10904Canh Dần nguyên tiêu liên dạ cảm tácNguyễn Ngọc Tương
Phiên âm Hán-Việt:
Thâm dạ nguyên tiêu vũ tái đồ
Sầu lai độc tọa chước đồ tô.
Thương tâm phong hỏa thiên dư lý,
Cực mục quan sơn lục xích cô.
Thượng hữu cương thường xanh vũ trụ,
Khẳng cam tu phát lão giang hồ.
Doanh môn trĩ tử tri niên hỷ,
Bất giải kim ngô thị cố ngô.
Dịch nghĩa: Làm trong nguyên tiêu Canh Dần (1890) qua một đêm cảm xúc
Tết nguyên tiêu, đêm về khuya, mưa rơi tầm tã,
Ngồi một mình buồn bã rót rượu ra uống.
Lòng đau về khói lửa liên tiếp hơn mười nghìn dặm,
Phóng tầm mắt về nơi quan sơn, thương tấm thân cô đơn sáu thước[1]
Hãy còn có cương thường để chèo chống đất nước,
Lẽ nào tóc râu chịu chết già ở chốn giang hồ,
Dầy nhà con cháu mừng tuổi thọ,
Không biết ta bây giờ cũng chính là ta ngày trước.
Chú thích
▲Mượn chữ trong sách Luận ngữ, chỉ vua nhỏ mới lên ngôi. Ở đây chỉ vua Hàm Nghi. Bài này làm năm Canh Dần (1890), lúc này nhà vua đã bị quân Pháp bắt rồi (1888), nhưng tác giả không hay (chú thích của nhóm tác giả sách Văn học yêu nước & cách mạng Hà Nam Ninh (tập 1). NXB Khoa học Xã hội, 1981, tr. 102.
Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.
