Binh xa hành

by Đỗ Phủ

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán-Việt	Bản dịch của Nhượng Tống
兵車行 車轔轔， 馬蕭蕭， 行人弓箭各在腰。 耶孃妻子走相送， 塵埃不見咸陽橋。 牽衣頓足攔道哭， 哭聲直上干雲霄。 道旁過者問行人， 行人但云點行頻。 或從十五北防河， 便至四十西營田。 去時里正與裹頭， 歸來頭白還戍邊。 邊亭流血成海水， 武皇開邊意未已。 君不聞漢家山東二百州， 千村萬落生荊杞。 縱有健婦把鋤犁， 禾生隴畝無東西。 況復秦兵耐苦戰， 被驅不異犬與雞。 長者雖有問， 役夫敢申恨。 且如今年冬， 未休關西卒。 縣官急索租， 租稅從何出。 信知生男惡， 反是生女好。 生女猶得嫁比鄰， 生男埋沒隨百草。 君不見青海頭， 古來白骨無人收。 新鬼煩冤舊鬼哭， 天陰雨濕聲啾啾。	Binh xa hành Xa lân lân, Mã tiêu tiêu, Hành nhân cung tiễn các tại yêu. Gia nương thê tử tẩu tương tống, Trần ai bất kiến Hàm Dương kiều. Khiên y đốn túc lan đạo khốc, Khốc thanh trực thướng can vân tiêu. Đạo bàng quá giả vấn hành nhân, Hành nhân đãn vân: điểm hành tần. Hoặc tòng thập ngũ bắc phòng Hà, Tiện chí tứ thập tây doanh điền. Khứ thời lý chính dữ khoả đầu, Qui lai đầu bạch hoàn thú biên. Biên đình lưu huyết thành hải thuỷ, Vũ Hoàng khai biên ý vị dĩ. Quân bất văn: Hán gia Sơn Đông nhị bách châu, Thiên thôn vạn lạc sinh kinh kỷ? Túng hữu kiện phụ bả sừ lê, Hoà sinh lũng mẫu vô đông tê. Huống phục Tần binh nại khổ chiến, Bị khu bất dị khuyển dữ kê! Trưởng giả tuy hữu vấn, Dịch phu cảm thân hận! Thả như kim niên đông, Vị hưu Quan Tây tốt. Huyện quan cấp sách tô, Tô thuế tòng hà xuất? Tín tri sinh nam ác, Phản thị sinh nữ hảo. Sinh nữ do đắc giá tị lân, Sinh nam mai một tuỳ bách thảo. Quân bất kiến Thanh Hải đầu, Cổ lai bạch cốt vô nhân thu? Tân quỷ phiền oan, cựu quỷ khốc, Thiên âm vũ thấp, thanh thu thu.	Bài hành xe trận Ngựa hí vang! Xe sình sịch chạy! Lưng đeo cung ai nấy như nhau Vợ con cha mẹ chạy sau Bụi tung nhìn chẳng thấy cầu Hàm Dương Níu vạt áo đón đường lăn lóc Vọng tận trời tiếng khóc thảm thê Qua đường khách hỏi việc chi Người đi rằng: Chúng tôi đi ... đi hoài Mười lăm tuổi ra ngoài quan ải Ngoài bốn mươi sang tới đồn điền Bạc đầu về lại thú biên Lúc đi ông lý đứng bên bịt đầu Ngoài biên máu đỏ ngầu như bể Nhà vua còn chưa nghỉ khai biên Quan Ðông làng xóm muôn nghìn Hai trăm châu lẻ mọc liền chông gai Dù gái khỏe có tài cày cuốc Ðầy đồng sao phá được cỏ đi Quân Mường lại đánh rát ghê Bị xua thôi có khác chi chó gà Ông dẫu muốn hỏi ra manh mối Tôi dám đâu cạn nỗi đắng cay Tức như mùa rét năm nay Quân còn kéo tới Quan Tây ùn ùn Quan huyện lại gấp dồn sưu thuế Sưu thuế nào biết chẻ đâu ra Sinh trai khổ mẹ khổ cha Thà sinh con gái thế mà lại hay Sinh gái được gả ngay lân cận Sinh trai đành vùi lẫn cỏ cây Chẳng đi ông chẳng có hay Bể xanh trên bãi xương bày trắng phau Chồng chất mãi ai nào nhặt hộ Ma mới phiền ma cũ kêu oan Những khi trời tối mưa tàn Tiếng ma ti tỉ khóc than canh dài