Phát biểu điều trần của Ted Osius

by Ted Osius

Ứng viên đề cử làm Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam
Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện
Ngày 17 tháng 6 năm 2014

Thưa ngài Chủ tịch và các thành viên của Uỷ ban Đối ngoại. Hôm nay tôi thật hân hạnh được trình bày với các ngài ở đây với tư cách là người được Tổng thống đề cử làm Đại sứ tiếp theo tại Việt Nam.

Tôi rất vui với sự hiện diện của các thành viên gia đình và bạn bè tôi cùng chúng ta hôm nay. Tôi xin cảm ơn ngài thượng nghị sỹ bang Maryland đã chủ trì buổi điều trần này, và cảm ơn tất cả các ngài đã xem xét việc đề cử của tôi.

Đây là một giấc mơ trở thành hiện thực đối với tôi. Ở giai đoạn đầu trong sự nghiệp của mình, tôi đã hân hạnh được trợ giúp Pete Peterson, vị Đại sứ Hoa Kỳ đầu tiên tại Việt Nam sau khi bình thường hoá quan hệ, trong việc đặt nền móng cho một mối quan hệ mới giữa hai nước chúng ta. Tôi đã đại diện Phó Tổng thống Al Gore trong một nhóm làm việc để chuẩn bị cho một hiệp định thương mại song phương với Việt Nam, và tôi đã tháp tùng Tổng thống Bill Clinton trong chuyến thăm lịch sử của ông đến đó.

Tôi phục vụ chủ yếu ở châu Á trong phần lớn thời gian 25 năm làm việc trong ngành ngoại giao. Một điểm nhấn trong sự nghiệp của tôi là đã lãnh đạo một nhóm nhỏ mở cơ quan đại diện của chúng ta tại Thành phố Hồ Chí Minh, trước kia là Sài Gòn. Tôi thích thú với cơ hội mang lại cho Hoa Kỳ thêm những người bạn ở một nơi mà trước đây chỉ gợi nhớ người Mỹ đến xung đột.

Tôi đã đi thăm khắp nơi ở Việt Nam, trong đó có một lần tôi đã đạp xe đạp suốt 1200 dặm từ Hà Nội đến Sài Gòn. Tại vùng phi quân sự trước đây, tôi dừng xe trên một cây cầu, ngắm nhìn những cái trông như những ao nước nằm rải rác trên nền cảnh quan nơi đó. Một phụ nữ lớn tuổi nói với tôi bằng tiếng Việt rằng đó không phải là những cái ao, mà là những hố bom trước đây, có cả ở trong làng bà nữa. Khi tôi nói với bà rằng tôi đại diện cho chính phủ và người dân Hoa Kỳ, bà đáp lại theo cách nói người trong nhà khiến tiếng Việt trở thành ngôn ngữ nghe thật thân thuộc: “Hôm nay, chúng ta là anh chị em”.

Từ những ngày đầu như thế, tôi đã chứng kiến mối quan hệ của chúng ta với Việt Nam phát triển thành một mối quan hệ đối tác quan trọng, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và các lợi ích chiến lược chung.

Như Ngoại trưởng Kerry đã nói vào năm ngoái ở Hà Nội, “một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng, độc lập và tôn trọng nguyên tắc pháp quyền và nhân quyền sẽ là một đối tác trọng yếu của Hoa Kỳ trong nhiều thách thức ở khu vực và trên toàn cầu”. Trong thời gian ở Thượng viện, John Kerry đã hợp tác cùng Thượng nghị sỹ John McCain để đảm bảo rằng người Mỹ có thể coi Việt Nam không chỉ là một cuộc chiến, mà còn là một quốc gia, một dân tộc mà Hoa Kỳ có thể hợp tác trong hoà bình. Họ đã nhìn xa hơn những hố bom và thấy được hy vọng cho tương lai.

Nỗ lực của họ bao gồm việc đảm bảo tìm kiếm với mức độ đầy đủ nhất có thể được những quân nhân của chúng ta mất tích tại Việt Nam và chúng ta phải hoàn thành quá trình đó với sự trân trọng. Lịch sử của chúng ta với Việt Nam không hề dễ dàng, thậm chí ngay hiện nay chúng ta vẫn đối mặt với những khác biệt thực sự. Nếu được chuẩn thuận cho vị trí này, tôi sẽ đối mặt với những khác biệt đó một cách thẳng thắn và trực tiếp với các nhà lãnh đạo tại Hà nội. Tôi sẽ nói rằng khi chính quyền Việt Nam tôn trọng nhân quyền, họ sẽ trở nên mạnh hơn, chứ không yếu đi, và tiềm năng của mối quan hệ đối tác giữa hai nước cũng sẽ tăng theo. Tôi sẽ thúc ép chính quyền Việt Nam bảo vệ các quyền cơ bản của con người, bao gồm việc thả các tù nhân lương tâm và tiến hành những thay đổi về mặt hệ thống, để Việt Nam có thể hội nhập hoàn toàn vào cộng đồng thế giới. Bởi vì ngay cả trong các gia đình, những khác biệt giữa anh chị em đều có thể dàn xếp được, và lịch sử là điều có thể vượt qua.

Nếu được chuẩn thuận, tôi sẽ nỗ lực tăng cường các mối liên hệ gắn kết nhân dân hai nước chúng ta. Những liên hệ như vậy là trọng tâm của Quan hệ Đối tác Toàn diện được Tổng thống Obama và Chủ tịch Sang xác lập năm ngoái. Trao đổi giáo dục là một ví dụ tốt đẹp, hiện đã có 16.000 du học sinh Việt Nam đang học tập tại Hoa Kỳ, và nhiều người khác đang theo học Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Thương mại là một yếu tố then chốt nữa trong mối quan hệ giữa hai nước. Thương mại hai chiều tiếp tục tăng trưởng, từ 451 triệu USD vào năm 1995 đã lên đến gần 30 tỷ USD trong năm ngoái. Việc hoàn tất thành công hiệp định tiêu chuẩn cao Đối tác Xuyên Thái bình dương (TPP) sẽ làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ thương mại và chiến lược này, đưa Việt Nam gia nhập một cộng đồng các quốc gia đóng góp tới 40% GDP của thế giới.

Trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác Toàn diện, hai nước chúng ta đang cùng nhau làm việc để bảo vệ hoà bình, ổn định, hợp tác, và thịnh vượng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Chúng ta đã mở rộng hợp tác với Việt Nam trong những lĩnh vực như an ninh, chống phổ biến vũ khí hạt nhân, và hành pháp. Nếu được chuẩn thuận, tôi dự kiến sẽ tiếp tục những nỗ lực của các vị tiền nhiệm trong việc mở rộng và làm sâu sắc hơn sự can dự của chúng ta. Tôi cũng sẽ duy trì cam kết mạnh mẽ về đảm bảo an toàn và an ninh cho tất cả nhân viên làm việc cho Phái đoàn Ngoại giao của chúng ta.

Một nửa lượng hàng hoá vận chuyển bằng tàu biển của thế giới đi qua Biển Đông. Hoa Kỳ có lợi ích quốc gia trong việc bảo đảm luân chuyển thương mại xuyên suốt và tự do hàng hải và hàng không trong vùng biển này.

Chúng ta có quyền lợi sâu sắc trong việc đảm bảo rằng các tranh chấp về lãnh thổ và hàng hải tại Biển Đông được giải quyết phù hợp với luật pháp quốc tế chứ không phải bằng cách cưỡng ép, dùng vũ lực hay đe dọa. Đáng tiếc là gần đây chúng ta thấy Trung Quốc thường tiến hành các hành động đơn phương để thúc đẩy các tuyên bố về lãnh thổ và lãnh hải của họ; mà mới đây nhất là việc Trung Quốc đưa một giàn khoan dầu vào vùng lãnh hải tranh chấp gần Việt Nam.

Quốc hội Hoa Kỳ đã đóng vai trò then chốt trong việc thay đổi quá khứ khó khăn của chúng ta với Việt Nam thành một tương lai đầy hứa hẹn. Nếu được chuẩn thuận, tôi mong đợi được đón tiếp các ngài ở Hà Nội. Một lần nữa, xin cảm ơn vì đã xem xét việc đề cử của tôi cho cơ hội đầy thử thách và xứng đáng này để tôi được tiếp tục phục vụ Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.