Bước tới nội dung

Sách quan chế/49

Văn thư lưu trữ mở Wikisource

HÌNH BỘ, 刑部

ministre de la justice.

Hình bộ thu quan đại tư khấu. 刑部秋官大司宼 Sách Châu lễ gọi là Tư khấu, lại gọi là Thu khanh; có chỗ kêu là Sĩ sư. Đời Hán quang võ kêu là Tặc tào. Hậu Châu kêu là Hình bộ đại phu. Đời Đường cải là Tư hình thái thường bá. — Chưởng pháp luật hình danh, Dỉ túc bang hiến, nghĩa là cho trọng phép nước.

Ti thuộc có Kinh chương ti, Trực kỳ ti, Nam hiến ti, Bắc hiến ti, Hình ấn ti, Hình trực xứ. Trong bộ nầy viên quan chức việc thắng số hơn các bộ khác.

1º Kinh chương thanh lại ti, đến năm Tự-đức thứ tư, cải là Kinh trực ti. — Những chương sớ, án kiện, văn di, các việc ở tại Kinh đô cùng phủ Thừa-thiên đều về ti nầy làm chủ.

2º Trực kỳ thanh lại ti. — Những chương sớ, án kiện, văn di, các việc tại nam bắc trực, tả hữu kỳ, đều về ti nầy làm chủ.

3º Nam hiến thanh lại ti. — Những chương sớ, án kiện, văn di, các việc trong Nam-kỳ đều về ti nầy.

4º Bắc hiến thanh lại ti. — Hay những chương sớ, án kiện, văn di, các việc Bắc-kỳ.

Còn Hình ấn ti, Hình trực xứ, thì tài tỉnh, giao cho các ti khác chuyên biện. Lại trong các ti ứng tỉnh, có dư quan thì bổ về ti Kinh trực, ti Nam hiến, Bắc hiến.


Tả trực là Quảng-nam, Quảng-ngãi; Hữu trực là Quảng-trị, Quảng-bình; Bình-định, Phú-yên, Khánh-hòa, Bình-thuận, là Tả kỳ; Hà-tịnh, Nghệ-an, Thanh-hóa, là Hữu kỳ.