Cành hoa điểm tuyết/Đoạn thứ nhất/VII
VII
Ngày tháng vùn vụt, phút chốc đã hai thu. Mợ cả có mang, đến tháng sinh được một cậu con giai. Ông bà được chút cháu lấy làm mừng lắm. Còn mợ cả từ ngày có con, thì lại có phần thêm lo lắng hơn nữa, phần lo rầu chồng, phần lo rầu con thơ. Mẹ con này rồi sau không biết ra làm sao, chớ mẫu chồng ấy, bố ấy thì làm chò chống gì được? Còn cậu Ấm thì vẫn cứ thế, tiếng rằng không chơi bời gì với ai, chỉ quanh quất ở trong nhà thôi, nhưng lúc nào cũng bám vào vợ, chả học hành gì sốt. Đàn ông mà như cậu cả này trên đời không phải là ít, nhưng cứ thế mãi, thì phỏng có làm nên danh vọng gì không? Hay lại ngồi không mà nhờ vợ? Ý cậu cả có nhẽ cũng muốn thế đó, cho nên lần lữa ngày qua tháng lại mà cậu nhất định không mó đến quyển sách nữa. Có nhẽ cậu chắc ở lưng vợ rồi, còn mợ thì biết có chắc làm ăn được mà nuôi cậu không? Ấy cái cảnh vợ chồng cậu cả nhà này như thế, nghĩ mà chán thay!
Một hôm cậu cả nhận được thư quan Phủ viết về bảo đã lo cho được làm Thông-Phán ở dinh quan thượng tỉnh N. Đ., thì phải thu sếp mà đi làm ngay, không được lần lữa nếu trậm thì nhà nước bổ người khác. Cậu xem thư song, buồn lắm. Phút chốc xa vợ con mà đi một mình một chỗ, còn gì khổ bằng, nữa lại vợ chồng mới lấy nhau được mấy năm. Nhưng không thể cưỡng nhời bố được, vì quan Phủ đã nhất-quyết bắt cậu phải đi, không đi không được. Ngài là người nghiêm khắc lắm, cưỡng thế nào được? Cậu cả nghĩ thế, nên mặt mày buồn so. Liền đưa thơ cho vợ xem song rồi bảo rằng:
« Nay thầy đã bắt tôi phải đi, thì sao tôi cũng phải vâng lời nghe theo. Nhưng tôi thương nhớ mợ lắm, bỏ đi không đành chút nào? Vậy nếu tôi có đi rồi, thì mợ ở nhà phải lo mà chăm nom lấy con và buôn bán, thỉnh thoảng gửi thư cho tôi hay. »
Mợ cả nghe chồng nói, hai hàng nước mắt dưng dưng. Tuy mợ cũng muốn cho cậu lập chút công-danh với đời, và không muốn cậu ở nhà, nhưng nay thấy cậu phải đi xa, vợ chồng đương âu-yếm biết bao, nay phải cách nhau, cảnh ly-biệt này có nhẽ buồn lắm! Từ nay lấy ai là người bầu bạn đêm hôm? Chăn thúy-vũ cùng ai đắp lạnh?
Mợ nghĩ thế nên ngậm ngùi cũng rơi lụy, liền ôm cậu mà thỏ thẻ rằng: « Cậu đi thế bao giờ cậu về với mẹ con tôi? »
— Sớm trưa thế nào tôi sẽ xin phép quan trên mà về thăm song-thân nhạc mẫu, và mẹ con mợ!
Vợ chồng tự-tình với nhau giòng dã mấy hôm. Đâu đấy song, mợ cả liền thu sếp hòm siểng va-lít quần áo cho cậu, nào may thêm áo mới, nào vá áo rách, nào mua đồ ăn thức uống. Đồ hành-lý sếp đặt đâu vào đấy, cậu bèn từ-giã bà con thân thích, song lại dặn dò mợ kỹ càng. Lúc này cậu cả ruột như dao cắt, nhìn vợ mà nước mắt dưng dưng. Còn mợ cả, thấy chồng sắp đi, nên ẫm con ra cho cậu bế. Lúc này thằng bé con thấy cậu, cứ nằm bẹt trong lòng cậu mà khóc mùi, dỗ mãi không nín, tựa hồ nó cũng biết nhớ cậu.
Cậu cả thấy vợ thế, con thế, vợ thì mặt hoa mày liễu, trong khóe mắt đầm thấm hạt mưa xuân, một giọt rơi xuống má, là một cái đau đớn cho cậu, còn con thì nước mắt dàn dụa, hết ho lại sịt, oe oe chẳng rứt, khiến cho cậu mối tình vẩn vương.... Nhưng cậu đã vị lời cha mà đi, cái trách-nhiệm mang trong mình không phải là nhỏ, nên phải nhất quyết mà ra đi.
Ra ga lấy vé, lên tàu, song đâu đấy, còi tàu mấy tiếng, tàu bắt đầu chạy, chở cậu cả xuống tỉnh N. Đ. là tỉnh cậu được bổ làm việc quan.