THIÊN III
TUÂN-TỬ
Phái Tăng-tử nước Lỗ truyền đến Mạnh-tử rồi không có người nối được đạo-thống nữa. Hậu-nho cho Khổng-giáo truyền đến đó là gián-đoạn, mãi đến đời nhà Tống mới có bọn Chu Liêm-khê, Trình Minh-đạo và Trình Y-xuyên tiếp tục được cái mối học cũ. Xét ra, từ Mạnh-tử về sau cái tinh-thần của Khổng-giáo có phần kém đi nhiều. Về cuối đời Chiến-quốc, các học-phái của Nho-giáo tuy hãy còn nhiều, nhưng phái nào cũng chỉ chuyên về mặt lễ-nghĩa và chính-trị mà thôi, chứ cái học uyên-áo như lúc đầu không có nữa. Xem như sau Mạnh-tử độ bốn năm mươi năm, ở vùng nước Triệu, có Tuân-tử là một cự-tử trong Nho-giáo, thế mà cái học-thuyết dẫu có nhiều điều rất tinh-vi, nhưng cái tôn-chỉ đã khác với cái tôn-chỉ của Khổng-giáo rồi.
Tuân-tử 荀 子 tên là Huống 况, tự là Khanh 卿, người nước Triệu. Ông sinh năm nào và mất năm nào, sách không nói rõ, nhưng cứ theo sách Sử-ký của Tư-mã Thiên, thì khi
