Nữ quốc dân tu tri/13

←

Nữ quốc dân tu tri của Phan Bội Châu
Chương thứ 13

→

CHƯƠNG THỨ 13

Đạo làm vợ III

Chồng sang vì vợ, ta phải lo lường,

Học bà Tề Khương, khiễn ông Trùng-nhĩ^[1] 重耳
Trượng phu hữu chí, 丈夫有志 ta dục cho đi,
Quên nỗi biệt ly. 別離 chung đường ưu ái, 憂愛
Thế là vợ giỏi, cắt vắn lấy dài,
Há phải như ai, buồng the quấn quít,
Học bà Trưng Trắc, giận giặc thương chồng, 徵側
Thề với non sông, liều thân giết giặc
Trả xong nợ nước, rửa sạch thù chồng,
Ấy nữ anh hùng 女英雄 nghìn thu mấy kẻ,

▲ Tề-khương: 齊姜 là con gái ông Hoàng-công nước Tề, vợ vua Văn-công nhà Tấn. Trong lúc nhà nước loạn lạc, vua Văn-công bấy giờ đương còn làm thế tử tên là Trùng-Nhĩ chạy cùng quốc-cựu cậu vua là Cữu-Phạm lánh nạn ở nước Tề, vua Tề che chở cho lại còn gả con gái là Tề-Khương cho làm vợ; Trùng-Nhỉ đêm ngày những lo sự khôi phục nước lại, nhưng vì vua Hiến-Công là con vua Hoàn-công hèn kém không thể cậy vào đó mà mưu đồ đại sự được, một hôm Trùng-Nhĩ và Cữu-Phạm đem nhau ra gốc dâu bàn bạc về sự phục-quốc. Một cô con gái hầu nghe đặng về mách lại cho Tề-Khương hay, bà thuật chuyện ấy lại cho chồng và có nói rằng: Chàng có chí bốn phương, hôm chàng mưu tính việc phục-quốc chẳng may lộ ra, người thị nữ biết thì nay thiếp đã giết nó rồi chàng không sợ chuyện mật tiết lộ ra.
Ngươi Trùng-Nhĩ chối rằng: Không nghĩ đến chuyện ấy Bà Tề-Khương lấy lòng thành thực mà khuyên chồng sớm lo việc khôi phục nước nhà, nên phải về nước củ, đuổi kẻ tranh quyền cướp ngôi mà trung hưng lại nhà Tấn; ngươi Trùng-Nhĩ chối từ không nghe và nói rằng, thân được an nhàn thế cũng đủ hạnh phúc rồi.
Bà Tề-Khương biết lời nói mình không thể xiêu được lòng chồng nên bàn bạc cùng cậu Phạm, phục cho Trùng-nhĩ uống rượu thật say, rồi bỏ lên xe đưa về nước.
Sau nhờ có nước lân bang mà sự khôi phục nước được thành công, lên làm vua nhà Tấn lấy hiệu Tấn-văn công.

[1] ▲ Tề-khương: 齊姜 là con gái ông Hoàng-công nước Tề, vợ vua Văn-công nhà Tấn. Trong lúc nhà nước loạn lạc, vua Văn-công bấy giờ đương còn làm thế tử tên là Trùng-Nhĩ chạy cùng quốc-cựu cậu vua là Cữu-Phạm lánh nạn ở nước Tề, vua Tề che chở cho lại còn gả con gái là Tề-Khương cho làm vợ; Trùng-Nhỉ đêm ngày những lo sự khôi phục nước lại, nhưng vì vua Hiến-Công là con vua Hoàn-công hèn kém không thể cậy vào đó mà mưu đồ đại sự được, một hôm Trùng-Nhĩ và Cữu-Phạm đem nhau ra gốc dâu bàn bạc về sự phục-quốc. Một cô con gái hầu nghe đặng về mách lại cho Tề-Khương hay, bà thuật chuyện ấy lại cho chồng và có nói rằng: Chàng có chí bốn phương, hôm chàng mưu tính việc phục-quốc chẳng may lộ ra, người thị nữ biết thì nay thiếp đã giết nó rồi chàng không sợ chuyện mật tiết lộ ra.
Ngươi Trùng-Nhĩ chối rằng: Không nghĩ đến chuyện ấy Bà Tề-Khương lấy lòng thành thực mà khuyên chồng sớm lo việc khôi phục nước nhà, nên phải về nước củ, đuổi kẻ tranh quyền cướp ngôi mà trung hưng lại nhà Tấn; ngươi Trùng-Nhĩ chối từ không nghe và nói rằng, thân được an nhàn thế cũng đủ hạnh phúc rồi.
Bà Tề-Khương biết lời nói mình không thể xiêu được lòng chồng nên bàn bạc cùng cậu Phạm, phục cho Trùng-nhĩ uống rượu thật say, rồi bỏ lên xe đưa về nước.
Sau nhờ có nước lân bang mà sự khôi phục nước được thành công, lên làm vua nhà Tấn lấy hiệu Tấn-văn công.

[1]