Trang:Phat giao triet hoc.pdf/139

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

vô ngã ấy vẫn lẩn trong đại ngã (paramâtman)

Tư tưởng ấy dẫn phái đại thừa vào đường luân lý: đối với tự kỷ thì khắc kỷ, mà đối với kẻ khác thì giữ chủ nghĩa lợi tha, chủ nghĩa đại bi, bởi xem kẻ khác cùng mình là đồng thể nhứt như. Do đó đại thừa phật giáo theo chủ nghĩa tích cực mà hoạt động: tự giác nhi giác tha.

Chủ nghĩa khắc kỷ của đại thừa giáo không phải là chủ nghĩa cấm dục của tiểu thừa giáo, mà là chủ nghĩa tôn trọng chủ quan, chủ nghĩa nghiêm túc, để đạt đến viên mãn phật tánh mà vào cõi thường lạc, hay tịnh thổ.

Tiểu thừa giáo theo giới luật cấm dục. Đại thừa giáo thì không ra ngoài sáu cái « ba la mật » (pâramitâ): một là bố thí (dâna, tàu dịch âm đàn-na); hai là trì giới (çîla) tức là ngăn đều ác để được đều thiện; ba là nhẫn nhục (ksânti); bốn là tinh tấn (virya); năm là thiền định (dhyâna); sáu là trí tuệ (prajna). Sáu

137