Bước tới nội dung

Hồng Đức lục niên Ất Mùi khoa tiến sĩ đề danh ký

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Hồng Đức lục niên Ất Mùi khoa tiến sĩ đề danh ký - 洪德六年乙未科進士題名記  (1484) 
của Lê Ngạn Tuấn

Văn bia đề danh tiến sĩ khoa Ất Mùi niên hiệu Hồng Đức thứ 6 (1475) do Lê Ngạn Tuấn soạn, dựng ngày 15 tháng 8 niên hiệu Hồng Đức thứ 15 (1484).

洪德六年乙未科進士題名記 Hồng Đức lục niên Ất Mùi khoa tiến sĩ đề danh ký

皇越洪德改元之六、時當大比、天下士詣于春官者、三千餘人;閱四試、得合格四十三名。五月十一日、皇上御敬天殿、降賜旨問。命榮進鎮國上將軍駙馬都尉、東軍都督府左都督、端武伯柱國、臣鄭公路;奉直大夫吏部尚書、臣黃仁添;奉直大夫太子少保、御史臺都御史、臣陳封;朝列大夫、翰林院侍讀、兼東閣學士、臣申仁忠;顯恭大夫、東閣校書、臣杜潤;茂林郎東閣校書、臣郭廷寶、分董其事。及進讀試卷、皇上親擢武濬昭等、賜進士及第、進士出身、同進士出身、各有差。恩榮次第、悉遵成式;惟立石一事、有司未克舉行。至是禮部奉命、具名次追刻之、敕臣彥俊為記。臣祇承休命、不覺汗惶、謹拜手稽首而進言曰﹕賢才之於國家、猶人之有元氣、不可一日無也。然選擇必有其道、激勸必有其方。昔在成周、鄉論士之秀、而升之司徒、曰選士;司徒論選士之秀、而升之國學曰造士;大司樂又論其秀者、以告于王、而升諸司馬、曰進士;必論定然後官之、任官然後爵之。選擇如此其精、激勸如此其至、故當時卷阿有藹藹之多、棫樸有芃芃之盛。詩曰、思皇多士、生此王國;又曰、濟濟多士、文王以寧、非偶然也。繼而隋唐、而宋元、上之所以求、下之所以進、率皆藉此為名、然其得人致治之寶、猶有可議。洪惟聖朝、太祖高皇帝、粉神武以定堿中、闡人文而化天下。太宗文皇帝、心存繼述、任重君師;風雷神鼓舞之機、陶治妙作成之化。自大寶開科、而取士之規模、用賢之方法權輿矣。仁宗皇帝襲矩顯謨、重熙累洽。皇上率循大卞、敷賁前光;禮樂典章、秩然有序;聲明文物、粲尔一新;而學校科目、尤拳拳焉;即政之初、未遑他務、首臨大學、次定賢科;三舍國子增廣有員、敦教育也;鄉試會試殿試有錄、示獎勸也;刻石以題其名、垂示久也; 記以敘其事、詳故實也。其取士必先德行而後文章、即鄉舉里選之良法也;其任人必右器識而左才藝、即論定任官之美意也。科場條貫、品式備具如此、而又以崇儒之寶心、致用儒之寶效、固非隋唐宋元慕虛名之可比者;宜其人文宣朗、治化休明、振後光前。駕今軼古、濟濟以寧之美、豈成周之所能獨專哉。是榜中興之第五科也、敷求益廣、簡擇益精、故其得人、一時稱盛。今皆布列庶位、恭論思、或陪禁近、或處風霜之地。或聯審駁之司;職記載模範者有之、任平反撫字者有之。蓋思砥礪初心、激昂大節、燀声名之赫奕、播勳業之礌硠;庶幾上不負朝廷拔擢之恩;下不負平生懷抱之志也。倘或不尔、後世將有指而議者、曰某也忠勒、某也姦偽、某也康以律已、某也貪以敗官;某也蹇蹇如汲黯魏徵、某也奄奄如曹蜍李志;某也出而名世、某也用而傳經;必不能逃眾口之公者。是則斯石之立、非徒樹風聲流美譽、侈多士一時之榮而已;勸戒深意、實寓其間。臣百拜謹書、用規當世之八彀者、且以自勉云臣謹記。


東閣校書敏事佐郎、臣黎彥俊奉敕撰。


謹事郎中書監正字、臣太蘇叔廉奉敕書。


茂林郎金光門待詔、臣蘇礙奉敕篆。


洪德十五年八月十五日立。


Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.