Trang:Nho giao 1.pdf/152

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

156
NHO-GIÁO


IV.— Chính-trị: Quan-niệm về chính-trị — Chính danh định phận — Tôn quân-quyền — Thiên-ý và dân-tâm — Quân dân tương thân — Cái thịnh-đức của người quân-tử — Hình chính tương tham — Cư kính hành giản — Thứ, phú, giáo — Kính-cẩn và thận-trọng.

I.— QUÂN-TỬ VÀ TIỂU-NHÂN

Đã nói rằng đạo của Khổng-tử là đạo người quân-tử cốt dạy người ta cho thành người có đức-hạnh hoàn-toàn và có nhân-phẩm tôn-quí, cho nên bao nhiêu những sự dạy dỗ học tập của Khổng-giáo đều chú cả vào sự gây thành người quân-tử. Khổng-giáo chia người ở trong xã-hội ra làm hai hạng là: quân-tử 君 子 và tiểu-nhân 小 人. Quân-tử là quí, là hay; tiểu-nhân là tiện, là dở. Vậy trước khi bàn đến các mục khác, thiết-tưởng nên nói rõ cái tư-cách của người quân-tử và kẻ tiểu-nhân khác nhau thế nào, thì sau xem mới hiểu rõ mọi ý nghĩa.

Người ta sinh-hoạt ở đời bao giờ cũng tựa người hành-khách, lúc nào cũng thấy có hai con đường giao nhau ở trước mặt. Có người biết chọn con đường thẳng mà đi, thì được