Chu công phụ Thành vương đồ

by Nguyễn Trãi

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán Việt	Dịch nghĩa
懿親輔政想周公 處變誰將伊尹同 玉几遺言常在念 金藤故事感言功 安危自任扶王室 左右無非保聖躬 子孟豈能占彷彿 擁昭僅可挹餘風	Ý thân phụ chính tưởng Chu công ; Xử biến thùy tương Y Doãn[1] đồng. Ngọc kỷ di ngôn[2] thường tại niệm ; Kim đằng[3] cố sự cảm ngôn công. An nguy tự nhiệm phù vương thất ; Tả hữu vô phi bảo thánh cung. Tử Mạnh khởi năng chiêm phưởng phất ; Ủng Chiêu[4] cẩn khả ấp dư phong[5].	Người thân tốt phụ chính nhớ đến Chu công ; Xử cảnh quyền biến, ai đem để cùng với Y Doãn ? Lời trối ở ghế ngọc luôn luôn để dạ ; Cái hộp kim đằng trước kia đâu dám bảo là công. Tự mang trách nhiệm phò vương thất lúc an lúc nguy ; Giúp vầy không điều gì là không giữ mình thánh chúa. Tử Mạnh há có thể xem phưởng phất được chăng ! Cái việc ủng phò Chiêu đế cũng phải nhường đứng dưới gió.

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Y Doãn: công thần của nhà Thương, giúp vua Thang đánh vua Kiệt, vua Thang chết, cháu là Thái Giáp vô đạo, Y Doãn đày đi đất Đồng, được 3 năm Thái Giáp hối hận, Y Doãn lại đón về Kinh đô, Mạnh Tử khen Y Doãn là thánh
2. ▲ Di ngôn: Vũ Vương nhà Chu gần chết trối lời giao con nhỏ là Thành Vương cho Chu Công Đán giúp
3. ▲ Kim đằng: Vũ Vương ốm, Chu Công cầu với tổ tiên xin chết thay, quan sử đặt lời chúc vào hộp buộc dây vàng (nên gọi là kim đằng). Vũ Vương chết, Thành Vương nối ngôi, Chu Công phụ chính, Quản Thúc dèm, Chu Công lánh ở sang Đông Đô. Sau Thành Vương mở hộp kim đằng ra xem, biết bụng Chu Công, bèn rước Chu Công trở về
4. ▲ Tử Mạnh: tức là Hoắc Quang, đại tướng quân của nhà Hán, vâng di chiếu của Hán Vũ Đế, ủng phò Chiêu Đế (ủng Chiêu). Ý Nguyễn Trãi nói Hoắc Quang chỉ có thể vái theo dư phong của Chu Công, chứ không ngang hàng với Chu Công được
5. ▲ Dư phong: chỉ chỗ cuối gió, nghĩa bóng là ảnh hưởng của người sau chịu của người trước