Trang:The luc khach tru va van de di dan vao Nam ky.pdf/122

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 122 —

nạn nửa chừng nhớ nhà mà bỏ cả công-việc, như một đoạn trên kia đã nói.

Đừng bắt họ phải lấy giấy căn cước và thuế thân gì cả; cho nhiều sự lôi thôi, nếu có cần thì cho họ mỗi người một cái giấy chứng chỉ rằng nông-phu vào khẩn hoang Nam-kỳ là đủ, mà đi tầu cũng không phải trả tiền, trong khi Chính-phủ chưa có một vài chiếc tầu để chuyên vào việc này, thì cũng có thể điều đình với các hãng tầu, chỉ được lấy một phần tư, mà một phần tư ấy, thì cũng Chính-phủ trích sổ chi thu ra cấp cho họ mới được

b/ Cấp ruộng. — Ruộng đất và chỗ ở đồ dùng đã sẵn sàng cả rồi. khi họ vào thì chỉ bắt tay vào làm. Ruộng thì nên cấp mỗi một gia đình họ là 5 mẫu, ấy là cái số trung-bình mà sức một gia đình nông dân mình làm nổi, vả lại cấp cho vừa phải như thế, thì mới có sức dư dụ mà làm, không đến nỗi để hoang-phế.

Khi cấp thì Chính-phủ cũng phải cho sở Đạc-điền khám đạc hẳn hoi, và phát cho mỗi chủ một cái giấy như giấy văn-tự hoặc được cả cái bản đồ ruộng nữa càng hay, để tránh cho khỏi những sự tranh lấn mà sinh ra kiện cáo sau này. Mỗi khu đất đều có vào sổ địa-bộ, để ở tòa ông Tham-biện: trong sổ cũng biên rõ ràng cương-giới, diện-tích, tên người được hưởng, và ngày bắt đầu khai-khẩn là từ ngày nào. Khi đầu mà phát cho cái giấy nhận ruộng ấy, thì chỉ nên là một cái giấy tạm thời mà thôi, liệu chừng trong hạn mấy năm, mà người có ruộng ấy đã khai khẩn được ra rồi, thì bấy giờ mới cho một thứ giấy vĩnh-viễn, người đã vỡ ruộng ấy, có quyền làm chủ, muốn bán, muốn cho thuê, muốn đợ. và muốn làm của hương-hỏa về sau cũng được.

Cái hạn khai-khẩn thì cũng phải định cho họ 8 năm là nhiều, 5 năm là ít. Trong cái hạn ấy họ được miễn hết cả mọi thứ thuế không phải đóng gì cả, hay là 5 năm thì bắt đóng thuế đinh, 8 năm hãy bắt đóng thuế điền cũng được. Bởi bây giờ vỡ 5 mẫu ruộng