Chuyện giải buồn/53
53. — chịu án oan.
Châu-sanh là người ở đất Dương-cốc, nhỏ trai lanh lợi hay diễu cợt, vợ mất sớm toan bề chắp nối, cậy một bà già đem mối. Xảy thấy lối xóm có một đứa con gái lịch sự mà có chồng, bèn nói chơi với mụ mai rằng: tôi thấy lối xóm bà ở có một đứa đẹp lắm, bà có đem mối, phải được như chỗ ấy thì tôi mới ưng. Mụ mai cũng nói chơi rằng: cậu muốn, thì cậu phải giết chồng nó trước rồi tôi sẽ tính cho, Châu-sanh cũng ừ bướn chơi. Cách đâu hơn một tháng, chồng con gái lịch sự ấy đi đòi nợ, rủi thì bị chúng giết bỏ thây ngoài đồng. Quan huyện bắt làng bàng cận tấn khảo hết cách cũng không ra mối. Chẳng dè mụ mai thèo lẻo học đi học lại những tiếng nói chơi. Ai nấy đều nghi cho Châu-sanh, quan huyện bắt Châu-sanh tra hết sức không ra sự chi, lại nghi cho con lịch sự ấy tư thông với Châu-sanh, liền cho bắt tới tấn khảo gần chết, con lịch sự ấy túng phải chịu có tư thông. Tấn Châu-sanh, Châu-sanh la lên nói: đờn bà sức lực bao nhiêu, hễ đau chơn thì há miệng, như để cho người ta chết oan lại mang tiếng xấu, dầu quỉ thần không hay, lòng tôi đâu nỡ; thôi để tôi xưng ngay, thiệt giết người mà lấy vợ người, thì là việc tôi làm, con ấy không hay biết chi sốt. Quan huyện hỏi lấy chi làm bằng? Châu-sanh nói áo tôi còn vấy máu. Quan huyện sai quân đi soát nội nhà không thấy chi, lại tấn Châu-sanh chết đi sống lại đôi ba hiệp. Châu-sanh kiếm đều nói rằng: tại mẹ tôi sợ tôi chết cho nên không chịu đưa áo ra, xin dẩn tôi về tôi lấy. Châu-sanh về tới nhà nói với mẹ rằng: mẹ đưa áo thì tôi cũng chết, không đưa thì tôi cũng chết, đưa ra mà chết cho mau, chẳng thà để mà cầm cơ. Người mẹ khóc vào nhà một hồi đem áo ra đưa cho con. Quan huyện xét dấu máu rõ ràng, bèn làm án chém Châu-sanh. Án đưa lên quan trên bác hoài, thẩm hoài, Châu-sanh cũng chịu một bề. Cách hơn một năm mới định ngày xử. Quan huyện đương nghi sợ trong lòng, xảy có một người đi thẳng vào công đường, trợn con mắt lên mắng quan huyện rằng: thấp trí như vậy mà trị dân làm sao đặng. Hai ba mươi lệ xốc vào bắt, người ấy vừa giang tay ra, bao nhiêu quân lệ đều ngã lăn. Quan huyện sợ hòng chạy trốn, người ấy nói lớn tiếng mà rằng: ta là Châu-thương làm chức tướng quân hầu gần ông Quan-đế; quan huyện muốn chạy thì ta giết ngay. Quan huyện run sợ thất sắc, nghe người ấy nói: đứa giết người là thằng Cung-tiêu, tên Châu nầy có tội gì. Người ấy nói rồi liền ngã ra, chết giả một hồi lâu mới sống lại, mặt mày không còn sắc người; đến khi hỏi tên nó thì nó xưng là Cung-tiêu. Quan huyện bắt đánh nó chịu xưng ngay.
Số là tên Cung-tiêu ấy, bình nhựt hay đi ăn cướp, ngày kia hay người chồng con gái đi đòi nợ về, trong ý tưởng trong lưng người ấy làm sao cũng có bạc, té ra giết rồi lục lưng người ấy không có một đồng. Sau nghe tên Châu chịu tội, thì cũng lấy làm mầng; còn ngày ấy mình vào chốn công môn cũng không biết là ai khiến vào.
Quan huyện hỏi Châu-sanh áo vấy máu ở đâu mà ra, Châu-sanh cũng không biết. Quan huyện cho đòi bà mẹ, thì bà mẹ nói máu ấy là máu cánh tay bà ấy thoa vào. Nghiệm bên cánh tay tả bà ấy thì lằn dao cắt chưa lành, quan huyện sững sốt, sau vì án ấy bị cách chức, thục tội chưa xong mà chết. Cách hơn một năm mẹ chồng con gái ấy cho dâu cải giá; con dâu cám vì Châu-sanh có nghĩa, bà mẹ bèn gả cho Châu-sanh.