Bản tuyên cáo thành lập chế độ Cộng hòa
Bản Tuyên-Cáo của Quốc-Trưởng
Việt-Nam thành-lập chế-độ Cộng-Hòa
(26-10-1955)
Quốc-dân đồng-bào,
Một năm trước đây, giữa lúc nhân-tâm xao-xuyến lo âu, nào ai trong chúng ta có thể đinh-ninh rằng một ngày không xa, chúng ta ra khỏi được một tình trạng khốn đốn, hầu như tuyệt-vọng.
Nhưng, trong những giờ phút đen tối nhất của lịch-sử, dân tộc ta đã luôn luôn vùng dậy, muôn người như một, phá vòng vây khổn, để mở lấy con đường độc-lập và tự-do.
Từ hơn một năm nay, nam, nữ, quân, dân, đã phải gian lao chiến đấu với bao kẻ thù bên trong và bên ngoài. Chính nhờ mối đồng tâm nhất trí của toàn dân, mà chúng ta đã thanh toán được một chế độ lỗi thời, khiến miền Nam trở thành một trung-tâm quốc-gia được mọi người chú ý và tin tưởng rằng tại đây tương lai con người sẽ tốt đẹp hơn. Chính sự chuyển hướng ấy đã lôi cuốn cả triệu đồng bào di cư từ Bắc vào Nam, làm cho mối tin-tưởng nơi chính nghĩa càng thêm vững chắc.
Quốc-dân đồng-bào,
Cuộc trưng-cầu dân ý mà đồng bào đã nhiệt liệt tham gia ngày 23 tháng 10, chứng tỏ đồng bào công nhận đường lối chính trị của tôi là đúng, đồng thời, mở một kỷ nguyên mới cho tương lai xứ sở.
Đồng bào vừa giao phó cho tôi trọng trách thiết lập nền dân chủ cho Tổ-Quốc thân yêu, trách vụ ấy nặng nề thay!
Quả thế, kiến tạo dân chủ không phải chỉ soạn thảo và ban hành văn kiện và luật lệ là đủ. Dân chủ chính là một trạng thái tinh thần, một lề lối sinh hoạt trong sự tôn trọng nhân vị, ngay ở bản thân mình cũng như ở kẻ khác. Mỗi người phải tự rèn luyện hằng ngày, thực hành châu đáo. Dân chủ là cả một nghệ thuật linh hoạt, một cố gắng không ngừng để dung hòa phối hiệp những quan niệm dị đồng cần có và những mối phức tạp không tránh đuợc trên thực tế. Chế độ dân chủ đòi hỏi mỗi người chúng ta trau dồi trí đức hơn bất cứ chế độ nào khác.
Tôi tin tưởng nơi mối đồng-tâm mà đồng-bào đã chứng tỏ trong những thời kỳ nghiêm-trọng chúng ta đã vượt qua; tôi tin-tưởng nơi sức mạnh thiêng-liêng của dân tộc, nơi tinh-anh chí-khí của giống nòi đã từng hấp-thụ những nền văn minh cao quí nhất của nhân-loại. Tôi chắc-chắn rằng, cùng nhau chúng ta sẽ tiêu-diệt mọi hình thức áp-bức độc tài, cùng nhau thực hiện lý-tưởng tập-thể trên phương-diện chính-trị và kinh-tế mà toàn dân thiết-tha mong đợi.
Quốc dân đồng-bào,
Việc soạn thảo Hiến-pháp nước nhà, cũng như cuộc bầu cử Quốc-hội nay mai, sẽ căn cứ theo tinh-thần ấy.
Khai nguyên nền Dân-chủ thật sự cho nước nhà, chúng ta hãy xin Ơn Trên phù-hộ Tổ-Quốc; hãy kính-cẩn nghiêng mình trước anh-linh bao nhiêu con dân đất nước, từ xưa đến nay, đã hy-sinh tính-mệnh, để chúng ta được tự-do và độc-lập,
Chúng ta biết ơn các nước bạn vẫn tin-tưởng chúng ta, tin-tưởng cuộc thắng lợi cuối cùng của dân ta, cả trong những giờ phút chiến đấu nguy kịch nhất.
Đoàn-kết và cương-quyết, thì nhất định Chính-nghĩa cao cả của nước Việt-Nam thống-nhất, tự-do và phú-cường sẽ toàn thắng.
Với niềm tin-tưởng ấy, hợp với ý-chí toàn dân đã chứng tỏ trong cuộc đầu-phiếu ngày 23 tháng 10, tôi long-trọng tuyên-bố QUỐC-GIA VIỆT-NAM là một nước CỘNG-HÒA.
VIỆT-NAM CỘNG-HÒA MUÔN NĂM!
DÂN-TỘC VIỆT MUÔN NĂM!
Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng vì theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, Điều 15, khoản 2, thì "Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó" không phải là đối tượng bảo hộ bản quyền. Còn theo Nghị định số 17/2023/NĐ-CP, Điều 8, khoản 2 của Chính phủ Việt Nam, văn bản hành chính bao gồm "văn bản của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân".
