền của đại biểu, và trong trường hợp vi phạm luật bầu cử - việc công nhận các cuộc bầu cử của các đại biểu cá nhân bị vô hiệu.
Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô triệu tập Xô viết tối cao của Liên Xô.
Các phiên họp thường kỳ của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô được tổ chức ít nhất mỗi năm một lần. Các phiên họp bất thường được triệu tập theo ý kiến của Xô viết Tối cao Liên Xô, theo đề nghị của một trong các Viện, Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, ít nhất 1/5 số Đại biểu Nhân dân Liên Xô, hoặc theo ý kiến của Cộng hòa Liên bang do cơ quan quyền lực nhà nước tối cao làm đại diện.
Phiên họp đầu tiên sau phiên bầu cử của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô do Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Trung ương chủ trì về cuộc bầu cử Đại biểu Nhân dân Liên Xô, và sau đó là Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô hoặc Phó Chủ tịch."
Điều 111. sửa thành "Xô Viết Tối cao Liên Xô là cơ quan lập pháp, lãnh đạo tối cao và thường trực kiểm soát quyền lực nhà nước Liên Xô.
Xô Viết Tối cao Liên Xô do Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô bầu ra bằng cách bỏ phiếu kín và phải chịu trách nhiệm trước Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Xô Viết Tối cao Liên Xô bao gồm hai viện: Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, có quyền lực ngang nhau. Các viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô có số lượng đại biểu bằng nhau.
Các viện sẽ được bầu tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô theo tổng số phiếu đại biểu. Xô viết Liên bang được bầu từ các đại biểu nhân dân Liên Xô từ các khu vực bầu cử lãnh thổ và đại biểu Nhân dân Liên Xô từ các tổ chức xã hội, có tính đến số lượng cử tri ở nước Cộng hòa Liên bang hoặc khu vực. Xô viết Quốc gia được bầu từ các đại biểu nhân dân Liên Xô từ các khu vực bầu cử lãnh thổ quốc gia và đại biểu nhân dân Liên Xô từ các tổ chức công theo các chỉ tiêu: 11 đại biểu từ mỗi nước Cộng hòa Liên bang, 4 đại biểu từ mỗi nước Cộng hòa tự trị, 2 đại biểu từ mỗi vùng tự trị và một đại biểu từ mỗi tỉnh tự trị.
Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô hàng năm sẽ đổi mới 1/5 cơ cấu của Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia.
Mỗi viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô sẽ bầu Chủ tịch của viện và hai Phó Chủ tịch viện. Chủ tịch Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia chủ trì các cuộc họp của các viện tương ứng và phụ trách các quy định nội bộ.
Các cuộc họp chung của các viện sẽ do Chủ tịch, Phó Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô chủ trì hoặc Chủ tịch Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia chủ trì luân phiên."
Điều 112. sửa thành "Xô viết Tối cao Liên Xô được Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô triệu tập hàng năm vào các kỳ họp thường kỳ - mùa xuân và mùa thu - mỗi phiên kéo dài, theo quy định, từ ba đến bốn tháng.
Các phiên họp bất thường do Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô triệu tập theo sáng kiến hoặc theo đề nghị của Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô, một nước cộng hòa liên bang đại diện bởi cơ quan quyền lực nhà nước tối cao, hoặc ít nhất một phần ba thành viên của một trong các viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô.
Phiên họp của Xô viết tối cao của Liên Xô bao gồm các phiên họp riêng và chung của các viện, cũng như các cuộc họp của ủy ban thường vụ của các viện và ủy ban của Xô viết Tối cao Liên Xô được tổ chức trong khoảng thời giữa các kỳ họp. Phiên họp sẽ được khai mạc và bế mạc tại các cuộc họp riêng hoặc chung của các viện.
Sau khi Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô hết nhiệm kỳ, Xô Viết Tối cao Liên Xô sẽ giữ nguyên quyền hạn của mình cho đến khi Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô mới được bầu thành lập thành phần mới của Xô Viết Tối cao Liên Xô."
Điều 113. sửa thành "Xô viết Tối cao Liên Xô:
- chỉ định tổ chức bầu cử đại biểu nhân dân Liên Xô và phê chuẩn thành phần của Ủy ban Bầu cử Trung ương để bầu cử đại biểu nhân dân của Liên Xô;
- bổ nhiệm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, trên tờ trình của Chủ tịch Hội đồng phê chuẩn thành phần của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, thay đổi thành phần theo đề nghị của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, hình thành và bãi bỏ các bộ của Liên Xô và các ủy ban nhà nước của Liên Xô;
- thành lập Hội đồng Quốc phòng Liên Xô và phê chuẩn thành phần của Hội đồng; bổ nhiệm và thay thế các tư lệnh cấp cao của Các lực lượng vũ trang Liên Xô;
- bầu Ủy ban Thanh tra Nhân dân Liên Xô, Tòa án Tối cao Liên Xô, bổ nhiệm Tổng kiểm sát trưởng Liên Xô, Chủ tịch Trọng tài Nhà nước Liên Xô; phê chuẩn hội đồng của Viện Kiểm sát Liên Xô và hội đồng Trọng tài Nhà nước Liên Xô;
- thường xuyên nghe các báo cáo từ các cơ quan mà nó thành lập hoặc bầu cử, cũng như các quan chức mà nó bổ nhiệm hoặc bầu chọn;
- đảm bảo sự thống nhất của các quy định pháp luật trong toàn Liên Xô, thiết lập cơ sở pháp lý của Liên Xô và Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết;
- thực hiện, theo thẩm quyền của Liên Xô, quy định pháp luật về các quan hệ tài sản, tổ chức quản lý nền kinh tế quốc dân và xây dựng văn hóa xã hội, hệ thống ngân sách và tài chính, tiền lương và giá cả, thuế, bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, quy định thực hiện các quyền hiến định, tự do trách nhiệm của công dân, cũng như các mối quan hệ khác
- đưa ra giải thích về luật pháp của Liên Xô;
- thiết lập các nguyên tắc chung về tổ chức và hoạt động của các cơ quan quyền lực và hành chính nhà nước cộng hòa và địa phương; xác định cơ sở về địa vị pháp lý của các tổ chức công;
- trình Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua dự thảo kế hoạch dài hạn của nhà nước và các chương trình lớn của toàn Liên bang về phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô; phê duyệt kế hoạch nhà nước về phát triển kinh tế, xã hội của Liên Xô và ngân sách nhà nước của Liên Xô; thực hiện kiểm soát tiến độ kế hoạch và ngân sách; phê duyệt các báo cáo về việc thực hiện chúng; và, nếu cần, sửa đổi kế hoạch và ngân sách;
- phê chuẩn và bãi bỏ các điều ước quốc tế của Liên Xô;
- thực hiện quyền kiểm soát đối với việc cấp các khoản vay nhà nước, hỗ trợ kinh tế và các khoản hỗ trợ khác cho nước ngoài và ký kết các thỏa thuận về các khoản vay và tín dụng của nhà nước nhận được từ các nguồn nước ngoài;
- xác định các biện pháp chủ yếu trong lĩnh vực quốc phòng và bảo đảm an ninh nhà nước; thông báo tổng động viên hoặc từng phần; tuyên bố tình trạng chiến tranh trong trường hợp có cuộc tấn công quân sự vào Liên Xô hoặc trong trường hợp cần thực hiện các nghĩa vụ của điều ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;
- đưa ra quyết định sử dụng lực lượng vũ trang của Liên Xô nếu cần, để thực hiện các nghĩa vụ của hiệp ước quốc tế nhằm duy trì hòa bình và an ninh;
- thiết lập các cấp bậc quân sự, cấp bậc ngoại giao và các cấp bậc đặc biệt khác;
- thiết lập các huân và huy chương của Liên Xô; xác định danh hiệu danh dự của Liên Xô;
- ban hành các lệnh đặc xá toàn Liên bang;
- có quyền thu hồi các luật pháp và quyết định của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, nghị quyết Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô, quyết định và nghị quyết của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;
- hủy bỏ các nghị quyết và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng của các nước Cộng hòa Liên bang trong trường hợp không phù hợp Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô;
- quyết định các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Liên bang, Đại biểu Nhân dân Liên Xô, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền riêng của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Xô Viết Tối cao Liên Xô sẽ thông qua luật của Liên Xô và các nghị quyết của Liên Xô.
Các luật và nghị quyết do Xô Viết Tối cao Liên Xô thông qua không được trái với các luật và các văn bản khác đã được Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua."
Điều 114. sửa thành "Quyền đề xuất lập pháp tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô và tại Xô viết Tối cao Liên Xô thuộc về Đại biểu nhân dân Liên Xô, Xô viết Liên bang, Xô viết Quốc gia, Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô, Ủy ban giám sát hiến pháp Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, cộng hòa liên bang do các cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất làm đại diện, ủy ban thường vụ của các viện và ủy ban của Xô viết Tối cao Liên Xô, Ủy ban Thanh tra nhân dân của Liên Xô, Tòa án tối cao Liên Xô, Viện Kiểm sát Liên Xô, Chủ tịch Trọng tài nhà nước của Liên Xô."
Điều 115. sửa thành "Các dự thảo luật trình lên Xô Viết Tối cao Liên Xô được các viện thảo luận tại các phiên họp riêng hoặc chung của mình.
Một luật của Liên Xô được coi là thông qua nếu trong mỗi viện của Xô viết Tối cao Liên Xô có đa số thành viên của viện bỏ phiếu cho luật đó.
Các dự thảo luật và các vấn đề quan trọng nhất khác của nhà nước theo quyết định của Xô viết Tối cao Liên Xô, được thông qua theo đề xuất của họ hoặc theo đề nghị của cộng hòa liên bang do cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất đại diện, có thể được đệ trình để thảo luận công khai."
Điều 116. sửa thành "Mỗi viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô có quyền xem xét mọi vấn đề liên quan đến thẩm quyền của Xô Viết Tối cao Liên Xô.
Những vấn đề về phát triển kinh tế, xã hội và xây dựng nhà nước có tầm quan trọng chung của cả nước; quyền, tự do và nghĩa vụ của công dân Liên Xô; chính sách đối ngoại của Liên Xô; quốc phòng và an ninh quốc gia của Liên Xô sẽ được xem xét trước hết trong Xô viết Liên bang.
Những vấn đề bảo đảm bình đẳng dân tộc, lợi ích của các quốc gia, dân tộc, nhóm dân tộc gắn với lợi ích và nhu cầu chung của nhà nước đa quốc gia Xô Viết; Việc cải tiến luật pháp của Liên Xô điều chỉnh các mối quan hệ giữa các dân tộc sẽ được xem xét trước hết trong Xô viết Quốc gia.
Mỗi viện sẽ thông qua các nghị quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình.
Nếu cần thiết, một nghị quyết được một trong các viện thông qua sẽ được chuyển sang một viện khác và sau khi được phê duyệt, sẽ trở thành nghị quyết của Xô Viết Tối cao Liên Xô."
Điều 117. sửa thành "Trong trường hợp có bất đồng giữa Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, vấn đề được chuyển đến một ủy ban hòa giải do các viện thành lập trên cơ sở bình đẳng, sau đó vấn đề được Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia xem xét lần thứ hai tại một cuộc họp chung. Trong trường hợp này, nếu không đạt được thỏa thuận, vấn đề sẽ được chuyển đến Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Điều 118. sửa thành "Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô là cơ quan chịu trách nhiệm trước Xô Viết Tối cao Liên Xô, bảo đảm tổ chức công việc của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô và Xô Viết Tối cao Liên Xô và thực hiện các quyền hạn khác trong giới hạn do Hiến pháp Liên Xô và luật pháp Liên Xô quy định.
Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô gồm các chức vụ sau: Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô, Phó Chủ tịch thứ nhất Xô viết tối cao Liên Xô, 15 Phó Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô - Chủ tịch Xô viết tối cao các nước cộng hòa Liên bang, chủ tịch Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia, Chủ tịch Ủy ban Thanh tra Nhân dân Liên Xô, chủ tịch các ủy ban thường vụ của các viện và ủy ban của Xô Viết Tối cao Liên Xô.
Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô do Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô làm Trưởng đoàn."
Điều 119. sửa thành "Đoàn Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Xô:
- 1) triệu tập các phiên họp của Xô viết tối cao của Liên Xô;
- 2) tổ chức việc chuẩn bị các phiên họp của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô và các phiên họp của Xô viết Tối cao Liên Xô;
- 3) điều phối hoạt động của các ủy ban thường trực của các phòng và ủy ban của Xô viết tối cao của Liên Xô;
- 4) hỗ trợ các đại biểu nhân dân của Liên Xô trong việc thực hiện quyền hạn của họ và cung cấp cho họ những thông tin cần thiết;
- 5) thực hiện quyền kiểm soát việc tuân theo Hiến pháp của Liên Xô và đảm bảo sự phù hợp của hiến pháp và luật pháp của các nước cộng hòa liên hiệp với Hiến pháp của Liên Xô và luật pháp của Liên Xô;
- 6) tổ chức việc chuẩn bị và tiến hành các cuộc bỏ phiếu trên toàn quốc (trưng cầu dân ý), cũng như các cuộc thảo luận trên toàn quốc về các dự thảo luật của Liên Xô và các vấn đề quan trọng nhất khác của đời sống nhà nước;
- 7) phong các cấp bậc quân hàm cao nhất, cấp bậc ngoại giao và các cấp bậc đặc biệt khác;
- 8) trao tặng các lệnh và huy chương của Liên Xô, phong tặng các danh hiệu danh dự của Liên Xô;
- 9) chấp nhận quyền công dân của Liên Xô; quyết định các câu hỏi về việc từ bỏ quốc tịch Liên Xô, tước quốc tịch Liên Xô, cho phép tị nạn;
- 10) ân xá;
- 11) cử và triệu hồi các đại diện ngoại giao của Liên Xô ở nước ngoài và tại các tổ chức quốc tế;
- 12) chấp nhận các thư tín nhiệm và triệu hồi các đại diện ngoại giao của các quốc gia nước ngoài được công nhận cho mình;
- 13) trong khoảng thời gian giữa các phiên họp của Xô viết tối cao của Liên Xô, thông báo tổng động viên hoặc một phần; tuyên bố tình trạng chiến tranh trong trường hợp có cuộc tấn công quân sự vào Liên Xô hoặc trong trường hợp cần thực hiện các nghĩa vụ của điều ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;
- 14) vì lợi ích của việc bảo vệ Liên Xô và an ninh của các công dân của mình, tuyên bố tình trạng chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, cũng như ở một số địa phương - với việc bắt buộc phải xem xét vấn đề này với Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao của nước cộng hòa liên hiệp tương ứng; trong những trường hợp này có thể giới thiệu các hình thức chính phủ đặc biệt do các cơ quan nhà nước của Liên Xô và các nước cộng hòa thuộc Liên minh thực hiện;
- 15) xuất bản bằng ngôn ngữ của các nước cộng hòa liên minh luật của Liên Xô và các hành vi khác được thông qua bởi Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô, Xô viết tối cao của Liên Xô, các phòng của nó, Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao của Liên Xô, Chủ tịch Xô viết tối cao của Liên Xô.
Đoàn Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Xô ban hành các nghị định và thông qua các nghị quyết."
Sửa đổi ngày 20 tháng 12 năm 1989
[sửa]Chương 12
[sửa]Điều 90. "Các cuộc bầu cử đại biểu nhân dân phải được triệu tập chậm nhất là bốn tháng trước khi các cơ quan chính quyền Nhà nước tương ứng hết nhiệm kỳ" sửa đổi thành "Các cuộc bầu cử đại biểu nhân dân Liên Xô sẽ được triệu tập chậm nhất là bốn tháng trước khi Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô kết thúc nhiệm kỳ."
bổ sung đoạn văn "Các điều khoản và thủ tục triệu tập bầu cử đại biểu nhân dân các nước cộng hoà tự trị, đại biểu nhân dân các Xô viết địa phương do luật của các nước cộng hoà tự trị và liên bang quy định."
Chương 13
[sửa]Điều 95. sửa thành "Bầu cử Đại biểu nhân dân được tổ chức ở các đơn vị bầu cử một ứng viên và nhiều ứng viên trên cơ sở phổ thông, bình đẳng và trực tiếp bỏ phiếu kín.
Một số đại biểu nhân dân của Cộng hòa Liên bang và Cộng hòa tự trị, nếu điều này được hiến pháp các nước cộng hòa quy định, có thể được bầu từ các tổ chức xã hội."
Điều 96. xóa bỏ đoạn "Tất cả các đại biểu tham dự đại hội, hội nghị tương ứng hoặc người tham gia vào các hội nghị toàn thể của các cơ quan liên bang hoặc cộng hòa tương ứng đều có quyền bầu cử đại biểu từ các tổ chức xã hội."
Sửa đổi đoạn văn "Một công dân Liên Xô đủ 21 tuổi có thể được bầu làm Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Những công dân bị bệnh tâm thần đã bị tòa án công nhận không đủ năng lực về mặt pháp lý, những người bị giam giữ ở nơi bị giam giữ theo bản án của tòa án không tham gia bầu cử. Những người theo thủ tục do luật tố tụng hình sự quy định, áp đặt biện pháp ngăn chặn - tạm giam, không được tham gia bỏ phiếu."
Bổ sung thêm "Bất kỳ sự hạn chế trực tiếp hoặc gián tiếp nào đối với quyền bầu cử của công dân Liên Xô là không thể chấp nhận được và sẽ bị trừng phạt bởi luật pháp."
Điều 97. xóa bỏ đoạn "Trong cuộc bầu cử đại biểu nhân dân của các tổ chức xã hội, mỗi đại biểu dự đại hội, hội nghị, hội nghị toàn thể của tổ chức tương ứng có một phiếu bầu và tất cả đều tham gia bầu cử với tư cách bình đẳng."
Điều 98. xóa bỏ đoạn "Đại biểu nhân dân từ các tổ chức xã hội được bầu trực tiếp bởi đại biểu dự đại hội, hội nghị tương ứng hoặc bởi những người tham gia các hội nghị toàn thể của các cơ quan liên bang hoặc cộng hòa tương ứng."
Điều 100. sửa đổi quyền giới thiệu thành "Quyền giới thiệu người ứng cử Đại biểu nhân dân ở khu vực bầu cử thuộc tập thể lao động, tổ chức công lập, tập thể cơ sở giáo dục chuyên biệt từ trung học cơ sở trở lên, tổ chức cử tri nơi cư trú và người phục vụ trong đơn vị quân đội. Các cơ quan và tổ chức được quyền đề cử ứng cử viên đại biểu nhân dân của các tổ chức công được xác định theo luật của Liên Xô, các nước cộng hòa liên bang và tự trị."
Xóa bỏ đoạn "Trong cuộc bầu cử đại biểu nhân dân tại các khu vực bầu cử có thể tổ chức các cuộc họp trước bầu cử cấp huyện để thảo luận về những người được giới thiệu ứng cử ở khu vực bầu cử đại biểu và ra quyết định về việc đưa ứng cử viên đăng ký vào ủy ban bầu cử thích hợp."
Bổ sung "Các ứng cử viên Đại biểu Nhân dân tham gia vận động bầu cử với tư cách bình đẳng."
Sửa đổi chi phí nhà nước chi trả thành "Để đảm bảo điều kiện bình đẳng cho mỗi người ứng cử đại biểu nhân dân, các chi phí liên quan đến việc chuẩn bị và tiến hành bầu cử đại biểu nhân dân do ủy ban bầu cử liên quan thực hiện từ một quỹ duy nhất do nhà nước chi trả, cũng như từ sự đóng góp tự nguyện của các doanh nghiệp, tổ chức công và người dân."
Điều 101. sửa đổi việc tiến hành bầu cử thành "Việc tiến hành bầu cử được bảo đảm bởi các ủy ban bầu cử, được hình thành từ những người đại diện do các cuộc họp (hội nghị) tập thể lao động, tổ chức công lập, tập thể các cơ sở giáo dục trung học chuyên nghiệp trở lên bầu cử, tổ chức cử tri nơi cư trú và quân nhân trong đơn vị quân đội."
sửa đổi tranh luận giữa các ứng viên thành "Công dân Liên Xô, tập thể lao động, tổ chức nhà nước, tập thể các cơ sở giáo dục trung học chuyên nghiệp trở lên, quân nhân phục vụ trong các đơn vị quân đội được bảo đảm có cơ hội thảo luận tự do và toàn diện tranh luận chính trị, nghị sự và phẩm chất cá nhân của người ứng cử đại biểu nhân dân, cũng như quyền vận động ủng hộ hoặc phản đối ứng cử viên tại các cuộc họp, trong báo chí, trên truyền hình, đài phát thanh."
Chương 15
[sửa]Điều 108. "Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua các luật và nghị quyết của Liên Xô với đa số phiếu trên tổng số Đại biểu Nhân dân Liên Xô" sửa thành "Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô thông qua luật và nghị quyết của Liên Xô với đa số phiếu bầu trên tổng số Đại biểu nhân dân Liên Xô. Nghị quyết của Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô về việc triệu tập Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô hoặc Phó Chủ tịch thứ nhất Xô viết Tối cao Liên Xô được thông qua với đa số phiếu không ít hơn hai phần ba tổng số Đại biểu nhân dân Liên Xô."
Điều 111. "Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô hàng năm sẽ đổi mới 1/5 cơ cấu của Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia." sửa thành "Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô thay đổi hàng năm tối đa 1/5 thành phần của Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia."
Sửa đổi ngày 23 tháng 12 năm 1989
[sửa]Sửa đổi ngày 14 tháng 3 năm 1990
[sửa]Lời giới thiệu
[sửa]xóa bỏ đoạn
"Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đội tiên phong của toàn dân ngày càng lớn mạnh."
Chương 1
[sửa]Điều 6. sửa đổi thành
"Đảng Cộng sản Liên Xô, các đảng phái chính trị khác, cũng như công đoàn, đoàn thanh niên, các đoàn thể xã hội và phong trào quần chúng khác, thông qua đại diện của mình được bầu vào Xô viết Đại biểu nhân dân, và dưới các hình thức khác, tham gia vào việc xây dựng chính sách của Nhà nước Xô viết, công việc quản lý nhà nước và xã hội."
Điều 7. sửa đổi thành
"Tất cả các đảng phái chính trị, các tổ chức công và các phong trào quần chúng, thực hiện các chức năng theo cương lĩnh và điều lệ của mình, phải hoạt động trong khuôn khổ của Hiến pháp và luật pháp Liên Xô.
Không được phép thành lập và hoạt động các đảng phái, tổ chức và phong trào nhằm cưỡng bức thay đổi hệ thống hiến pháp Liên Xô và sự toàn vẹn của nhà nước xã hội chủ nghĩa, phá hoại an ninh của quốc gia này, kích động hận thù xã hội, quốc gia và tôn giáo."
Chương 2
[sửa]Điều 10. sửa đổi thành
"Hệ thống kinh tế của Liên Xô phát triển trên cơ sở tài sản của công dân Liên Xô, tài sản tập thể và nhà nước.
Nhà nước tạo điều kiện cần thiết cho sự phát triển của các hình thức sở hữu và bảo đảm sự bảo vệ bình đẳng của họ.
Đất đai, lòng đất, nước, động thực vật ở trạng thái tự nhiên là tài sản toàn vẹn của các dân tộc sống trên lãnh thổ này, thuộc thẩm quyền của Xô viết Đại biểu nhân dân và được công dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức sử dụng."
Điều 11. sửa đổi thành
"Tài sản của công dân Liên Xô là tài sản cá nhân, được sử dụng để thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần, độc lập tiến hành các hoạt động kinh tế và các hoạt động khác mà pháp luật không cấm.
Công dân có thể sở hữu bất kỳ tài sản nào cho mục đích tiêu dùng và sản xuất, có được từ thu nhập lao động và các cơ sở hợp pháp khác, ngoại trừ những loại tài sản mà công dân không được phép mua.
Đối với việc thực hiện canh tác nông nghiệp, dự trữ của nông dân và cá nhân, và các mục đích khác theo quy định của pháp luật, công dân có quyền có các thửa đất thuộc quyền sở hữu thừa kế suốt đời, cũng như sử dụng.
Quyền thừa kế tài sản của công dân được pháp luật thừa nhận và bảo vệ."
Điều 12. sửa đổi thành
"Tài sản tập thể là tài sản của doanh nghiệp cho thuê, doanh nghiệp tập thể, hợp tác xã, công ty cổ phần, tổ chức kinh tế, hiệp hội khác. Tài sản tập thể được tạo ra bằng cách biến đổi tài sản nhà nước theo cách thức pháp luật quy định và bằng cách tự nguyện kết hợp tài sản của công dân và tổ chức."
Điều 13. sửa đổi thành
"Tài sản của nhà nước là tài sản của toàn Liên bang, tài sản của các nước cộng hòa liên bang, tài sản của các nước cộng hòa tự trị, vùng tự trị, tỉnh tự trị, tỉnh lãnh thổ, tỉnh và các đơn vị hành chính - lãnh thổ khác (tài sản chung)."
Chương 7
[sửa]Điều 51. sửa đổi đoạn "Phù hợp với mục tiêu xây dựng chủ nghĩa cộng sản, công dân Liên Xô có quyền liên kết trong các tổ chức công cộng [...]" thành "Công dân Liên Xô có quyền tham gia các đảng phái chính trị, các tổ chức công cộng và tham gia các phong trào quần chúng [...]"
Chương 9
[sửa]Điều 77. "[...] tại Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại [...]." bổ sung thêm "[...] tại Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Hội đồng Liên bang, tại Chính phủ [...]."
Chương 15
[sửa]Điều 108. sửa một số điều khoản thành
- thông qua Hiến pháp Liên Xô, sửa đổi Hiến pháp;
- thông qua các quyết định về các vấn đề của cơ cấu quốc gia và nhà nước thuộc thẩm quyền của Liên bang Xô Viết;
- xác định biên giới quốc gia của Liên Xô; chấp thuận những thay đổi trong biên giới giữa các nước Cộng hòa Liên minh;
- xác định các phương hướng chính của chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô;
- phê duyệt các kế hoạch quan điểm của nhà nước và các chương trình chính của toàn Liên minh về phát triển kinh tế và xã hội của Liên Xô;
- bầu cử Xô Viết Tối cao Liên Xô và Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô;
- phê chuẩn Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;
- phê chuẩn Chủ tịch Ủy ban Thanh tra Nhân dân Liên Xô, Chủ tịch Tòa án Tối cao Liên Xô, Tổng kiểm sát viên trưởng Liên Xô và Chủ tịch Trọng tài Nhà nước Liên Xô;
- bầu cử Ủy ban Giám sát Hiến pháp Liên Xô theo đề nghị của Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô;
- hủy bỏ các đạo luật được thông qua bởi Xô viết Tối cao Liên Xô;
- ra quyết định về việc tổ chức bỏ phiếu quốc gia (trưng cầu dân ý)."
Sửa đổi điều khoản thông qua luật thành "Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua luật và nghị quyết của Liên Xô với đa số phiếu bầu trên tổng số Đại biểu nhân dân Liên Xô."
Điều 110. "[...]Các phiên họp bất thường được triệu tập theo ý kiến của Xô viết Tối cao Liên Xô, theo đề nghị của một trong các Viện, Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, ít nhất [...]" sửa thành "[...] Các phiên họp bất thường được triệu tập theo ý kiến của Xô viết Tối cao Liên Xô, theo đề nghị của một trong các Viện, Tổng thống Liên Xô, ít nhất [...]"
Điều 111. "Xô Viết Tối cao Liên Xô là cơ quan lập pháp, lãnh đạo tối cao và thường trực kiểm soát quyền lực nhà nước Liên Xô." sửa thành "Xô viết Tối cao Liên Xô là cơ quan lập pháp và thường trực kiểm soát quyền lực nhà nước của Liên Xô."
sửa thành "Các phiên họp chung của các Viện do Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô chủ trì hoặc chủ tịch Xô viết Liên bang hoặc Xô viết Quốc gia luân phiên."
Điều 112. sửa thành "Các phiên họp bất thường sẽ do Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô triệu tập theo sáng kiến của mình hoặc theo đề nghị của Tổng thống Liên Xô, với người có quyền lực nhà nước tối cao của Cộng hòa Liên bang, ít nhất một phần ba số thành viên của một trong các viện của Xô Viết Tối cao Liên Xô."
Điều 113. sửa đổi một số điều khoản 2) bổ nhiệm theo đề nghị của Tổng thống Liên Xô, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;
3) phê chuẩn, theo đề nghị của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, thành phần của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô và các sửa đổi bổ sung; theo đề nghị của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, hình thành và bãi bỏ các bộ của Liên Xô và các ủy ban nhà nước của Liên Xô;
7) thực hiện, trong phạm vi thẩm quyền của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết, quy định pháp luật về thủ tục thực hiện các quyền hiến định, quyền tự do và nghĩa vụ của công dân, quan hệ tài sản, tổ chức quản lý nền kinh tế quốc dân và văn hóa xã hội xây dựng, ngân sách và hệ thống tài chính, trả công lao động và định giá, thuế, bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, cũng như các quan hệ khác;
13) xác định các hoạt động chính trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh nhà nước; ban bố tình trạng chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp trong cả nước; tuyên bố tình trạng chiến tranh nếu cần phải thực hiện nghĩa vụ của điều ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;
18) có quyền thu hồi các quyết định và pháp lệnh của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;"
Chương 15.1. Tổng thống Liên Xô
[sửa]Thêm chương mới
Điều 127. Người đứng đầu nhà nước Xô Viết - Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết - là Tổng thống Liên Xô.
Điều 127.1. Một công dân của Liên Xô không dưới ba mươi lăm tuổi và không quá sáu mươi lăm tuổi có thể được bầu làm Tổng thống Liên Xô. Một người không được làm Tổng thống Liên Xô quá hai nhiệm kỳ.
Tổng thống của Liên Xô sẽ được bầu bởi công dân của Liên Xô trên cơ sở phổ thông, bình đẳng và trực tiếp bỏ phiếu kín với nhiệm kỳ 5 năm. Số lượng ứng cử viên cho chức vụ Tổng thống Liên Xô sẽ không bị giới hạn. Các cuộc bầu cử Tổng thống Liên Xô sẽ được coi là hợp lệ nếu có không ít hơn năm mươi phần trăm cử tri tham gia. Một ứng cử viên nhận được hơn một nửa số phiếu bầu của các cử tri đã tham gia bỏ phiếu sẽ được coi là trúng cử, ở Liên Xô nói chung và ở hầu hết các nước Cộng hòa Liên bang.
Quy định bầu cử Tổng thống Liên Xô do Luật Liên Xô quy định.
Tổng thống Liên Xô có thể không phải là đại biểu nhân dân.
Một người là Tổng thống Liên Xô chỉ có thể nhận lương cho chức vụ này.
Điều 127.2. Khi nhậm chức, Tổng thống Liên Xô tuyên thệ tại cuộc họp của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô.
Điều 127.3. Tổng thống Liên Xô:
- 1) đóng vai trò là người bảo đảm các quyền và tự do của công dân Liên Xô, Hiến pháp và luật pháp của Liên Xô;
- 2) thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền của Liên Xô và Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, thực hiện các nguyên tắc cơ cấu quốc gia và nhà nước của Liên Xô;
- 3) đại diện cho Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết trong nước và trong quan hệ quốc tế;
- 4) lãnh đạo hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước và đảm bảo sự tương tác của họ với các cơ quan quản lý nhà nước cao nhất của Liên Xô;
- 5) hàng năm trình báo cáo tình hình đất nước lên Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô; thông báo cho Xô Viết tối cao Liên Xô về những vấn đề quan trọng nhất của chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô;
- 6) có tính đến ý kiến của Hội đồng Liên bang và thống nhất với Xô viết Tối cao Liên Xô, thành lập Nội các Bộ trưởng Liên Xô, thay đổi thành phần của nó, đệ trình lên Xô viết Tối cao Liên Xô một ứng cử viên cho chức vụ Thủ tướng; theo thỏa thuận với Xô viết tối cao của Liên Xô, cách chức Thủ tướng và các thành viên của Nội các Bộ trưởng Liên Xô;
- 7) đệ trình Xô viết Tối cao Liên Xô các ứng cử viên cho các chức vụ Chủ tịch Tòa án Tối cao Liên Xô, Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô, Chủ tịch Tòa án Trọng tài tối cao Liên Xô, sau đó trình các quan chức này lên Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô phê chuẩn; đệ trình lên Xô Viết Tối cao Liên Xô và Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô về việc miễn nhiệm các quan chức này, ngoại trừ Chủ tịch Tòa án Tối cao Liên Xô;
- 8) ký vào luật của Liên Xô; có quyền, không muộn hơn trong vòng hai tuần, gửi lại luật với những phản đối của mình cho Xô Viết Tối cao của Liên Xô để thảo luận và biểu quyết lần thứ hai. Nếu Xô viết Tối cao Liên Xô, với đa số 2/3 trong mỗi viện, xác nhận quyết định trước đó của mình, thì Tổng thống Liên Xô sẽ ký luật;
- 9) có quyền hủy bỏ các nghị quyết và nghị định của Nội các Bộ trưởng Liên Xô, các đạo luật của các Bộ Liên Xô và các cơ quan khác trực thuộc Liên Xô; có quyền về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Liên Xô đình chỉ việc thi hành các nghị quyết và nghị định của Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa trong trường hợp chúng vi phạm Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô;
- 9.1) đứng đầu Hội đồng An ninh Liên Xô, chịu trách nhiệm xây dựng các khuyến nghị nhằm thực hiện chính sách Liên bang toàn dân trong lĩnh vực quốc phòng của đất nước, duy trì trạng thái tin cậy, an ninh kinh tế và môi trường, khắc phục hậu quả thiên tai và các trường hợp khẩn cấp khác, đảm bảo ổn định và trật tự pháp luật trong xã hội. Các thành viên của Hội đồng An ninh Liên Xô do Tổng thống Liên Xô bổ nhiệm, với sự tham vấn của Hội đồng Liên bang và theo sự nhất trí của Xô viết Tối cao Liên Xô;
- 10) điều phối hoạt động của các cơ quan nhà nước để bảo đảm quốc phòng của đất nước; là Tổng tư lệnh tối cao của các lực lượng vũ trang Liên Xô, bổ nhiệm và thay thế quyền chỉ huy tối cao các lực lượng vũ trang Liên Xô, phong các cấp bậc quân hàm cao nhất; bổ nhiệm các thẩm phán các tòa án quân sự;
- 11) tiến hành đàm phán và ký kết các hiệp ước quốc tế của Liên Xô; chấp nhận quốc thư và triệu hồi các đại diện ngoại giao của các quốc gia nước ngoài đã được công nhận; cử và triệu hồi các đại diện ngoại giao của Liên Xô ở nước ngoài và tại các tổ chức quốc tế; phong các cấp bậc ngoại giao cao nhất và các chức danh đặc biệt khác;
- 12) trao tặng các huân và huy chương Liên Xô, phong tặng các danh hiệu danh dự của Liên Xô;
- 13) quyết định các vấn đề về việc chấp nhận quyền công dân của Liên Xô, tước quốc tịch Liên Xô, cho phép tị nạn; ân xá;
- 14) thông báo tổng động viên hoặc một phần; tuyên bố tình trạng chiến tranh trong trường hợp có một cuộc tấn công quân sự vào Liên Xô và ngay lập tức trình Xô viết Tối cao Liên Xô xem xét vấn đề này; ban bố tình trạng thiết quân luật ở một số địa phương vì lợi ích bảo vệ Liên Xô và an ninh của công dân. Trình giới thiệu và chế độ thiết quân luật do luật định;
- 15) vì lợi ích của việc đảm bảo sự an toàn của công dân Liên Xô, cảnh báo về việc ban bố tình trạng khẩn cấp ở một số địa phương và nếu cần thiết, đưa ra theo yêu cầu hoặc với sự đồng ý của Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao hoặc cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước cộng hòa liên bang tương ứng. Trong trường hợp không có sự đồng ý đó, đưa ra tình trạng khẩn cấp với việc đệ trình ngay quyết định đã được thông qua để được phê chuẩn bởi Xô Viết Tối cao Liên Xô. Nghị quyết của Xô viết tối cao của Liên Xô về vấn đề này được đa số ít nhất 2/3 tổng số thành viên thông qua.
Trong các trường hợp quy định trong phần đầu của điều khoản này, một chế độ tổng thống tạm thời có thể được đưa ra đồng thời tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước cộng hòa liên bang.
Tình trạng khẩn cấp, cũng như chế độ tổng thống, được thiết lập theo luật; - 16) trong trường hợp có những bất đồng giữa Xô viết Liên bang và Xô viết Quốc gia của Xô viết tối cao Liên Xô mà không thể loại bỏ theo cách thức được quy định tại Điều 117 của Hiến pháp Liên Xô, Tổng thống Liên Xô xem xét vấn đề gây tranh cãi để tìm ra một giải pháp có thể chấp nhận được. Nếu không thể đạt được thỏa thuận và thực sự có nguy cơ làm gián đoạn hoạt động bình thường của các cơ quan quyền lực nhà nước và hành chính cao nhất của Liên Xô, Tổng thống có thể trình Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô đề xuất bầu Xô viết Tối cao Liên Xô với thành phần mới.
Điều 127.4. Theo đề nghị của một ứng cử viên cho chức vụ Tổng thống Liên Xô, Phó Tổng thống Liên Xô sẽ được bầu cùng với người đó. Phó Tổng thống Liên Xô sẽ thực hiện một số quyền hạn theo lệnh của Tổng thống Liên Xô và sẽ thay thế Tổng thống Liên Xô trong trường hợp vắng mặt và không thể thi hành nhiệm vụ của mình.
Phó Tổng thống Liên Xô có thể không phải là đại biểu nhân dân.
Điều 127.5. Tổng thống Liên Xô sẽ ban hành các pháp lệnh trên cơ sở và phù hợp với Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô, những pháp lệnh này sẽ có hiệu lực trên toàn bộ lãnh thổ của đất nước.
Điều 127.6. Tổng thống Liên Xô có quyền bất khả xâm phạm và chỉ có thể bị bãi nhiệm bởi Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô trong trường hợp vi phạm Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô. Quyết định này sẽ được Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô thông qua không ít hơn hai phần ba tổng số đại biểu theo quyền lập pháp của chính Đại hội hoặc Xô viết Tối cao Liên Xô, có tính đến kết luận của Ủy ban Giám sát Hiến pháp Liên Xô.
Điều 127.7. Nếu Tổng thống Liên Xô, vì lý do này hay lý do khác, không thể thực hiện nhiệm vụ của mình nữa, thì quyền hạn sẽ được chuyển giao cho Phó Tổng thống Liên Xô cho đến khi Tổng thống mới của Liên Xô được bầu và, nếu điều này là không thể, Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô sẽ thay thế. Cuộc bầu cử Tổng thống mới của Liên Xô sẽ được tổ chức trong vòng không quá ba tháng.
Sửa đổi ngày 26 tháng 12 năm 1990
[sửa](Được sửa đổi vào ngày 26 tháng 12 năm 1990 - sửa đổi bởi Luật Liên Xô ngày 26 tháng 12 năm 1990 số 1861-1 "Về việc sửa đổi và bổ sung Hiến pháp (Luật cơ bản) Liên Xô liên quan đến việc hoàn thiện hệ thống hành chính công ")
Chương 6
[sửa]Điều 34 bổ sung thêm đoạn
"Đặc quyền cho một số công dân chỉ được thiết lập theo luật. Không ai trong Liên Xô được hưởng các đặc quyền bất hợp pháp."
Điều 36. sửa đổi đoạn "Việc thực hiện các tính chất này được đảm bảo bằng [...]" thành "Việc thực hiện các quyền này được đảm bảo bằng [...]"
Chương 9
[sửa]Điều 77. "[...] tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Hội đồng Liên bang, tại Chính phủ của Liên Xô và các [...]." sửa đổi thành "[...] tại Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô, tại Hội đồng Liên bang, tại Nội các Bộ trưởng Liên Xô và các [...]."
Chương 13
[sửa]Điều 96. "Những người là thành viên Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa [...]" sửa thành "Những người là thành viên Nội các Bộ trưởng Liên Xô, Hội đồng Bộ trưởng các nước cộng hòa [...]"
Chương 15
[sửa]Điều 108. bỏ khoản "phê chuẩn Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô;"
Điều 113. sửa đổi một số điều khoản "2) theo đề nghị của Tổng thống Liên Xô, hình thành và bãi bỏ các bộ của Liên Xô và các cơ quan chính phủ trung ương khác của Liên Xô;
3) theo gợi ý của Tổng thống Liên Xô, phê duyệt Thủ tướng Chính phủ, đồng ý tại một phiên họp hoặc từ chối các ứng cử viên của các thành viên Nội các Bộ trưởng Liên Xô và các thành viên của Hội đồng An ninh Liên Xô, đồng ý bãi nhiệm những người này;
4) bầu ra Tòa án Tối cao Liên Xô, Tòa án Trọng tài Tối cao Liên Xô, bổ nhiệm Tổng Kiểm sát trưởng Liên Xô, phê chuẩn hội đồng của Viện Kiểm sát Liên Xô, bổ nhiệm Chủ tịch Viện Kiểm soát Liên Xô;
7) thực hiện, trong phạm vi thẩm quyền của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết, quy định pháp luật về thủ tục thực hiện các quyền hiến định, quyền tự do và nghĩa vụ của công dân, quan hệ tài sản, tổ chức quản lý nền kinh tế quốc dân và văn hóa xã hội xây dựng, ngân sách và hệ thống tài chính, trả công lao động và định giá, thuế, bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, cũng như các quan hệ khác;
13) xác định các hoạt động chính trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh nhà nước; ban bố tình trạng chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp trong cả nước; tuyên bố tình trạng chiến tranh nếu cần phải thực hiện nghĩa vụ của điều ước quốc tế về phòng thủ lẫn nhau chống xâm lược;
18) có quyền hủy bỏ các văn bản của Nội các Bộ trưởng Liên Xô trong trường hợp không phù hợp Hiến pháp Liên Xô và luật pháp của Liên Xô;
20) trong thời gian giữa các kỳ Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô, đưa ra quyết định về việc tổ chức biểu quyết toàn quốc (trưng cầu dân ý Liên Xô);
21) quyết định các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Liên bang, Đại biểu Nhân dân Liên Xô, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền riêng của Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô."
Chương 15.2. Hội đồng Liên bang
[sửa]Thêm chương mới
Điều 127.8. Tổng thống Liên Xô đứng đầu Hội đồng Liên bang, bao gồm Phó Tổng thống Liên Xô, các Chủ tịch (quan chức hàng đầu nhà nước) của các nước cộng hòa. Các quan chức nhà nước cấp cao hơn của các vùng tự trị và các quan chức tỉnh tự trị sẽ có quyền tham gia các phiên họp của Hội đồng Liên bang và biểu quyết quyết định về các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của mình.
Hội đồng Liên bang, trên cơ sở chỉ đạo chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô, do Đại hội Đại biểu Nhân dân Liên Xô xác định, điều phối hoạt động các cơ quan chính quyền nhà nước cao nhất Liên bang và các nước cộng hòa, giám sát việc tuân thủ Hiệp ước Liên bang, xác định các biện pháp thực hiện chính sách quốc gia nhà nước Xô viết, đảm bảo sự tham gia các nước cộng hòa trong việc giải quyết các vấn đề có ý nghĩa toàn Liên bang, thông qua các khuyến nghị dề giải quyết các tranh chấp và các tình huống xung đột quan hệ lợi ích dân tộc. quan hệ
Các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích của các dân tộc không có thực thể quốc gia-nhà nước riêng sẽ được xem xét trong Hội đồng Liên bang với sự tham gia của đại diện của các dân tộc này.
Điều 127.9. Thành viên của Hội đồng Liên bang - quan chức nhà nước cao nhất của nước cộng hòa, đại diện và bảo vệ chủ quyền và lợi ích hợp pháp, sẽ tham gia giải quyết mọi vấn đề trình lên Hội đồng Liên bang.
Một thành viên của Hội đồng Liên bang đảm bảo việc thực hiện các quyết định của Hội đồng Liên bang ở nước cộng hòa tương ứng; kiểm soát việc thực hiện các quyết định đó; nhận mọi thông tin cần thiết từ các cơ quan và quan chức liên bang; có thể khiếu nại các quyết định của các cơ quan quản lý nhà nước liên bang vi phạm các quyền của nước cộng hòa do luật định; thay mặt Tổng thống Liên Xô, đại diện cho Liên Xô ở nước ngoài và thực hiện các quyền lực khác.
Điều 127.10. Các quyết định của Hội đồng Liên bang được thông qua bởi đa số ít nhất hai phần ba số phiếu và được chính thức hóa bằng các pháp lệnh của Tổng thống Liên Xô.
Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô có thể tham gia các cuộc họp của Hội đồng Liên bang.
Tác phẩm này không phải là đối tượng bảo hộ bản quyền theo Phần IV của Bộ luật Dân sự số 230-FZ của Liên bang Nga vào ngày 18 tháng 12, 2006.
Điều 1259. Các đối tượng bảo hộ bản quyền
Khoản 5
- Bản quyền không áp dụng cho ý tưởng; khái niệm; nguyên lý; phương pháp; quy trình; hệ thống; phương tiện; giải pháp kỹ thuật, tổ chức hay những vấn đề khác; phát minh; sự kiện; ngôn ngữ lập trình.
Khoản 6
- Không là đối tượng bản quyền:
- Văn bản chính thức của các cơ quan chính quyền liên bang và địa phương các huyện thị, bao gồm luật pháp, các văn bản pháp quy khác, quyết định của tòa án, những tài liệu mang tính lập pháp, hành chính và tòa án, các văn bản chính quy của các tổ chức quốc tế, cũng như các bản dịch chính thức của họ;
- Các biểu trưng và dấu hiệu quốc gia (cờ, huy hiệu, huân chương, tiền giấy, và những thứ tương tự), cũng như biểu trưng và dấu hiệu của các chính thể địa phương;
- Các tác phẩm dân gian, không có tác giả cụ thể;
- Các thông báo về sự kiện và sự việc, chỉ đơn thuần mang tính thông tin (các thông báo tin tức trong ngày, chương trình truyền hình, lịch trình tàu xe, và những thứ tương tự).
Toàn văn Bộ luật bằng tiếng Nga.
Chú thích – Theo các hiệp ước liên quốc gia và quốc tế, thì Liên bang Nga là chính thể kế thừa hợp pháp của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga và Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết; do đó, thẻ quyền này cũng áp dụng được cho những biểu tượng chính thức và các văn bản chính quy của CHXHCNXV LB Nga và Liên Xô (cấp liên bang) (Cấp liên bang có nghĩa là việc sử dụng các biểu tượng chính thức và văn bản chính quy của 14 nước Cộng hòa Xô viết khác thuộc quyền bảo hộ của luật pháp của chính thể kế thừa hợp pháp của chúng).
Cảnh báo – Thẻ quyền này không thể áp dụng cho các dự thảo của các biểu tượng và văn bản chính thức, do chúng vẫn có thể vẫn được bảo hộ bản quyền.
Tác phẩm này được phát hành theo Giấy phép Creative Commons Ghi công-Chia sẻ tương tự 3.0 Chưa chuyển đổi, cho phép sử dụng, phân phối, và tạo tác phẩm phái sinh một cách tự do, miễn là không được thay đổi giấy phép và ghi chú rõ ràng, cùng với việc ghi công tác giả gốc.
Tác phẩm này được phát hành theo các điều khoản của Giấy phép Tài liệu Tự do GNU.
Điều khoản sử dụng của Wikimedia Foundation yêu cầu văn bản được cấp phép theo GFDL được nhập sau tháng 11 năm 2008 cũng phải cấp phép kép với một giấy phép tương thích khác. "Nội dung chỉ khả dụng trong GFDL không được phép" (§7.4). Điều này không áp dụng cho phương tiện phi văn bản.