Ngụ hứng

by Nguyễn Bỉnh Khiêm

I

Phiên âm Hán Việt

Bán y thôn thị bán nhân hương,
Trung hữu trì viên nhất mẫu cường,
Am quán trường nhàn xuân bất lão,
Giang san nhập họa bút sinh hương.
Thanh lưu tá hưởng cầm thanh nhuận,
Cổ mộc lưu âm khách mộng lương.
Thặng hỉ tư văn^[1] thiên vị táng,
Chí kim hạnh đắc bộc thu dương.

II

Phiên âm Hán Việt

Giang quán đăng lâm nhật hướng tà,
Thừa nhàn bả tửu thích ngư ca.
Bán thiên lương đệ thanh phong hảo,
Lưỡng ngạn tình thiên lục thụ đa.
Hứng kịch dã tình thiên ái cúc,
Túy nùng lão nhãn dị sinh hoa.
Hà thời tái đổ Đường, Ngu trị,
Y cựu kiền khôn nhất thái hòa.

III

Phiên âm Hán Việt

Công danh bất hệ nhất hư chu,
Liêu hướng điền viên mịch thắng du.
Tài cúc đình tiền vô tục khách,
Cán y khê ngoại hữu thanh lưu.
Nho quan tự tín đa thân ngộ,
Đỉnh thực thùy năng vị quốc mưu.
Tất cánh dục cầu ngô lạc xứ,
Tri ngô hậu lạc tại tiên ưu^[2].

IV

Phiên âm Hán Việt

Mịch đắc thôn khê địa nhất triền.
Nhàn lai ngô diệc lạc ngô thiên.
Hiểu lâm thái phố sương niêm lí,
Dạ phiếm ngư ki nguyệt mãn thuyền.
Động tĩnh tự tri kì hữu toán,
Quyển thư thùy vị điếu vô quyền.
Kí ngôn tử các hồng lâu khách,
Mạc bả sinh ca quát túy miên.

V

Phiên âm Hán Việt

Yếm kham trọc thế đấu phù vinh,
Tân quán^[3] thâu nhàn ngã độc thanh.
Sơn thủy đô tòng nhân trí lạc
Đồ thư hội đắc cổ kim tình.
Quang phong tễ nguyệt cung ngâm vịnh,
Lão tẩu hoàng đồng thức tính danh.
Tối ái ngư ông giang thượng địch,
Lạc mai nhất khúc lộng tân thanh.

VIII

Phiên âm Hán Việt

Tế nịch phù nguy quí bất tài,
Cố viên hữu ước trụng qui lai.
Khiết thân chỉ khủng thanh danh đại
Kịch túy na tri lão bệnh thôi.
Sơn đới thu dung thanh chuyển sấu,
Giang hàm nguyệt ảnh bạch tương sai.
Cơ quan liễu khước đồ vô sự,
Tân quán sài môn tận nhật khai.

X

Phiên âm Hán Việt

Vân am am cận tiểu khê tuyền,
Mãi đoạn sơ vô phí nhất tiền.
Cao khiết thùy vi thiên hạ sĩ
An nhàn ngã thị địa trung tiên.
Vãn hương tam kính Đào Bành Trạch^[4]
Phá ốc sổ gian Lư Ngọc Xuyên^[5].
Biệt hữu giá ban chân lạc thú,
Thanh phong minh nguyệt túy ngâm biên.

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Tư văn: cái văn ấy (chỉ đạo Nho và văn của mình)
2. ▲ Do câu "Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc" của Phạm Trọng Yêm thời Bắc Tống
3. ▲ Tân quán: quán Trung Tân, do Nguyễn Bỉnh Khiêm dựng ở quê nhà để vui hưởng cảnh nhàn
4. ▲ Đào Tiềm, nhà thơ đời Tấn
5. ▲ Lư Đồng, ẩn sĩ đời Đường