Trang:Nhung tran do mau hoi nguoi Phap moi sang ta den ngay nay 5.pdf/4

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
68
hanoi nhat-nam thu-quan xuat-ban

sao cho được! Mà nếu không chịu, tất nhiên phải đánh nhau, sức mình không thể địch lại với họ, thì làm thế nào.

Tính đi, tính lại, chỉ còn nhờ vào nước Tàu may ra gỡ được nạn này.

Các quan trong triều đồng-ý như vậy.

Sau khi đã đem việc đó tâu với Từ-dụ Thái-hậu, và được Thái hậu ưng ý, vua Tự-đức liền sai Phạm-thận-duật sang Tàu cầu-cứu, một mặt giáng-chỉ cho các quan văn-võ ngoài Bắc phải hết sức phòng-bị quân Phú-lãng-sa. Còn việc yêu-cầu của Henri-Rivière thì Triều-đình lờ đi không trả lời.

Henri-Rivière cũng đoán trước rằng: Muốn cho nước Nam thuận-chịu mấy khoản yêu-cầu ấy, chắc là còn phải dùng đến võ-lực, cho nên sau khi trả lại thành Hà-nội cho quan ta, viên Đại-tá ấy đã gửi thư vào Nam-kỳ, xin « điện » về Pháp cho thêm quân sang...

Cuối năm Nhâm-ngọ (1882), ở Pháp phái sang Bắc-kỳ một toán 750 tên lính, giao cho Henri-Rivière. Hợp với toán quân hiện đóng ở thành Hà-nội, đạo quân của Henri-Rivière có hơn nghìn người.

Chờ mãi không được thư trả lời của triều-đình Huế, Henri-Rivière quyết lấy võ-lực ra oai.

Đầu năm Quí-mùi (1883), viên Đại-tá ấy để lại cho Đại-úy Berthe de Villers 400 tên lính đóng giữ thành Hà-nội, còn bao nhiêu thì mình đem đi xuống đánh Nam-định.

Tổng-đốc Nam-định hồi ấy là Võ-trọng-Bình, một viên quan « nhà nho » rất được Vua Tự-đức tin yêu! Ngài đã nói rằng: « Tỉnh Nam không có Bình thì không Chính, tỉnh Nghệ không có Chính thì không Bình ». chữ Bình chỉ về ông này, mà chữ Chính thì là chỉ vào Nguyễn-Chính, hiện sung chức Kinh-lược. Coi một câu đó đủ thấy hai ông Bình, Chính được vua tín dụng là dường nào!