Từ điển Việt–Bồ–La/O

by Alexandre de Rhodes

O

O

ổ muông: couil de animaes: cubile animalium, ſic, ổ con chó, ổ hồm &c: de auibus dicitur, tổ, præterquam de gallina, nam dicitur. ổ gà: ninho da galinha: nidus gallinæ.

ô ŏế: couſa çuja: immundus, a, vm. dicitur etiàm modeſtè loquendo de re venerea, ſự ô ŏế, ſự dơ dáy.

ờ, ởi ờ: vagaroſo no fazer: lentus in operando. làm ởi ờ, idem.

ở: eſtar: adſum, es. ở nh à: està em caza: adeſt do mi. ở lại: deixarſe ficar: remaneo, es. ở đau: onde eſtà, onde mora: vbi eſt, vbi habitat ? ở kẻ nào: donde ſois: cujas es ? ở quỉ quaí: ſer roim: malum eſſe. ở hièn lành: ſer bom: bonum eſſe. viẹc nầy ở Chúa, ở tay Chúa: eſſe negocio pertence a el Rey, eſtà nas maos del Rey: ſpectat ad regem hoc negotium, poſitum eſt in manu Regis. về, idem. mọi ſự ở một đức Chúa blời: todas as couſas eſtão sò nas mãos de Deõs: poſita ſunt omnia in poteſtate ſolius Dei.

ợ: arrotar: ructo, as. yợ, idem.

ŏải: pao torto: lignum obliquum.

ŏan, bu ŏan, nói ŏan cho người ta: aleuantar falſo, imponere falſum alicui.

ŏan üỏng, vide üỏng.

ŏan gia: inimigo: aduerſarius, i. phải tội ŏan: cair em calumnia: incidere in calumniam. ŏan tôi: he falſo o que dizem contra mỳ: falſum eſt quod mihi obijcitur.

ŏán: vingarſe: vindictam ſumere. hềm ŏán người: vingarſe dalguem: vlciſci in aliquem. ŏán nhau: acautelarſe hum do outro: cauere ab iuuicem ſibi proſpiciendo.

ôản, xôi ôản: arròs pulò que calcão em forma de pão pera durar mais: oriza, quam, pulò, vocant liſitani, congeſta in modum panis, vt diutiùs duret. ván, idem.

ŏang, ŏé ŏang: couſa çuja: ſordidus, a, vm.

óc đầu: miolo da cabeça: cerebrum, i. ſọ lạo᷄ óc: virar

O

O

lhe cabeça: vertiginem pati.

óc hành: caſca de cebola: tunica cepe.

ốc^{[đính chính 1]}: buzio: conchilium, ij. óuc, idem.

ốc^{[đính chính 2]}: parafuſo; cochlea, æ. tlôn óuc: femea de parafuſo: cochleaæ complementum.

ợc: arrotar: eructo, as. ợc ra, yợ ra, idem.

ŏế, vide ô.

ôi, hĩ ôi: eya pois: eia ergo.

ỡi: reſponder de ruſticos: particula reſpondentis inter ruſticos ſic etiam ſuperior reſpondet ſubditis. dạ, inter vrbanos.

ởi, vide ờ.

ôm, abraçar: amplector, eris. ôm: leuar nos braços: brachijs complectẽ do ferre.

ốm: adoecer: ægroto, as. ốm liẹt: doente de cama: æger decumbens. ốm nam: tiſico: phthiſi laborans.

ổm thổm: entre luſco e fuſco: inter lucem & tenebras.

ôn, ngũ ôn, vide ngũ. ngũ, nam: cinco: quinque. ngũ ôn: diabo que quando muitos morrem ou adoecem lhe atribuem o mal: diabolus cui tribuitur malum cum multi, vel in morbum incidunt, vel moriuntur.^{[đính chính 3]}

ổn: quieto: tranquillus, a, vm. yen ổn, idem.

ơn beneficio: beneficium, ij. ơn cả: grande merce: beneficium ingens. giả ơn: palauras de agradecemento à peſſoas ordinarias: verba gratias referendi communiter. ơn: agredecer a peſſoa honrada: gratias referre grauibus perſonis. lạy ơn đức Chúa blời: graças a Deos: Deo gratias. melius, cám ơn đức Chúa blời. đội ơn: ponho em cima da cabeça a merce: beneficiũ capiti ſuperpono.

ốp, vide ấp.

óp, cua óp: caranguejo vazio: cancer vacuus, & ſic de alijs rebus quæ cum luna minuuntur.

ọp: molle: mollis, e. mềm ọp: idem.

ọp ọp, am ọp ọp: entrar agoa na barca: aquam in cymba intrare, ọp ꞗeào, idem.

ou, vide âu là.

óuc, vide óc.

ơực, vide ợc.

ou᷄: auò: auus, i. ou᷄ bà: auò e auo: auus & auia. ou᷄ bá ou᷄ vải: antepaſſados: progenitores. ou᷄: Senhor: Dominus. ou᷄ kia: aquelle Senhor: Dominus ille. đức ou᷄: excellentiſſimo Senhor: excellentiſſime

O

O

Princeps, vel Domine. đần ou᷄: homem: vir, viri. ngư ou᷄: peſcador da embarcação: piſcator cum cymba ad piſcandum prodiens.

óu᷄: canudo: internodium, ij. óu᷄ tơ: canudo da ſeda penſum manuale ſericum óu᷄ ngăọc dòm: perſpicilia oblõga ad diſtantia intuenda. đốt óu᷄: por ỏ fogo a fogetes: igniculos ſurſum volantes accendere. óu᷄ tle: canudos de bambù: internodia cannarum indicarum. óu᷄ giổ: vaſo em que ſe coſpe e eſcarra: vas ad ſputa recipienda.

óu᷄ mác: certo bairo da corte de Tonquim: quidam vicus in Tunchinenſi regia ita vocatus.

1. ▲ Gốc: óc được sửa thành ốc: chi tiết
2. ▲ Gốc: óc được sửa thành ốc: chi tiết
3. ▲ Gốc: ôn, ngũ ôn, vide ngũ. được sửa thành ôn, ngũ ôn, vide ngũ. ngũ, nam: cinco: quinque. ngũ ôn: diabo que quando muitos morrem ou adoecem lhe atribuem o mal: diabolus cui tribuitur malum cum multi, vel in morbum incidunt, vel moriuntur.: chi tiết