Bài hịch dụ các người trung nghĩa ngoài Bắc thành

by Lê Huy Dao

Ta là cháu chắt đức Chiêu-huân-Công dụ cho bọn trung-nghĩa hào-kiệt ở các phủ huyện thôn xã.

Đường đường hồ đế-trụ, (đường đường dòng dõi nhà vua) thù tổ tôn chi để đội giời chung;

Du du thử hà nhân, (Kìa kìa ấy là người nào) phận thần tử phải lo đền nước cũ.

Nhớ tự lúc:

Lê gia trung bĩ, (nhà Lê nửa chừng suy).

Mạc thị thượng can, (nhà Mạc lấn quyền trên).

Dựng ba vua chống thủa treo leo, Ngã-Tiên-Tổ trước gây nền phục Hạ (Đem lại nhà Hạ),

Trải trăm trận nhờ cơ rong ruổi, Trịnh Thai-Vương nên trọn nghĩa khuông Châu (giúp cho nhà Châu).

Dẫu Hoành-sơn ngăn một giải về nam.

Nhưng Liệt-đẩu vẫn mấy tòa củng bắc.

Bỗng một phút gặp ngã gia truân tạo (vận bĩ nhà ta) Song Ô Lỵ đôi châu nho nhỏ, dẫu tồn vong chi quản nỗi nhà:

Bui chín đời làm Lê-thị viễn thần, (bầy tôi xa nhà Lê), mà Hoàng-đô chiếc vạc chênh chênh, thời thù xỉ khá toan việc nước.

Bóng liễn tất (xe vua) bơ vơ ải bắc, trông về Tảng lĩnh nghìn từng.

Độc tinh chiên (mùi tanh hôi) lai láng thành tây, trôi khắp Nhĩ-hà mấy ngả.

Ngạch thuế nặng, tham dường thạc thử (chuột to) muôn dân mầu mỡ đã hầu tàn.

Lưới hình mau, thảm tựa tràng xà (rắn dài), trăm họ chân tay khôn nẻo đặt.

Nghĩ đến di dân đồ độc (dân thừa khổ sở),

Cũng vì cố quốc thử ly (nước cũ bỏ hoang)

Vậy nên

Đạp sóng trèo non,

Tắm mưa gội gió.

Lầu Vọng-đế (trông vua) trông dường gang tấc, tấm trung thành mong noi dấu Tiên-công.

Cờ Cần-vương (giúp chúa) xá ngại xa xôi, cơ hưng phục quyết dựng nền chính-thống.

Thanh tặc (đánh giặc) rắp vang lừng một trận,

Súc uy (chưa úy) nên lần lữa mấy thu.

Kỳ này.

Quyết chí an nhương,

Thề lòng kham bát.

Thủy đạo nghìn sưu tiến phát, buồm thuận phong (thuận gió) mấy cánh như bay.

Bộ binh muôn đội khải hành, quân thời vũ (mưa phải thời) mảy lông chẳng phạm.

Qua vân-ải rẽ xe tồ định (xe đi đánh giặc), thành Phú-Xuân đã nghe tiếng thê ô (quạ đậu).

Trỏ Tranh-giang khoa việt tuân cừu (hỏi tội), miền Kinh-Hạ lại khua đàn phục thỏ (con thỏ nấp).

Trước để xanh hồi miếu xã (dựng lại nền miếu xã)

Sau là chửng cứu sinh linh (cứu vớt kẻ sinh dân)

Khuyên người trung-nghĩa ngoài này.

Rõ ý khuông phù trong ấy.

Nghe võ-hịch một lòng ứng Hán (theo nhà Hán), giúp cơn Đông-Lạc trùng hưng;

Dựng can-kỳ bốn mặt công Tần (đánh nhà Tần), thừa thủa Sơn-man thất thế.

Còn những kẻ nghiệp tòng ngụy khỏa (trót theo đảng ngụy),

Cũng là vì đạn cập dâm hình (sợ phải vạ lây).

Dù hay sớm biết đảo qua (quay mũi qua), gươm bất sát (không giết) hẳn là chuẩn thứ (tha thứ);

Như lại ra lòng cự triệt (chống bánh xe) lửa câu phần (đều đốt) khôn lẽ cẩu dung (tạm tha).

Trước sau xin bấy nhiêu lời,

Trên dưới nên cùng một sức.

Dẹp loạn ngửa nhờ giời đất hồi loan (về xe) lại rạng cổn thường (xiêm áo) xưa;

Ghi công thề trỏ nước non, tàng quĩ (chứa hòm) lại theo thư khoán (tờ khoán) trước.