Hoàng Mai sơn thượng thôn

by Nguyễn Du

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán Việt	Dịch nghĩa
山下有長松 山上有遙村 山下長松梢 正當山上門 門內所居人 窮年何所為 女事惟績麻 其男業耘耔 耘耔苟得閒 下山伐松枝 聊以足官稅 不事書與詩 催租一不到 雞犬皆熙熙 密石礙車馬 雜花當歲時 山外興與廢 山中皆不知 算來一年中 所憂無一時 所以山中人 人人皆其頤 松花柏子肯許食 白頭去此將安歸	Sơn hạ hữu trường tùng Sơn thượng hữu diêu thôn Sơn hạ trường tùng sao Chính đương sơn thượng môn Môn nội sở cư nhân Cùng niên hà sở vi Nữ sự duy tích ma Kì nam nghiệp vân tỉ[1] Vân tỉ cẩu đắc gian Hạ sơn phạt tùng chi Liêu dĩ túc quan thuế Bất sự thư dữ thi Thôi tô nhất bất đáo Kê khuyển giai hi hi Mật thạch ngại xa mã Tạp hoa đương tuế thì Sơn ngoại hưng dữ phế Sơn trung giai bất tri Toán lai nhất niên trung Sở ưu vô nhất thì Sở dĩ sơn trung nhân Nhân nhân giai kỳ di[2] Tùng hoa bách tử khẳng hứa thực Bạch đầu khứ thử tương an quy	Dưới chân núi có tùng cao Trên núi có xóm xa Ngọn tùng cao dưới núi Cao ngang cổng trên núi Người ở trong cổng ấy Quanh năm làm gì? Việc đàn bà chỉ là xe sợi gai Việc đàn ông là cầy cấy Cầy cấy, lúc nhàn rỗi Xuống núi chặt cành tùng Lo đủ thuế nộp cho quan Không bận sách cùng thơ Quan đòi thuế mà không đến Gà chó vui phởn phơ Đá kín dầy cản xe ngựa Các loại hoa cho biết mùa trong năm Sự hưng phế bên ngoài núi Người ở trong núi đều không biết Tính lại suốt năm Chẳng bao giờ lo âu Cho nên người trong núi Người người sống lâu trăm tuổi Hoa tùng quả bách mà ăn được Khi bạc đầu, không về đây còn đi đâu nữa

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Vân: bừa cỏ, ti: vun đất vào gốc lúa
2. ▲ Già trăm tuổi