Lời hỏi? Các anh em thanh niên/8
Bài thứ tám
I. — Những nước láng giềng với ta có những nước nào?
II. — Thưa, có ba nước: nước Trung-Huê (Chine), nước Xiêm-la (Siam), nước Miến-điện (Birmanie).
I. — Láng giềng với nước ta ở về phía đông, phía bắc, phía đông-bắc, phía tây-bắc là nước nào?
II. — Thưa, nước Trung-Huê: phía đông nước ta là tĩnh Quảng-Đông (Canton), phía đông-bắc với phía bắc nước ta là tĩnh Quản-Tây (Khouangsi), phía tây-bắc nước ta là tĩnh Vân-nam (Yunnam) đều là đất Trung-Huê mà láng giềng với ta đó.
I. — Phía tây và phía tây-nam nước ta là nước nào?
II. — Thưa, nước Xiêm-la, nước ấy chung với ta một con sông Cữu-long-giang (Mékong), bên tây sông Cữu-long-giang về nước Xiêm-la, bên đông sông Cữu-long về nước ta.
I. — Nước ta có mấy bộ-phận lớn?
II. — Thưa có năm bộ-phận.
I. — Những bộ phận gì?
II. — Thưa Bắc-Kỳ (Tonkin), Trung-Kỳ (Annam) Nam-Kỳ (Cochinchine), Bắc-Kỳ là phần đất cũ nước ta từ thuở xưa đến giờ đã hơn ba ngàn năm: Trung-Kỳ từ tỉnh Quảng-bình về phía nam đến tỉnh Bình-Thuận thuở xưa vẩn đất cũ nước Chiêm-Thành mà gần đây hai trăm năm thuộc về nước ta; Nam-Kỳ xưa là đất cũ nước Chơn-Lạp mà gần đây hơn một trăm năm thuộc về nước ta. Ba bộ phận đó tóm kêu bằng tam-kỳ.
I. — Còn ngoài nữa có những bộ-phận gì?
II. — Lào-oa (Laos) với Cao-mên (Cambodge). Lào-oa thuở xưa là đất cũ của Ai-lao với Vạn-tượng. Từ vào đời triều nhà Nguyễn thời phụ-thuộc về nước ta. Cao-Mên thuở xưa là riêng một nước, gọi rằng Chơn-lạp. Từ đời vua Minh-Mạng bảo-hộ Cao-mên mà nước ấy cũng phụ-thuộc về nước ta.
Hai xứ đó cũng là bộ-phận lớn của nước ta nữa.